Enerji ve Karadeniz'in önemi
Güney akım projesinde Rusya'nın Gazprom şirketi yüzde 50, İtalyan Eni şirketi yüzde 20, Alman Wintershall ve Fransız Edf yüzde 15 oranında ortaklığa sahipler... Doğalgaz boru hattının 2015 yılında hizmete girmesi bekleniyor.
13 Yıl Önce Güncellendi
2012-12-08 15:27:16
Rusya, yeni doğalgaz boru hatlarıyla Avrupa ile olan enerji ortaklığını güçlendiriyor. Dünya doğalgaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 30'una sahip olan Rusya'nın bu kapsamda atmaya hazırlandığı güney akım projesi, uzun süredir gündemdeydi. Hat tamamlandığı zaman Rus doğalgazı, Karadeniz'in altından güneydoğu Avrupa'ya ulaşacak. Doğalgazın önce Bulgaristan'a, oradan da Sırbistan, Macaristan ve Slovenya üzerinden Avusturya ve kuzey İtalya'ya taşınması öngörülüyor. Ayrıca Yunanistan ve Adriyatik denizinden İtalya'nın güneyine uzanan bir kol da eklenmesi planlanıyor. Proje kapsamında söz konusu güzergâha her biri 15 milyar metreküp gaz kapasiteli 4 adet hat döşenmesi bekleniyor.
Karadan geçecek hatlar da dâhil olmak üzere, Güney Akım'ın toplam maliyeti 16 milyar Euro'yu bulacak. Güney akım projesinde Rusya'nın Gazprom şirketi %50, İtalyan Eni şirketi %20, Alman Wintershall ve Fransız Edf %15 oranında ortaklığa sahipler... Doğalgaz boru hattının 2015 yılında hizmete girmesi bekleniyor.
KUZEY AKIM
Güney akım kadar önemli bir başka proje de, geçtiğimiz yıl hayata geçirilen Kuzey Akım... Bu hat, Almanya, Fransa gibi ülkelerin enerji tedariki konusundaki endişelerini giderse de, Rusya'ya olan bağımlılığın artmasından endişe eden çevreler de var...
2005 yılında imzalanan anlaşmanın ardından 6 yılda tamamlanan proje, 1.225 kilometre uzunluğunda... Rusya'nın kuzeybatısındaki Vyborg'dan, Almanya'nın kuzeydoğusunda yer alan Sassnitz'e uzanan hat, ikinci sıra boruların döşenmesiyle önümüzdeki sene 55 milyar küp doğalgaz taşıma kapasitesine ulaşacak...
HAZAR FORUMU
Avrupa'yı Rusya'ya bağlayan boru hatlarına yenileri eklenirken, Rusya'ya olan bağımlılığın artmasından endişe duyuluyor. Avrupa için akla gelen ilk alternatif, hazar bölgesindeki kaynaklar. Hazar ve çevresi, zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip... Bölgedeki yatırım imkânları ve Hazar'ın geleceği İstanbul'da düzenlenen forumda tartışıldı.
Forumda konuşan Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın "başta enerji arz güvenliği konusunda yoğunlaşan çalışmaların siyasetten bağımsız ve arındırılamayacak bir şekilde bu forumda ele alacağına inanıyorum" dediği toplantıya Dışişleri bakan yardımcısı Naci Koru, Azerbaycan dışişleri bakan yardımcısı Halef Halefov, Socar başkanı Rovnag Abdullayev, ABD eski savunma bakanı Robert Gates gibi birçok isim katıldılar.
Üç farklı panelde Hazar Havzası'nda enerji dinamikleri, İpekyolu'nun yeniden canlandırılması, bölgede barışın sağlanması ve güvenlik sorunları ele alındı.
Trans-Anadolu Doğalgaz Boru Hattı
Hazar Forumu'nda üzerinde en çok durulan projelerin başında "trans Anadolu doğalgaz boru hattı" geliyordu. Hat, Azerbaycan doğalgazının dünya pazarlarına ulaştırılması için büyük önem taşırken, Ankara ile Bakü arasındaki bağlara da bir yenisini eklemiş olacak.
Kısa adı TANAP olan, trans Anadolu doğalgaz boru hattı, Şah deniz sahasında çıkarılacak gazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınmasını öngörüyor. 7 milyar dolar yatırımla hayata geçecek projenin ilk etabı 2018 yılında tamamlanacak. 2020'de yıllık 16 milyar metreküp olacak kapasitenin, 2023'te 23'e, 2026'da ise yılda 31 milyar metreküp seviyesine kadar ulaşması hedefleniyor.
Hazar'ın Güvenliği
Hazar havzası zengin enerji kaynaklarına sahip, ancak bölge siyasi anlaşmazlıklara da sahne oluyor ve potansiyel çatışma risklerini de içeriyor. Hazar Forumu'nda enerji rezervlerinin yanı sıra enerji hatlarının geçtiği alanların güvenliği de tartışıldı. Foruma katılanlar, yapılan yatırımların kalıcı bir istikrarın sağlanmasına katkı sağlayacağı görüşünde birleştiler. Kafkasya'daki potansiyel riskler ve nihaî çözüm bulunamayan "dondurulmuş meseleler" üzerinde duruldu.
Uzmanlara göre yeni yatırım ve projeler, bölgede kalıcı bir istikrarın sağlanmasında etkili olabilir. Konuşmacılar, Kafkasya'daki istikrar için Türkiye'nin bölgede artan rolüne de dikkat çektiler.
Nabucco
Hazar'daki kaynakları Avrupa'ya taşıyacak en önemli projelerden biri de Nabucco... Ancak projenin önünde bir çok problem de var. Bu sorunların başında da hattın hangi tedarikçi ülkeler tarafından doldurulacağı geliyor...
Bu hat, Bulgaristan'dan Avusturya'ya uzanacak olan güney akım projesiyle büyük benzerlikler taşıyor. Rus doğalgaz şirketi Gazprom , Avrupa'nın artan doğalgaz talebini göz önünde alındığında Nabucco ile güney Akım'ın rakip olmayacağına vurgu yapıyor.
Avrupa Birliği tarafından uygulanan müeyyideler sebebiyle 27,5 trilyon metreküp doğal gaz rezervi ile Rusya'dan sonra dünyanın en büyük ikinci rezervlerine sahip ülkesi olan İran projenin dışında tutuluyor. Irak'ta ise Erbil'deki bölgesel yönetimle Bağdat hükûmeti arasında yaşanan anlaşmazlıklar, bu bölgeden Nabbuco'ya gaz tedarik edilmesini güçleştiriyor. Bu durumda geriye Azerbaycan ve Türkmenistan seçenekleri kalıyor. Ancak Türkmen doğalgazıyla ilgili de belirsizlikler var. Zira, 28 Aralık'ta Türkiye ile Moskova arasında güney Akım'a ilişkin anlaşmanın imzalandığı sırada Türkmenistan, Çin'e sağladığı gaz tedarikini yıllık 25 milyar metreküpten 65 milyar metreküpe çıkarma sözü verdi. Bu, Nabucco ile sevk edilecek miktarın azalmasına yol açabilir.
Bir başka sıkıntı ise Avrupa'da yaşanan ekonomik kriz... Özellikle kuzey Akım'la birlikte tedarik konusundaki sıkıntıları geride bırakan Almanya gibi kuzey Avrupa'nın büyük tüketicileri, güney Avrupa'yı besleyecek olan Nabucco'nun maliyetini sorgulamadan edemiyorlar.
Haber Ara