Maliki yeni hükümet peşinde
Irak Başbakanı Maliki'nin yeni bir çoğunluk hükümeti kurarak seçimlere güçlü girmeyi planladığı öne sürülüyor.
13 Yıl Önce Güncellendi
2012-11-06 17:03:18
2010 yılında yapılan parlamento seçimleri ırak'ta siyaseti zor günlerinin beklediğinin de habercisiydi. Oluşan meclis aritmetiği içinden çıkılması zor bir süreci işaret ediyordu.
Irak 2010 yılının mart ayında, işgalin ardından üçüncü kez seçimlere gitti. Seçimlerin ardından oluşan tablo, bir uzlaşı hükümetinin zor olduğunun da göstergesiydi. Seçimler sonucunda El Irakiye İttifakı yüzde 25, Hukuk Devleti Koalisyonu yüzde 25, Irak Ulusal İttifakı yüzde 17, Kürdistan İttifakı yüzde 14 oy almıştı.
Eski başbakanlardan İyad Allavi'nin liderliğindeki, Sünnilerden ve laik Şiilerden oluşan ittifak seçimi az farkla önde tamamlarken, 325 sandalyeli parlamentoda 91 sandalyenin sahibi oldu. İttifak, özellikle İran'ın Irak üzerindeki etkisinin artmasından şikâyet ediyor ve Arap ülkeleriyle yeni bir yakınlaşmayı öngörüyordu.
Seçimleri ikinci sırada tamamlayan Hukuk Devleti Koalisyonu'nun lideri Başbakan Nuri El Maliki ise İran'la yakınlaşmanın mimarı olarak gösteriliyordu. Koalisyon seçimleri oyların yüzde 25'ini alarak ikinci sırada tamamladı ve parlamentoda 89 sandalye kazandı. Ağırlıklı olarak Şii grupları bünyesinde barındıran koalisyonda bazı Sünni aşiretler de yer aldı.
2010'daki seçimlerde belki de en önemli başarıyı Irak Ulusal İttifakı elde etti. Ammar El Hekim liderliğindeki Irak İslami Yüksek Konseyi'ni ve Sadr Grubunu bünyesinde barındıran ittifak, ilk bakışta bir Şii bloğu gibi görünse de bünyesinde Ahmet Çelebi gibi laik Sünni isimleri de barındırıyordu. İttifak oyların yüzde 17'sini aldı ve parlamentoda 70 sandalyenin sahibi oldu.
KDP ve KYB'nin oluşturduğu Kürdistan İttifakı ise oyların yüzde 14'ünü alarak çıkardığı 43 milletvekiliyle kilit bir konuma geldi.
MALİKİ'NİN YENİ HÜKÜMET ARAYIŞI
Irak'taki hükümet çok parçalı bir yapıdan oluşuyor. Bu durum çoğu kez muhalefetin de hükümet içinde yaşanmasına yol açıyor. Son dönemlerde siyasi gruplar arasında artan tansiyon hükümetin işleyişini de zorlaştırıyor. Irak basınına göre Başbakan Maliki, kabine değişikliğine gitmeye hazırlanıyor. İddialara göre Maliki'nin hedefi, El Irakiye İttifakı'nı parçalamak ve hükümet içindeki ağırlığına son vermek.
Irak'ta 2010 seçimlerinden bu yana Nuri El Maliki liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti görev yapıyor. Ancak hükümetin kurulmasının üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, halen istikrarlı bir işleyiş yok. Özellikle Sunni El Irakiye Bloğu ile Şii Başbakan Nuri El Maliki arasındaki gerilim sık sık hükümetin kriz yaşamasına neden oluyor.
Geçen günlerde Irak basınında yer alan bazı haberler ise Başbakan Maliki'nin değişim için düğmeye bastığını gösteriyor. Haberler Maliki'nin kabineyi değiştirmeye hazırlandığı yönünde. İddialara göre maliki ulusal birlik yerine çoğunluk hükümeti kurmak için kolları sıvadı. Maliki'nin hedefinde ilk olarak Kürtlerin desteğini almak var.
Geçen günlerde Kürt siyasetçilerden oluşan bir heyet Bağdat'ta temaslarda bulunmuştu. Başbakan Maliki'nin Kürt siyasetçilere yeni bir hükümet önerisi götürdüğü, Kürtlerin ise bu öneriye önümüzdeki günlerde cevap vereceği haberleri Irak basınında yer alıyor.
Maliki muhalif Kürt hareketlerine de yeni hükümette yer vermeyi planlıyor. Ancak sadece Kürtler ve Maliki'nin dava partisi arasında gerçekleşecek bir koalisyon, hükümet kurmaya yeterli değil. Bu yüzden Maliki'nin el Irakiye Grubu içindeki ufak partileri de yanına çekmeye çalıştığı iddia ediliyor. Böylece Şii politikacının rakibi El Irakiye Bloğunu bölmeyi hedeflediği konuşuluyor. Bu nedenle parti liderlerinin yanı sıra bazı milletvekilleri ile görüşmeler gerçekleştirildiği belirtiliyor.
Maliki'nin bu hamlelerine El Irakiye liderleri ise tepkili. Sünni siyasetçiler yeni hükümet kurma çabalarının ülkeyi daha derin bir istikrarsızlığa sürüklemesinden endişe ediyor. Aynı zamanda Şii Sadr hareketine bağlı El Ahrar Grubu da Maliki'nin yeni hükümet kurma çabalarına mesafeli duruyor.
Siyasi yorumcular ise Maliki'nin yeni hükümet kurma çalışmalarının gelecek seçimlerde elini güçlendireceğinden bahsediyor.
KERKÜK'TE SEÇİMLER YAPILACAK MI?
2013 yılındaki yerel seçimlerin Kerkük'te de yapılması isteniyor. Ancak hâlihazırda Kerkük'ün içinde bulunduğu sorunlar çözülmedikçe seçimlerin gerçekleşmesi de zor görünüyor. Ülkedeki kaos ortamı, vilayet yönetimlerini değiştirecek seçimlerin yapılmasını da zorlaştırıyor.
Irak Yüksek Seçim Konseyi birkaç ertelemeden sonra, yerel seçimlerin 20 Nisan 2013 tarihinde yapılacağını duyurdu. Seçimlerin yapılmasının en zor olduğu bölgelerden biri ise hiç kuşkusuz Kerkük. Kerkük'ün nüfus yapısına dair yaşanan sorunlar, seçmen kütüklerini de etkiliyor. Bu nedenle vilayetteki farklı etnik gruplar anlaşmadan bir seçime gidilmesi zor.
Türkmen siyasetçi Ali Mehdi Kerkük'te yerel seçimlerin gerçekleşmesine şüpheyle bakanlardan isimlerden biri. Dokuz yıla yakın bir süredir Kerkük il meclisi üyesi olan Mehdi, seçim yapılabileceğine inanmıyor:
"Kerkük'te seçim olmaz. 3 ana unsurun, 3 ana etnik grubun anlaşmadığı bir formül olmazsa, seçim olmaz. Şu anda seçim olsa Kerkük'te kazanan iki taraf var. Bir Kürt grubu, bir Arap grubu. Onların kendilerine bağlı kapalı bölgeleri var çünkü."
Ali Mehdi yapılabilse bile seçimin adil olamayacağını da savunuyor:
"İster Birleşmiş Milletler, ister seçim denetlemek için gelen herhangi bir kurum. Bu denetlemeyi şehir merkezinde yapıyor. Ne Arapların bölgesine gidiyor, ne Kürtlerin. Orada yüzde yüz sandıklar istediği gibi yönetiliyor. Denetleme şehir merkezinde oluyor. Şehir merkezinde de dediğim gibi Türkmenlere oluyor. Biz seçmen kütüklerinin yeniden yapılanmasını istiyoruz. 2003'te Kerkük'ün nüfusu neydi ona göre yapılsın."
Irak'ta yerel seçimler en son 2009'da yapılmıştı. Ancak Kerkük içinde bulunduğu sorunlar nedeni ile bu seçimlere katılamamıştı. 2013'te Kerkük'ün seçimlere katılıp katılamayacağını ise zaman gösterecek.
SON VİDEO HABER
Haber Ara