BM Genel Sekreteri'nden Suriye açıklaması

Ban Ki-mun, Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç'le birlikte Bosna;daki savaş zamanında, BM;nin 1995;te güvenli bölge ilan etmesine ve BM askerlerinin gözetiminde olmasına rağmen soykırıma sahne olan Srebrenitsa;yı ziyaret etti.

Ban Ki-mun, soykırım kurbanlarının defnedildiği Potoçari Anıt Mezarlığı;nda yaptığı açıklamada, Srebrenitsa;da keder ve üzüntü içerisinde olduğunu söyledi

"Çünkü belki de dünyada bir BM Genel Sekreteri;nin ziyaret edeceği buradan daha hüzünlü bir yer yok" diyen Ban Ki-mun, şöyle konuştu:

"Srebrenitsa, işlenen büyük bir suçtur. Kurban yakınlarının acılarını paylaşıyorum. Buradan hem kurbanlar hem de kurban yakınlarına en derin saygılarımı sunuyorum ve herkese bütün dünyanın onların acılarını paylaştığı mesajını vermek istiyorum.

Biliyorum ki hiçbir şey babanın elini, çocuğun gülümsemesinin yerini tutamaz. Biliyorum ki çok sayıda anne, buraya çocuklarını defnetti, buna büyük saygı duyuyorum. Buradaki beyaz mezar taşlarının sonsuzluğuna bakarken sıralanan isimler, Amir, Fikret, Hamdiya ve 8 bin isim daha... Diyorum ki, Srebrenitsa, kutsal topraktır, hem kurban aileleri için hem de milletler ailesi için"

-"Srebrenitsa'dan ders almalıyız"-

Srebrenitsa'dan ders alınması gerektiğini vurgulayan Ban Ki-mun, şöyle devam etti:

"Srebrenitsa;da yaşananların hiçbir zaman ve hiçkimsenin başına gelmemesi için çalışıyoruz. BM, burada korunmaya muhtaç olanların korunmasında başarısız oldu. Fakat bunun ardından 2005 yılında dünya liderleri nihayet sivillerin korunma prensiplerini belirledi. Libya gibi bazı yerlerde sivillerin korunmasını başardık. Ancak bazı yerlerde bunu hala başaramadık. Suriye;deki sivillerin korunması için her şeyi yapmalıyız. Srebrenitsa;da dersimizi aldıktan sonra uluslararası toplum, Suriye;deki katliamların derhal durdurulmasını sağlamalı. Benden sonra BM Genel Sekreteri olacakların 20 yıl sonra Suriye;ye gidip müdahale edilemediği için yaşanan olaylardan özür dilemesini istemem.

Kurbanların huzurunda bulunurken, onlara saygı duyulması ve somut adımlar atarak onlar için adalet sağlanmalı. Çünkü Srebrenitsa hiçbir zaman ve hiç kimsenin başına gelmesin."

-"Suriye için çağrı"-

Ban Ki-mun, bir gazetecinin, "Suriye'deki katliamların durdurulması için ne gibi adımlar atmayı düşünüyorsunuz?" sorusu üzerine, Suriye;deki katliamların durdurulması için bir kez daha uluslararası topluma acil çağrı yaptı.

Ban Ki-mun, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Suriye;de atmak istediğimiz adımlar, diyalog eksikliği nedeniyle tam anlamıyla uygulanmıyor. Savaş ve katliamlar derhal durmalı. İnsanların birbirini öldürmesinin derhal durdurulması ve krizin sona erdirilmesi için siyasi diyalogun tesis edilmesi çağrısında bulunuyorum. Kofi Annan 6 aşamalı bir plan sundu ve bu plan ertelenmeden uygulanmalı. Bizim girişimlerimiz Suriye yönetimi tarafından tam olarak uygulanmıyor, fakat muhalifleri de bunlara uymaya davet ediyorum.

-Bakir İzzetbegoviç'in açıklaması-

Bakir İzzetbegoviç de Potoçari Anıt Mezarlığı'nda yaptığı açıklamada, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun;un Srebrenitsa ziyaretinin cesur bir insani karar olduğunu ifade etti.

"Buraya sizin seleflerinizin hatalar ve korkaklığı sonucu olan birşeyle yüzleşmeye geldiniz" diyen İzzetbegoviç, bu hataların BM;nin 1999 sayılı raporunda yer aldığını ve bunların adaletsiz silah ambargosu ve savaştaki tarafların eşit sayılması olduğunu kaydetti.

Srebrenitsa'nın 1995 yılında iki kez ihanete uğradığını vurgulayan İzzetbegoviç, "Birincisi soykırım, ikincisi ise Dayton Barış Antlaşması'nda bu kente bir özerklik verilmemesidir. Siz benimle birlikte bu annelerin acılarını yarım saat boyunca paylaştınız. Fakat bu anneler bu acıları her gün 24 saat yaşıyor" dedi.

Ban Ki-mun, Srebrenitsa'ya ziyaretinin ardından helikopterle kentten ayrıldı.

-Srebrenitsa'da 17 yıl önce ne oldu?-

Bosna'daki savaş sırasında BM'nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995'te Ratko Miladiç'e bağlı Sırp birlikleri tarafından işgal edildi. İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edildi. Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnaklar'dan 8 bin 372'si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, çeşitli toplu mezarlara gömüldü. Yapılan çalışmalar sonucu Srebrenitsa ve çevresinde açılan toplu mezarlardan çok sayıda soykırım kurbanının cesetlerine ait kalıntılar bulundu. Hala yaklaşık bin 500 ile 2 bin arasında soykırım kurbanının cesedine ulaşılamadı.

Srebrenitsa'da yaşananlar, Lahey Adalet Divanı ve Avrupa Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edildi.

Srebrenitsa başta olmak üzere Bosna'daki çeşitli savaş suçlarından aranan Ratko Mladiç ise geçen yıl Sırbistan'da yakalandı ve Lahey'deki mahkemeye teslim edildi. Mladiç'in yargılanması hala devam ediyor.