S&P: Rusya'nın notunun yükselmesine petrol ve bütçe açığı riski engel

Uluslar arası derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P) Rusya'nın BBB olan uzun vadeli kredi notunu, petrol gelirlerine bağımlılık, hükümetin reformları yerine getirmedeki isteksizliği ve bütçe açığı riski nedeni ile yukarı çekmekte isteksiz davrandı.

S&P, Rusya'nın yabancı para cinsinden kısa vadeli notunu Haziran sonu itibari ile A-3'den A-2'ye yükseltti. Uzun vadeli ulusal para cinsinden kredi notunu ise BBB olarak korudu.

Rusya ekonomisinin kriz öncesi döneme göre daha yavaş büyüyeceği öngörülüyor. 2012-2015 arasında petrol varil fiyatlarının 100 dolar civarında olacağı dikkate alınarak hazırlanan senaryoya göre, Rusya 2015'e kadar her yıl ortalama yüzde 3,5 büyüyecek. IMF ya da Rusya hükümetinden daha iyimser olan S&P, Rusya'nın 2012'de de yüzde 4,1 büyüyeceğini öngörüyor.

Yapısal sorunlar ve hükümet merkezli ekonomik kalkınma büyümenin hızını kesiyor. Özellikle bölgelerde tekelci anlayış ve sınırlı rekabet hala etkili. Alt yapı yetersizliği, iş ortamındaki verimsizlikler yatırımcı açısından engel olmaya devam ediyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emekli yaşlarının artırılmasına yanaşmamasını örnek gösteren S&P, hükümetin reformlar konusunda isteksiz davrandığına dikkat çekiyor.

S&P'ye göre bir diğer riskte iktidarın Kremlin çevresinde yoğunlaşmaya başlaması ve Dmitri Medvedev'in başbakan olduğu hükümetin gücünün azalması.

2011'de Rusya'nın bütçesinin gayri safi milli hasılanın yüzde 1,6'sı kadar fazla verdiğini hatırlatan kuruluş, petrol varil fiyatlarının 10 dolar düşmesi durumunda bunun bütçeye gayri safi milli hasılanın yüzde 1,4'ü kadar eksi olarak yansıdığına dikkat çekti.

2012'de bütçe açığı bekleyen S&P, 2015'e kadar açığın gayri safi milli hasılanın yüzde 1,5'ine kadar çıkacağını tahmin ediyor.

Petrol varil fiyatları düşerse hükümet er ya da geç harcamaları kısacak, borçlanmayı artıracak ve özelleştirmeyi hızlandıracak. Eğer bütçe açığı beklentilerin üzerine çıkarsa S&P, Rusya'nın notunu düşürecek. Hükümet büyüme hızını artıracak şekilde reform sürecini başarılı bir şekilde uygulamaya koyar, bütçe dengelenir ve petrol gelirlerine bağımlılık azalırsa, o zaman da Rusya'nın notu yükselecek.

Rusya ekonomisi açısından bir diğer sorun ise Kıbrıs ve diğer offshore hesaplarda bulunan bankalar aracılığı ile vergiden kaçırılan yüklü miktardaki kazanç. Şirketlerin kazançlarını vergi cenneti olarak tanımlanan bölgelere transferi, Rusya hükümeti açısından önemli gelir kaybına neden oluyor. S&P'ye göre piyasa fiyatının altında petrol alımı yapan şirketler, daha sonra bunu piyasa fiyatlarında satıyor. Fark ise yurt dışında bulunan şirketlere gidiyor. Rusya'nın her yıl bu uygulamadan ihracat kaybı gayrisafi milli hasılanın yüzde 5'ine tekabül ediyor.