TIMETURK / Haber Merkezi
Davos, eskiden kazananlar kulübüydü. 90’lardaki ve 2000-9 arası yükseliş yıllarında firma CEO’ları dünya ekonomisini ve kendi amaçları ile görüşlerine uygun olarak nasıl revize edileceğini soylu bir edayla tartışmak için her kış İsviçre Alpleri’ne çıkarlardı. Lehman Brothers’ın (Patronu Dick Fuld Davos müdavimlerindendi) çöküşünden beri son 5 senedir, Dünya Ekonomik Forumu (DEF) zorunlu olarak daha az muzaffer bir tınıyı sahiptir. Hatta şimdilerde başarısızlar kulübü bile denebilir. Anlarsınız, kaybedenler kulübü değiller. Hatta durgunluğun ortasında dahi zenginler daha da çok kazanmayı sürdürdü. Berkeley ekonomisti Emmanuel Saez, 2010’da yüzde 99’luk Amerikalı alt tabakanın geliri yüzde 0,2 artarken yüzde 1’lik kaymak tabakanın geliri yüzde 11,6 arttığını buldu. Fakat Davos takımının kurduğu ekonomik model artık bir fiyaskodur. Reformlar ya da iyileştirmeler farklı yerlerden ve perspektiflerden gelmek zorundadır.
Hiç şüphesiz Klaus Schwas ve onun DEF konukları en azından kısmen bunun farkındadır. Doğrudur hala Davos toplantıları “Yanıldık” gibi daha uygun başlıklar yerine her zamanki gibi ayak-sürüyen başlıkları taşıyabilir. (Bu seneki başlık “Dirençli Dinamizm”dir, artık her ne demekse.) Fakat iş “adamlarının”, (5 delegeden 4’ü erkek) finansçıların ve hükümet bakanlarının olağan karışımı artık sendikacılar, yoksulluk-karşıtları ve muhalif ekonomistlerle çeşnilendirilmiş. Elbette, bu meşruiyet kazanmak bir denemedir ancak bu büyük çoğulluğa da bir ihanet-hançeridir. Buna rağmen resmen WEF gibi kulüpler, doğalarından çoğulcu olmayan şeylerdir. Özellikle Davos ki temel üyelik ve bir seferlik giriş için 45 bin dolar ve özel oturumlar için 98 bin 500 dolar alır. Bay Schwab’ın eşitsizliğe çatması gayet iyidir ancak Davos’taki patronları kendi firmalarında maaş uçurumlarını sınırlamak için ortak bir taahhüde zorlasaydı daha anlamlı olurdu. Kırmızı kar yağınca olur belki.
Ve buna rağmen genişleyen pazarlar, işçilerin maaşlarının soyulması ve Davos’ta (IMF ve avrobölgesi gibi sayısız organizasyonca) dayatılan şartlara dair gündemler artık sona erdi. Wall Street çöküşünden beri 5 yıl geçmesine rağmen dünya ekonomisi hala felçlidir. Bu Cuma İngiltere’de yayınlanacak GSMH raporu, tasarruf-satıcılarının oluşturduğu pisliği tıpkı Yunanistan, İspanya ve Portekiz’deki sahnelenen enkaz gibi ortaya çıkaracak. Çin’de azalan genişleme göstergeleri de dünya ekonomisinin diğer silindirlerinin işleyeceğine dair beyhude umutları yok edecek. Batı için kasvetten çıkışın yegane yolu bunun arzdan ziyade bir talep krizi olduğunu kabul etmek olacaktır ki bu ancak istihdama ve maaşların yükseltilmesiyle karşılanabilir. Bir kez daha Davos’tan böylesi çözümlerin ya da gerçek endüstriyel politikalar için ciddi önerilerin çıkma şansı çok düşüktür.
Fakat bir temel mesele daha vardır. Çok-ulusluların dayattığı kurumsal-önderlikli küreselleşme programı kesinlikle bitip tükenmiştir. “Davos adamı” terimini siyasal bilim adamı Samuel Huntington kullanmıştır. Ona göre bu küresel elitin üyelerinin “milli sadakate çok az ihtiyaçları bulunur, şükür ki kaybolan milli sınırları engeller olarak değerlendirirler ve yegane işe yarar işlevi elitin küresel operasyonlarını kolaylaştırmak olan milli hükümetleri geçmişin kalıntıları olarak görürler”. Buna rağmen çöküşte müdahale edip bankacılık sistemini kurtaran hükümetlerdi ve ardından da dahili ekonomilerini canlandırmaya çalıştılar. (Daha fazla ekonomik faaliyet için piyasadaki para miktarını artırmak gibi: ÇN)
Bu dönem ekonomik büyümenin nadir görüldüğü bir döneme alenen dönüştükçe ülkelerin diğer devletlere sürekli daha fazla ihracat yapmaya çalışmasını bekleyebiliriz. “Para birimi savaşları” ve “Ticaret savaşları” sözlerinin arkasındaki de budur ki ayrıca daha yeni başlamaktadır. Önümüzdeki bir kaç sene içerisinde kesinlikle daha fazla çıplak merkantilizm sahnelenecektir. Davos takımı buna karşı çıkacaktır. Fakat düzmece ve insafsız küreselleşmeyi zorlayarak, kendi ideolojilerine karşı ters tepmenin koşullarını kendileri oluşturdular.
Bu makale Oğuz Eser tarafından Timeturk.Com için tercüme edilmiştir.
