“Gözlemci Devlet” statüsü ne sağlıyor?

TIMETURK / Haber Merkezi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yapılan oylamayla Filistin, “Gözlemci Devlet” statüsü kazandı. Filistin bu yeni statü ile BM ile ilişkili birçok kuruluşa başvuru hakkı kazandı. Bunlardan en önemlisi ve İsrail’i en çok endişelendireni Uluslararası Ceza Mahkemesi(UCM)…

Gözlemci Devlet Statüsü Nedir?

İsviçre'nin 1946'da BM Genel Sekreteri tarafından "daimi gözlemci" statüsüne kabul edilmesiyle başlayan uygulama çerçevesinde, yıllar içerisinde Avusturya, Finlandiya, İtalya ve Japonya gibi pek çok "gözlemci", BM'nin "üyesi" haline geldi. Örneğin İsviçre, yaklaşık 50 yıl "gözlemci devlet" olarak anıldıktan sonra 2002'de BM'nin üyesi oldu.

Vatikan da “Gözlemci Devlet” Statüsünde

"Daimi gözlemciler" kategorisinde, "üye olmayan devlet ve kuruluşlar" ile "hükümetler arası kuruluşlar" yer alıyor.
Bu kategoride Vatikan, BM toplantılarına ve Genel Kurul çalışmalarına "gözlemci" olarak katılma hakkına sahip ve BM Genel Merkezi'nde daimi gözlemci misyonu bulunan "üye olmayan gözlemci devlet" olarak anılıyor. Vatikan, Filistin’den önce BM'de bu statüye sahip tek devletti…

Filistin’e Ne Kazandıracak?

Filistin'in başvurusu, BMGK'nın Filistin ve İsrail devletinin kurulmasıyla ilgili 1947'de çıkardığı karara dayanıyor. Filistin'in ''gözlemci devlet'' olarak kabul edilmesi, BM'de hukuki, siyasi ve diplomatik yetkilere sahip bir devlet olmasına imkan sağlamakla birlikte, 'üye devlet' olma başvurusunda bulunmasının yolunu da açıyor.

Filistin bu yeni statü ile BM ile ilişkili birçok kuruluşa başvuru hakkı kazanacak. Bunlardan en önemlisi Uluslararası Ceza Mahkemesi(UCM). Zira İsrail, Filistin'in bu konumu elde etmesinden endişeli…

Çünkü, Filistin elde ettiği "gözlemci devlet" statüsü sayesinde İsrail'in yaptığı katliamlar ve işgal ettiği topraklar için Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne gidebilecek.

İsrail’e dava açabilecek

Hâlihazırda Vatikan'ın da sahip olduğu gözlemci devlet statüsü sayesinde Filistinliler BM Genel Kurulu'ndaki tartışmalara da katılabilecek. Ancak Genel Kurul'da oy hakkı olmayacak. Filistin'in gözlemci statüsüne karşı çıkanların başını çeken İsrail'in en önemli çekincesiyse, alınan kararla Filistin'in Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde İsrail'e yönelik savaş suçu nedeniyle dava açma hakkına sahip olacak olması.

Oylamanın hemen ardından İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu sonucun hiç bir anlam taşımadığı açıklamasını yaptı. Netanyahu "Birleşmiş Milletler'in kararı bölgede hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Karar bir Filistin devletinin kuruluşunu hızlandırmaktan ziyade geciktirecektir" şeklinde konuştu. İsrail Başbakanı ayrıca oylama öncesi Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'ın BM'den kendilerine bir “doğum belgesi” vermesini istemesini de eleştirdi ve Abbas'ın konuşmasının İsrail karşıtı propagandayla dolu olduğunu belirtti.

“Gözlemci Devlet” statüsü ne sağlıyor?

BM, Filistin'e 'Gözlemci Devlet' statüsü verdi. Peki bu ne anlama geliyor?