Sağlık Bakanlığı: Denetimlerle ilgili güvenlik açığı söz konusu değil

Sağlık Bakanlığı, su üretim ve satış noktalarından denetim için ikişer numune alındığını, alınan numunelerin denetim elemanlarınca hemen mühürlendiğini, bazı durumlarda mühürlenen numunelerin firma tarafından laboratuvara götürüldüğünü belirtti. Bakanlıktan konuyla ilgili yapılan açıklamada, "Ancak bu mühürlü numunelerin değiştirilmesi kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle denetimlerle ilgili bir güvenlik açığı söz konusu olamaz." denildi. Bakanlık, son 3 yılda yapılan denetimlerde 'uyarı cezası'ndan 'faaliyetten men edilmeye' kadar 608 işlemin gerçekleştirildiğini bildirdi.

Sağlık Bakanlığı, damacana su denetimleriyle ilgili kamuoyunda devam eden tartışmalarla ilgili açıklama yaptı. Halk arasında Hıfzısıhha Kurumu olarak bilinen Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun su denetimleri konusunda köklü bir tecrübeye sahip olduğu vurgulanan açıklamada, "Kamuoyunda oluşan hassasiyet nedeniyle sonuçlarını açıkladığımız damacana suyu denetimleri, yıllardır devam eden uygulamalardır. Bu denetimler AB mevzuatına uygun ve dünya uygulamalarına paralel kriterlerle sürdürülmektedir. Türkiye genelinde piyasaya sürülen damacana sular Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nca 365 gün denetlenmektedir." denildi.

Açıklamada, tesis ve piyasa denetimlerinde dikkat edilen hususlar şöyle sıralandı:
— Tesis hijyenik şartlarda faaliyet gösteriyor mu?
— Başka bir suya ait kaplar kullanılıyor mu?
— Yıkama ve durulama ünitesi nasıl? Yıkama suyunda izinsiz ürünler kullanılıyor mu? Yıkama suyu sıcaklığı yeterli mi?
— Tesise ait laboratuvarda eksiklikler var mı? Analizler düzenli yapılıyor mu? Analiz sonuçları nedir?
— Ambalajlarda kullanılan etiketler uygun mu? Tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı bilgi ve sembollere yer verilmiş mi? Ruhsatta belirtilen formatta mı?
— Kapak üzerinde emniyet bandı (shiring) kullanılıyor mu?
— Su dolumu ünitesinde çalışan personel hijyen kurallarına uyuyor mu?
— İzinli suya niteliği dışında su katılıyor mu?
— İzinsiz kaynak ilavesi var mı?
— Ürünler hijyenik koşullara uygun taşınıyor mu?
— Suların depolanma koşulları nasıl?
— Satış koşulları nasıl? Tüpgaz vs ile birlikte satışa sunuluyor mu?

Denetimlerde gerek tesislerde (yıkama suyu, durulama suyu ve doldurulan sulardan) gerekse piyasada satışa sunulan ürünlerden numuneler alındığı kaydedilen açıklamada, şunlar dile getirildi: "Analizlerde hem mikrobiyolojik hem de kimyasal olmak üzere toplam 56 parametre incelenmektedir. Bu analizler Bakanlığımızca içme sularının analizlerinin yapılması için yetkilendirilmiş Tüketici Güvenliği Laboratuvarı (Ulusal Referans Laboratuarı)'dır ve halk sağlığı laboratuarlarında yaptırılmaktadır. Su üretim ve satış noktalarından ikişer adet numune alınmaktadır. Bunlardan birisi analiz için alınan numune diğeri ise itiraz durumunda değerlendirilmek üzere alınan şahit numunedir. Alınan bu numuneler denetim elemanlarınca hemen mühürlenmekte olup daha sonradan değiştirilme ihtimali yoktur. Numunelerin belli koşullarda analiz yapılacak laboratuvarlara taşınması gerekir. Normal şartlarda numuneler denetim ekiplerimizce laboratuvara taşınmaktadır. Bazı durumlarda mühürlü numuneler firma tarafından laboratuvara götürülmektedir. Ancak bu mühürlü numunelerin değiştirilmesi kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle denetimlerle ilgili bir güvenlik açığı söz konusu olamaz."

        20 FİRMA FAALİYETTEN MEN CEZASI ALDI

        Ambalajlı suların son 3 yılda yapılan denetimleri neticesinde 'uyarı cezası'ndan 'faaliyetten men'e kadar 608 işlem gerçekleştirildiği vurgulanan açıklamada, yıllara göre denetim ve uygulanan işlemler şöyle sıralandı:

— 2009 yılında bin 385 denetim yapıldı, 209 denetimde uygunsuzluk tespit edildi, 8 firma faaliyetten men edildi.

— 2010 yılında bin 748 denetim yapıldı, 278 denetimde uygunsuzluk tespit edildi, 6 firma faaliyetten men edildi.

— 2011 yılında 1821 denetim yapıldı, 130 denetimde uygunsuzluk tespit edildi, 1 firma faaliyetten men edildi.
— 2012 yılı ilk 6 ayında bin 745 denetim yapıldı, 55 denetimde uygunsuzluk tespit edildi, 5 firma faaliyetten men edildi.

        Açıklamada, imalathanede eksikliği saptanan firmaların uygunsuzluğu giderene kadar piyasaya ürün vermeleri engellendiği, daha önceden piyasaya sunulan damacanaların toplatıldığı ve müdürlükler gözetiminde imha edildiği vurgulandı.

        Damacana suyu kullanan vatandaşların da aldıkları ürünle ilgili dikkat etmesi gereken hususlar şöyle sıralandı:

—Tüketilen ambalajlı suyun Sağlık Bakanlığı tarafından izni olup olmadığına, etiketin üzerinde izin tarihi ve sayısının bulunup bulunmadığına bakılmalı.

—Dört ayrı yerinde (etiketinde, gövdesinde kabartma yazıyla, emniyet bandında ve kapağında) suyun markasının bulunmasının yanı sıra, yine etiket bilgilerinde cinsi, üretim adresi, suya uygulanan işlemler ve suyun sahip olduğu parametreler mutlaka yer almalı.

— İmal ve son kullanma tarihi, parti ve seri numarası, şirket logosunun ayrıca damacana ambalaj üzerinde kabartma ile yazıyor olması gerekmektedir

— Güvenlik bandına önemle dikkat etmek gerekir. Güvenlik bandı, ilk olarak suyu tüketicinin açtığının göstergesidir.

— Damacanayı belirlenen kriterlere göre muhafaza etmek gerekir.
— Serin, kuru ve direkt güneş ışığına maruz kalmayan temiz bir ortamda muhafaza edilmeli.

— Damacanalar evlerde başka amaçla kullanılmamalı.

— Damacanaların temizlenmesinde çamaşır suyu, fırça gibi tahriş edici maddeler kullanılmamalı, damacana temizliği su üreticisine bırakılmalıdır.

— Deforme, yıpranmış damacanalardaki sular satın alınmamalıdır.

— Damacana pompalarının ve damacana suyu kullanılan su sebillerinin temizliğin azami dikkat edilmelidir.

— Damacana açıldıktan sonra 5 litrenin üzerindeki ürünlerin maksimum 7 gün içerisinde tüketilmesi gerekmektedir."