Manda boynuzu bulamayan son tarak ustası da üretimi bıraktı

Manda boynuzundan çift taraflı kemik tarak yapan 84 yaşındaki Veli Akın, işleyecek boynuz bulamayınca işi bıraktı. Denizli'de Selçuklu ve Osmanlı'ya "Yatağan" adlı kılıç yapmasıyla ünlü Serinhisar ilçesine bağlı Yatağan beldesinde manda boynuzundan tarak yapan usta, hammadde olarak istediği kemiği bulamayınca işini bırakmak zorunda kaldı.

Beldede bir zamanlar Trakya ve İç Anadolu Bölgesi'nden gelen kamyon kamyon manda boynuzlarından 90 ailenin kemik tarak yaparak geçimini sağladığını söyleyen Akın, "Beldemizde ustalık dededen babaya, babadan oğula geçer. El yapımı bıçak ve demir aletlerile ünlü beldemizde, yoğun olarak manda boynuzundan kemik tarak da yapılırdı. Bir aile, günde 50-60 tarak üretirdi. Ben 1951 yılında başladım. Gelinlik kızlarının çeyizinde bir zamanlar demirbaş olan kemik tarakların ustaları günden güne azaldı. Artık eskisi kadar manda yetiştirilmiyor, işleyecek boynuz bulamamaya başladık. Plastik taraklar da çıktıktan sonra işler yavaşlamaya başladı. Malzemenin olmaması ve yaşımın ilerlemesi sebebiyle iyi bıraktım. Bundan sonra çok isteyen, işlemesi kolay manda boynuzunu getirirse ona tarak yapabilirim." dedi.

'MANDA BOYNUZUNDAN YAPILAN TARAKLARIN TARADIĞI SAÇLAR ELEKTRİKLENMEZ'

Manda boynuzundan yapılan tarakların sağlığa da faydasının olduğunu söyleyen Veli Akın, "Manda boynuzunu işlemek kolaydır. Ateşi gördüğünde yumuşar, hamur gibi olur. Tarağın şekline göre kesilir, kalıpları alınıp dişler açılır. Boynuz doğal bir madde olduğu için insan vücuduyla uyumlu özellik taşır. Ayrıca çok da sağlamdır, kolay kolay kırılmaz. Boynuzdan yapılan taraklar, eskiden evlenecek genç kızların çeyizlerine mutlaka koyulurdu. Manda boynuzundan yapılan kemik tarakla taranan saçlarda elektriklenme olmaz, elektriklenmeyen saçlar da kırılmaz. Kemik tarakla taranan saç derisinde kepek olmaz. İnsanın stresini de alır. Bitle en iyi mücadele bu taraklarla yapılır." diye konuştu.

Eski atölyesinin tavanına astığı 30 yıllık manda boynuzundan başka elinde malzeme kalmadığını vurgulayan Veli Usta, "Beldede sadece bir iki yerde, 15-20 kadar kemik tarak kaldı. Onlar da meraklılarına 40-50 liradan satılıyor." dedi.