BM'nin yeni Suriye rakamlarının arkasında ne var?

TIMETURK / Haber Merkezi

Birleşmiş Milletler (BM) geçtiğimiz günlerde Suriye'de ölenlerin sayısının 59 bin 648 olduğunu duyurdu. Bu rakam daha önce verilen 40 bin rakamının çok üstünde..

15 Mart 2011 ile 30 Kasım 2012 arasındaki süreyi kapsayan bu rakam tabii ki kesin değil, hatta daha yüksek olabileceği tahminleri yapılıyor. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay, "kayıpların sayısı beklediğimizden çok daha yüksek ve gerçekten şok edici" derken, bu rakamın nasıl belirlendiğine yönelik ayrıntılar da ortaya çıktı.

Foreign Policy dergisinin aktardığına göre, bu sayının belirlenmesinde BM'nin birlikte çalışmaya karar verdiği Benetech isimli bir şirketin bilgisayar sistemi kullanıldı. Dünyadaki kitlesel cinayetlerin kaydını tutan bir insan hakları programı kullanan bu sivil toplum kuruluşu, daha önce de Guatamala, Bosna ve Srilanka'daki katliamlar üzerinde çalışmış.

"Alternatif karar ağacı" adı verilen program, Suriye hükümeti tarafından tutulanlar da dahil olmak üzere yedi ayrı veri kümesinden alınan ve kurbanların yaş, zaman ve ölüm yerini listeleyen verileri bilgisayar ortamına aktardı.

Suriye'de muhalif kaynakların da belirlediği 147 bin 349 ölüm olayını programa yükleyen analistler, daha sonra yinelenen isimleri eledi. Suriyeli bir uzman tarafından gözden geçirilen olaylar ve cinayetlerden tekrar edilenler ayıklandıktan sonra 59 bin 648 sayısına ulaşıldı.

"SAYI DAHA YÜKSEK OLABİLİR"

Benetech uzmanları bu sistemin "siviller ile savaşçılar arasında açık ayrım yapmayı mümkün kılmadığını vurgularken, sadece farklı gruplar tarafından rapor edilen ölümlerin veri olarak alındığını, gerçek sayıyı belirlemenin "gerçekten zor bir sorun" olduğunu söyledi.

"Belgelenmiş, doğrulanabilir ölüm olayları" üzerinden çalıştıklarını aktaran uzmanlar, aslında Suriye'de kaç kişinin öldürüldüğünü bilmenin imkansızlığına dikkat çekiyor. İsim benzerliklerinin bilgisayar tarafından "tekrarlanan veri" olarak değerlendirilmesi durumu da dikkat çekilen noktalardan biri. Bu tür "program hatalarını" farklı teknikler kullanarak en aza indirgemeye çalıştıklarına dikkat çeken uzmanlar, ortaya çıkan rakamın BM yetkililerini bile şaşırttığını belirtiyor.

KATLİAMLARIN SAYISI SÜREKLİ ARTTI

Benetech tarafından yapılan analiz, Suriye'deki ölüm olaylarının sürekli bir artış gösterdiğini de ortaya koyuyor. Analize göre, 2011 yılının yaz aylarında ayda bin kişi çatışmalarda hayatını kaybederken, Temmuz 2012 tarihinden itibaren bu rakam ayda beş binin üzerine çıkıyor. Ölenlerin yüzde 76'dan fazlası erkek.. En fazla ölüm olayının yaşandığı yer ise, 12 bin 560 kurban verilen Humus.. Harabeye dönen Humus'u Şam kırsalı, Halep, İdlib, Dera ve Hama izliyor. (Dünyabülteni)

BM'nin yeni Suriye rakamlarının arkasında ne var?

Birleşmiş Milletler'in Suriye'de ölenlerin sayısını yeniden hesaplayarak 60 bin olarak duyurmasının arkasında karmaşık bir sistem var...