Suriye'de Batı Kürdistan mı kuruluyor?

Suriye yönetimi ve muhalifler arasındaki çatışmalarda kendilerini tarafsız ilan eden Kürtler, Türkiye sınırına yakın Kobani, Afrin, Derik, Amude ve El Ayna’da tüm devlet kurumlarını ele geçirerek Kürt bayrağı astı.

Ele geçirdikleri bölgelerde giriş çıkışları denetim altına alan Kürtler, özerk bir yönetim talep ediyor.

Kimyasal kriz büyüyor!

Muhalifler kimyasal silahların sınıra yakın havaalanlarına sevk edildiğini iddia etti.
Suriye yönetiminin dün ellerindeki kimyasal silahları dış müdahale olursa kullanacakları yönündeki açıklaması sonrasında hem yeni iddialar hem de dünya çeşitli tepkiler geldi.

"KİMYASAL SİLAHLAR SINIRLARA SEVKEDİLDİ"

En dikkat çekici açıklama muhalifler tarafından yapıldı. Özgür Suriye Ordusu, Şam yönetiminin kimyasal silahlarını sınıra yakın havaalanlarına sevk ettiğini iddia etti. Özgür Suriye Ordusu tarafından yapılan açıklamada "silahların yerlerini ve pozisyonlarını biliyoruz" denildi.

Erbil’de toplantı

Suriye’deki iç çatışmalar nedeniyle 12 Kürt örgütü birleşerek Kürt Ulusal Meclisi’ni oluşturdu. Ancak PKK’ya yakınlığıyla bilinen Demokratik Birlik Partisi (PYD), konsey içinde yer almayarak yalnız başına hareket edince, Irak yerel Kürdistan Bölgesel Başkanı Mesud Barzani Erbil’de toplantı yaparak taraflara çağrıda bulundu.

Barzani, birlik oluşması halinde Suriye’deki Kürtleri destekleyeceğini açıklayınca, PYD de Meclis’te yer aldı, 5 maddelik birlik anlaşması imzalandı. Önümüzdeki günlerde Yüksek Kürt Konseyi ilan edilerek, Kürt Ulusal Meclisi’nden 5, PYD’den 5 kişi konseyde yer alacak.

Kürtler, Özgür Suriye Ordusu’nun 18 Temmuz’da Cerablus ve Menceb’i ele geçirmesinin ardından, Şanlıurfa’nın Suruç ilçesi sınırındaki El-Ayna kasabası ve Kobani’yi 19 Temmuz’da denetimlerine alarak Özgür Suriye Ordusu’nun savaşı yaygınlaştırmasını engelledi. Kürtler, bu savaşta tarafsız olduklarını açıklayarak Afrin, Amude ve Derik ilçelerini hâkimiyetleri altına aldı.

PKK etkili

1980'li yıllardan beri Suriye'de örgütsel çalışmalarda bulunan PKK, Kürtler üzerinde büyük bir etkiye sahip. Öcalan'ı ulusal önder olarak kabul ettiklerini açıklayan PYD'nin, Kürtlerin denetim altına aldıkları ilçelerde hâkimiyeti var.

PKK'nın içinde bugüne kadar binlerce Suriyeli'nin olduğu ve örgütün üst düzey yönetiminde de yer aldıklarını biliniyor. Kürtlerin denetimindeki Kobani, Derik, Afrin, Amude'de PYD'nin tabanının hakim olduğu ifade ediliyor. Ancak anlaşma nedeniyle PYD ve Kürt Ulusal Meclisi koordineli çalışıp ortak karar alıyorlar.

Apayrı bir aşama

- Faruk Loğoğlu (CHP Genel Başkan Yardımcısı) Kürt meselesi artık Türkiye'nin, İran'ın, Irak'ın, Suriye'nin ayrı ayrı sorunları olmaktan çıkıyor, bölgesel ortak bir sorun olmaya başlıyor. Şimdi apayrı bir aşamaya gelindi. Türkiye elini çabuk tutmalı.

- Oktay Vural (MHP Grup Başkanvekili) Bugün Suriye'deki güç boşluğu Kandil'de bitirilmeyen PKK'nın uzantısının yerleşmesine vesile oluyor.

- CIA ajanları bölgede cirit atıyor. Bu gelişmeler, bölgede ABD-İsrail eksenli bir politikayla Türkiye'nin Suriye'ye müdahalesinin gerekçesi yapılmak istenebilir.

PKK ile mücadelede yeni sınır

Suriye'de, Türkiye sınırının önemli bir kesiminin Kürtlerin denetimine geçmesini Ankara yakından takip ediyor. PKK ile mücadelede, Irak'la olan 331 km'lik sınıra, Suriye ile 877 km'lik bir sınırın daha eklenmesi öngörülünce, öne çıkan kritik sorular ve yanıtları şöyle:

PKK Suriye'de ciddi şekilde güçlendi mi?

Suriye'de PKK'ya tüm lojistik desteği PYD (Demokratik Birlik Partisi) sağlıyor. PKK açısından şanslı bir dönem denilebilir. Ankara'daki terör uzmanlarına göre, PKK nedeniyle Irak'la 331 kilometrelik bir sınırı kontrol etmek zorunda kalan Türkiye, buna ek olarak şimdi Suriye ile 877 kilometrelik sınırı da çok sıkı korumak durumunda. Toplamda 1208 kilometre eden bu sınır uzunluğu Türkiye açısından ciddi bir sorun olarak görülebilir.
Kürdistan kolaylaştı

- Suriye'de Kürtler'in bir çok kenti ele geçirmesi, bağımsız bir Kürdistan kurulmasını fitiller mi?

Iraklı Kürtler, Suriye'de Kürt nüfusun yaşadığı bölgeyi "Batı Kürdistan" olarak tanımlıyor. Erbil'deki uzlaşıdan sonra, Kürt Ulusal Konseyi üyelerinden Kava Aziz, "Suriye Kürtleri özgürlüğe, bağımsızlığa doğru yürüyor" demişti. TEPAV Uzmanı Nihat Ali Özcan'a göre, "Bağımsız Kürdistan" fikri teorik olarak daha kolay hale geldi. Ancak Özcan, Kürdistan'ın bağımsızlığı için yine de son kararı uluslararası baş aktörlerin vereceğini düşünüyor.

- Suriye'nin kuzeyinin de en azından özerk bir bölge haline gelmesi, Kuzey Irak'ın doğal zenginliklerinin Akdeniz üzerinden rahatlıkla dünya piyasalarına sunulması için avantaj değil mi?

Nihat Ali Özcan, petrol, doğalgaz ve diğer doğal kaynaklarla ilgili yatırım yapacak uluslararası şirketlerin önceliğinin güvenlik olduğunu söylüyor. Özcan'a göre, güvenli bir ortam yaratılırsa elbette olabilir ve bölgedeki diğer ülkelerde bulunan Kürtler için (Türkiye, İran) cazibe merkezi haline gelebilir.

- Özgür Suriye Ordusu, Kürtler'e müdahale eder mi?

Bölgede gelişmeler çok dinamik. Ankara'ya dün öğle saatlerinde ulaşan bilgilere göre, Kürt kentlerindeki hâkimiyet tamamen Kürtler'de. Özgür Suriye Ordusu'ndan da karşı bir girişim yok. Olaylar Suriye'de rejimi değiştirmekten öte devleti de yıkmaya doğru gidebilir. Bu tam kaos ortamını doğurabilir.
Esad'ın intikamı

- Esad neden Kürtler'e müdahale etmedi?

Bu konuda Ankara'daki hâkim görüş şu: Birincisi, Esad gücünü, başkent Şam ve Nusayrilerin yoğun olduğu bölgelere yığıyor. İkincisi de muhaliflere destek veren Türkiye'den adeta hınç alıyor. Türkiye'nin ve Türk kamuoyunun Kürdistan konusundaki hassasiyetini bildiği için bilinçli olarak herhangi bir müdahalede bulunmuyor.

KÜRTLER, Mardin'in Nusaybin ve Şırnak'ın Cizre ilçeleri arasındaki Katran beldesinin karşısında, Suriye sınırları içinde bulunan Derka Hemko'da yönetime el koyup böyle yürüdüler. Karakol binasına çıkan isyancılar Dev-Dem, Irak Kürdistan bayrağı ve Abdullah Öcalan posteri astı. (Uğur Ergan)