Yemen'de şiddete karşı kara dul öfkesi
Dünyanın kadın hakları alanında en geri kalmış ülkelerinden Yemen'de kocalarını öldüren kadınların sayısındaki artış dikkat çekiyor. Cinayetlerin çoğunun nedeni bilindik: Aile içi şiddet.
13 Yıl Önce Güncellendi
2013-01-13 10:32:05
Son dönemde kadına şiddet olayları sadece Türkiye ’de değil birçok ülkede yükselişe geçti. Dünyada aile içi şiddetin en yaygın olduğu ülkeler, kuşkusuz muhafazakârlaşmanın en yoğun olduğu, kadınların büyük toplumsal baskı altında yaşadığı yerler. Çocuk yaşta evliliklerin çok yoğun olduğu, savaş ve istikrarsızlıktan başını alamayan Yemen’in de bu ülkelerden biri olması şaşırtıcı değil.
Ancak ülkede son bir yılda kocalarını öldüren kadınların sayısındaki artış, Yemenli kadınların gördükleri şiddete sessiz kalamadığını gösterdi. İçişleri Bakanlığı verilerine göre, 2012’de en az 50 kadın kocalarını öldürdü. Cinayetlerin nedenleri alışılagelmiş türden: Aile içi şiddet, kıskançlık, ekonomik baskı ve kadınların kendilerini aşağılanmış hissetmesi. Kadınlar kocalarını genelde silahla vurarak, zehirleyerek ya da döverek öldürdü. İfadelerinde kocalarından sürekli dayak yediklerini anlatan kadınlardan bazıları cinayetleri işlerken akrabalarından yardım aldıklarını belirtti.
Şiddetin normalleştiği ülke
Bu cinayetler arasında en çok ses getireni, geçen ağustosta Marib bölgesinde yaşandı. 40 yaşındaki bir kadın, evde çıkan bir kavgada kocasını ve iki oğlunu öldürdü. Yemenli Psikiyatr Mucib Abdulbari, aile içi şiddetle mücadelede devlete büyük sorumluluk düştüğünü söylüyor. Mucib’e göre, bu cinayetlerle ilgili istatistiklerin yayımlanması, kadınların yalnız olmadıklarını görmeleri ve öfkelerini kontrol etmeleri açısından yararlı. Ancak devletin bununla yetinemeyeceğini kaydeden Bari’ye göre bazı kadınlar boşanmak gibi yasal bir hakları olduğunu bile bilmiyor. Buna karşın devlet kadınların kendilerini daha güçlü hissedeceği kampanyalarla bu konuda bir değişim yaratabilir.
Kuzey ve Güney Yemen’in 1990’da birleşmesinin ardından patlak veren savaş sonrası ülke istikrarı bir türlü bulamadı. Bir yanda Şiilerin ayaklanmasıyla, bir yandan da ayrılıkçı hareketlerin baskısıyla karşı karşıya olan Yemen, son yıllarda da El Kaide’yle savaşın en sıcak noktalarından biri haline geldi. Bu koşullarda toplumsal şiddet de patlama yaptı. Ülkenin zaten pek de parlak olmayan kadına şiddet sicili iyice kabardı.
Yemen’de kocalarını öldüren kadınların sayısındaki artışa rağmen resmin bütününe bakıldığında kadın cinayetleri alarm veriyor. 2012’de kocaları tarafından öldürülen kadınların sayısı, kara dulların gazabına uğrayan erkeklerin iki katından fazla. Ülkede evlilik yaşına getirilen sınır 15. Bu yaşın kadınlar için 17’ye yükseltilmesi yönündeki çabalar da meclisteki muhafazakâr milletvekillerinin engelleri sonucu başarısız oldu. Zaten yasalar pek fazla kişinin umurunda değil. Yemen’den sık sık çocuk yaşta imam nikâhıyla zorla evlendirilen kız çocuklarının yaşadığı dramı göz önüne seren haberler geliyor. Aile içi tecavüz de çok yaygın ve bunu önleyecek hiçbir yasal düzenleme yok. 2004 tarihli BM verilerine göre Yemen’de 15-19 yaş arası kız çocuklarının yüzde 17’si evli, boşanmış ya da dul. Ayrıca ceza yasaları erkeklerden yana. Namus gerekçesiyle eşlerini öldüren erkeklerin hiçbir ceza almama olasılığı epey yüksek.
Dünya Ekonomik Forumu da geçen yıl ‘Dünyada Cinsiyetler Arası Eşitsizlik Endeksi’ raporunda Yemen’i 135 ülke arasında son sıraya yerleştirdi. Yemen Times gazetesinin haberine göre ülkede kadınların yüzde 90’ı sokakta cinsel tacize uğradıklarını belirtiyor. (Radikal)
SON VİDEO HABER
Haber Ara