Popüler olanı değil sevdiğinizi seçin

ALİ KUŞ

Üniversiteye giriş sınavlarında zorlu maraton Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) sonuçlarının açıklanmasıyla tamamlandı. Şimdi tercih zamanı. Peki, öğrenciler tercih yaparken nelere dikkat edecek? 'LYS tercihi yapacak öğrencilere en güzel tavsiyeler bir şampiyondan gelir' diyerek, 1994 ÖYS birincisi Mustafa Önder Kıyıklık ile konuştuk. O yıl Fen-Matematik alanında tüm soruları doğru yanıtlayarak Türkiye birincisi olan Kıyıklık, Boğaziçi Endüstri Mühendisliği bölümü kazandı ve bu bölümü başarıyla tamamladı. Şimdi Ülker markasının sahibi Yıldız Holding'in Kurumsal Strateji Direktörlüğü görevini yürütüyor. Yeni Şafak'a endüstri mühendisliğini de anlatan Kıyıklık'ın tercih yapacak öğrencilere tavsiyeleri şunlar:

Üniversite ve bölüm tercihi yapacak öğrenciler nelere dikkat etmeli?

'Bunun maaşı yüksektir, bu popüler, bunun mesleği havalıdır' değil de, yapmayı sevdikleri işleri ön plana almalılar. Çünkü insan sevdiği işte başarılı oluyor. Bu mühendis, doktor veya iktisatçı olsun, o işten hoşlanmıyorsa, memnun değilse sonuçta en iyi bölüm de olsa en iyi üniversitenin en iyi bölümü de olsa iş hayatında başarı ve mutluluğu getirmiyor ne yazık ki. Sevmenin yanında kabiliyetlerine, kendi kişisel özelliklerine uygun işler yapmaları da önemli.

Endüstri Mühendisliğini tercih edecek öğrencilere neler tavsiye edersiniz?

Endüstri mühendisliği diğer mühendisliklerden oldukça farklı. Çünkü çok teknik bir bölüm değil. Matematiğiniz iyi olacak, analitik düşünce kabiliyetiniz yüksek olacak. Bunun yanında biraz daha sosyal bir tarafı var. Sosyal tarafı, insan ilişkileri en kuvvetli olan mühendislik diyebiliriz. Sosyal ilişkilerin çok daha fazla kullanıldığı bir bölüm. Hizmet sektöründen tutun da imalat, finans birçok sektörde uygulama alanı olan bir bölüm. Ben de Yıldız Holding'in Strateji Bölümü'ndeyim. Bizim bölümümüzdeki arkadaşların yarısı endüstri mühendisliğinden. İktisat ve işletme gibi sosyal bilimlerde matematik bölümlerin daha iyi harmanlandığı bir bölüm. Öğrencinin kendisinin çok iyi yetiştiriyor olması lazım. İlgi alanlarını biliyor olması lazım. Yani odaklı gidiyor olması lazım.

İşletmenin matematik ve mühendislik boyutu olan bir bölüm mü?

Evet öyle de diyebiliriz. İşletme ve iktisattan bizim üniversitemizde çok fazla sayıda ders alıyorduk. Ama tabi şuna da dikkat etmek lazım, bütün mesleklerin verdiği bir formasyon vardır. Muhakkak ama bunlar sizin hayatta ne iş yapacağınızı yüzde 100 belirleyen ve kısıtlayan şeyler değildirdir.

EN İYİLERİ BOĞAZİÇİ, İTÜ, ODTÜ, BİLKENT VE MARMARA

Endüstri mühendisliği hangi üniversitelerde okunmalı?

Ben Boğaziçi mezunuyum. Okulumdan çok memnundum. Üniversiteleri kısmen tanıyorum. Üniversite sayıları çok arttı. Hepsini bilmem de mümkün değil. Boğaziçi Üniversitesi'nin güzel bir müfredatı vardı. Marmara Üniversitesi buna benzer bir eğitimi var. İTÜ ve ODTÜ de iyi üniversiteler. Mühendislik üniversiteleri zaten. Köklü üniversiteler. Özel üniversiteler var Bilkent gibi. En iyi okullar bunlar.

Aileler çocuklarının mutluluğunu ön planda tutmalı

Ailenin beklentileri de oluyor. Tercihte aile faktörü ne ölçüde etkili olmalı?

İnsan annesini babasını karşısına alamaz tabii. Sonuç itibariyle anne baba da çocuklarının iyiliğini istiyor. O yüzden öğrenci ailesiyle istişare ederek o mesleği yapan insanlarla görüşerek karar verecek. Ama sonuçta yapmaktan memnun olacağı meslek, kendi karakterine kabiliyetlerine uygun olan meslek sonunda ailesini de memnun edecektir. Öğrencinin bu noktada orta yolu bulması lazım. Anne babasının istediği mesleği yapacağım diye başarılı ve mutlu olamayacağı bir mesleğe girmemesi lazım.

Anne babaların tavırları nasıl olmalı?

Mümkün olduğunca objektif bakmaları lazım. Çünkü o yaşa gelmiş bir çocuk artık kendi kararını verebilecek bir olgunluktadır. 'Annem babam istiyor' diye onların zoruyla bu işi yapıyor hale gelmemesi lazım. Bir zorlama ile yapılıyor durumu olursa mutlu olamaz. Büyük ihtimalle o işten verim alınmaz. Ne işinde başarılı olur ne de mutlu olur. Anne babanın mümkün olduğunca çocuğun kararına saygı göstermeleri lazım.

İngilizce bölümler daha avantajlı

İngilizce bölümleri okumak avantaj sağlar mı?

Ne yazık ki sadece endüstri mühendisliğinde değil diğer bölümlerde de bilim dili İngilizce. Yani okduğunuz bir çok kitabın orijinali İngilizce. İngilizce kaynaklardan hazırlanmış kitaplar. Dolayısıyla İngilizceye hakim olmak çok önemli. Derslerin İngilizce okunmasının böyle bir faydası var. Bu birçok alanda böyle. Yabancı dilde eğitim veren üniversitelerin böyle bir avantajı var. O dili siz ilk kaynağından öğreniyorsunuz. İleride akademik bir kariyer düşünülebilir. İş hayatına atıldığında mutlaka yurt dışı ile muhatap oluyorsunuz. Bazen yurt dışı firmalarda çalışıyorsunuz. Bölümü İngilizce öğrenmenin çok avantajı oluyor. Bu bir mecburiyet günümüz dünyasında.

Tercih efsaneleri

Popüler bölümler puanları ile sizi kandırmasın. Tercih listenizde önceliğiniz olan, severek okuyacağız, ilgi alanınız dahilindeki bölümlere öncelik verin. Aldığınız puan tercih etmek istediğiniz bölümün puanından yüksek ise "Puanın ziyan olur" efsanesine aldırmayın.
Tercih listesi adı üzerinde sizin tercihlerinizi sıraladığınız listedir. İlk olarak gitmeyi tercih ettiğiniz üniversite ve bölüm hangisiyse listenizi yukarıdan aşağı bu şekilde oluşturursunuz. Puanı sizden düşük bir öğrenci ilk sıraya siz son sıraya yazsanızda hiçbir şey fark etmez. Öncelik yüksek puanı olan öğrencidedir.

O BÖLÜMDE İŞSİZ KALIRSIN

Türkiye'de işsiz sorunun olduğunu hepimiz biliyoruz. İş dünyasının artık kişisel gelişimi önem verdiğini ve üniversite tecrübesi ile kişisel gelişiminize göz önüne alarak iş başvurularını elediğini söyleyebiliriz. Tercih etmek istediğiniz bölüm ilgi alanınızda ve keyifle okuyabileceğiniz, üzerine bir şeyler katabileceğiniz bir bölüm ise işsiz kalırım korkusu ile ondan vazgeçmeyin. Severek ve keyifle 4 yıl geçireceğiniz bölüm üzerine üniversite yıllarında yaptığınız stajlar ve yabancı dil eğitimleri ile işsiz kalma problemini rahatlıkla aşabilirsiniz.

Bir önceki efsanemizin bir başka versi-yonu da bölümden mezun olduğunuzda çok para kazanacağınızı iddia etmesi. İşini iyi yapan ve yetkin olan her alanda para kazanmanız mümkün. Çevrenizde söz konusu bölümden mezun çok para kazanan insanlar olabilir ancak buna güvenerek bölüm tercihi yapamamalısınız.

GELECEĞİN MESLEĞİ

Her dönem geleceğin meslekleri olarak bazı meslekler karşınıza çıkacaktır. Evet, gelecekte popüler olacak meslekler olabilir. Üniversite size iş öğretmeyecek, bakış açısı ve uzmanlık kazandıracak. Geleceğin mesleklerinden birine sahip olmak istiyorsanız üniversite yıllarınızda o meslek ve işlerde bolca staj yapın.

Kontenjan 160 bin kişi arttı

2012 yılında üniversiteli olacak öğrenci sayısında ciddi artışlar kaydedildi. 2011 yılında yükseköğretim programlarının toplam ön lisans ve lisans kontenjanı KKTC ve yurt dışı hariç 735 bin 716 kişiydi. 2011 yılında yerleştiği lisans programına kayıt yaptıran öğrenci sayısı 337 bin 291 kişiydi. 2011 yılında ön lisans ve lisans bölümlerinde toplam 117 bin 511 kontenjan boş kalmıştı. KKTC ve yurtdışı dâhil tüm yükseköğretim programlarına kayıt yaptıran öğrenci sayısı 800 bin 388 öğrenci oldu. Toplam öğrenci sayısının 391 bin 072'sini kız öğrenciler oluştururken 409 bin 316'sını erkek öğrenciler oluşturdu. Erkek öğrenci sayısı kız öğrenci sayısından 18 bin 244 kişi fazla oldu. 2012 yılında ön lisans programlarının toplam kontenjanı 364 bin 407 iken lisans programlarının toplam kontenjanı 530 bin 661 olarak gerçekleşti. 2012 yılında KKTC ve yurtdışı hariç ön lisans ve lisans programlarının toplam kontenjanı 895 bin 068 olarak belirlendi. 2011 yılı ile 2012 yılı arasında 159 bin 352 kişilik kontenjan artışı gerçekleşti.