Mayınsız bir dünya

TIMETURK / Haber Merezi

Margaret Arach Orech, 1998 yılında bir kara mayınının patlaması sonucu sağ bacağını kaybetti. Beş çocuk annesi Margaret, yaşamını alt üst eden bu olaya rağmen hayata küsmeyip kendisini mayınlarla mücadeleye adadı. Hastaneden çıkar çıkmaz, koltuk değnekleriyle Zimbabve’deki Afrika Engelliler Konferansı’na katılan ve ülkesi Uganda’yı temsil eden Margaret, kendisiyle aynı kaderi paylaşan mağdurlarla ilk buluşmasını şöyle anlatıyor: “Onlardan ilk duyduğum söz ‘Kulübe hoş geldin, Margaret’ oldu ve bunu gülerek söylüyorlardı. Ben de güldüm, ama göz yaşlarıma da engel olamadım. Bana ‘Hoş geldin’ diyen kişinin, iki bacağı da yoktu. Bana ‘Lütfen, kendini evinde gibi hisset. Dostlar arasındasın. Hepimiz sana destek olmak için buradayız’ dediğini hatırlıyorum.”

MARGARET'İN BAŞARI HİKAYESİ

Margaret, evinden kilometrelerce uzakta, konferans katılımcıları arasında kendini çok daha iyi hissetmiş. Mayın patlaması sonucu yaralanmasının ardından, bazı yakın arkadaşlarının, hatta kocasının kendisine sırt çevirdiğini anlatan Margaret, büyük bir hayal kırıklığı yaşadığını söylüyor. Margaret “Bana ‘Otobüste kaç kişi vardı? Niye mayın o kadar kişi arasından sana isabet etti?’ diyorlardı. Ben de onlara tek mayın kurbanının kendim olmadığını anlatmaya çalıştım ama nafile. Onlar hâlâ mayının niye sadece bana isabet ettiğini sorup durdular. Aslında uğursuzluğun bende olduğunu söylemeye çalışıyorlardı. Ve inandıkları bu uğursuzluğun etkisi altında kalmak istemiyorlardı” diye konuşuyor.

Margaret yakın çevresi tarafından yalnız bırakılmasına rağmen kaderine küsmemiş. Kendini kara mayınları ile mücadeleye adayan 56 yaşındaki engelli aktivist, günümüzde kara mayını mağdurları için yardım gruplarını örgütlüyor.

Uganda, Margaret ve arkadaşlarının çabalarıyla, bu yıl mayından arındırılmış bir ülke olarak ilan edildi. Ülkenin kuzeyinde Margaret’in yıllar önce bacağını kaybettiği mayınlı tuzağı kuran gerilla grubu Tanrının Direniş Ordusu da Uganda’yı terk etti. Bu başarı, Margaret’e kaybettiği bacağını geri getirmedi ama mayın kurbanları ile kurduğu dostluklar ve birlikte yürüttükleri mücadele, ona özgüvenini yeniden kazandırdı.

MAĞDURLARA YARDIMLAR KISILDI

Uluslararası Kara Mayınlarını Yasaklama Kampanyası (ICBL) görevlilerinden Loren Persi, kara mayınları ile mücadelenin en çok, mağdurların da girişime katılımı ile etkili olabileceğini belirtiyor. Persi’ye göre bu kapsamda mağdurlara moral ve psikolojik destek de verilmesi gerekiyor. Zira mayınlı saldırılarda yaralanan, sakat kalan kurbanların sıkıntıları, hastane, protez ve tekerlekli sandalye masrafları katlanarak büyüyor. Persi, 2011 yılında, kara mayınları ile mücadele programlarına 660 milyon dolar ile bugüne kadarki en yüksek bütçenin ayrılmasına rağmen, mağdurlara sağlanan malî yardımlarda kısıntılara gidildiğini vurguluyor. Loren Persi “Kara mayınları ile mücadele programlarında bütçenin hep yüzde 9’u, mağdurlara yardım için ayrılıyordu. Bu programlara yapılan mali yardımlar son yıllarda sürekli artış gösterdi. Hatta mağdurlara bir ara daha fazla bütçe ayrıldı. Ancak daha sonra bu yardımların yüzde 30'u kesilerek mağdurlara sadece yüzde 6’lık bir pay ayrıldı” diye konuşuyor.

4 BİN 200 KİŞİ

Dünyada her gün en az 11 kişi kara mayınlarına kurban gidiyor. Sadece 2011 yılında 4 bin 200 kişi, kara mayınlarının patlaması sonucu hayatını kaybetti ya da yaralandı.

1999 yılında hayata geçirilen kara mayınlarının yasaklanmasına ilişkin Ottawa Sözleşmesi’ne bugüne kadar yaklaşık 160 ülke imza attı. Bu ülkeler, topraklarını 10 yıl içerisinde kara mayınlarından temizleme yükümlüğünü kabul etmişti. Ancak çoğu sözlerini yerine getiremedi ve sürenin uzatılmasını talep etti.

Dünya genelinde geçtiğimiz yıl toplam 190 kilometre karelik alan, kara mayınlarından arındırıldı. Ancak son tahminlere göre hâlâ temizlenmeyi bekleyen yaklaşık 3 bin kilometre karelik mayınlı alan bulunuyor. (DeutscheWelle)

Mayınsız bir dünya

Yalnızca geçtiğimiz yıl kara mayınlarına 4 binden fazla kurban verildi. Siyasetçilerin verdiği sözlere, imzalanan uluslararası anlaşmalara rağmen, kara mayınlarıyla mücadelede bugüne kadar başarı sağlanamadı.