Cezayir Soykırımı belgesel oldu

Defne Bayrak / TIMETURK

Cezayir’de, Fransızların ülkeden çıkması ve Cezayirlilerin bağımsızlıklarına kavuşması ile sonuçlanan kurtuluş savaşının 50. yıldönümünde El Arabiya kanalının sunduğu belgesel devrimin hikayesini, direnişin ilk ayak seslerinin oluşumunu, bu ayak seslerine eşlik eden şiddet ve intikam eylemlerini ve trajik sonları anlatıyor.

Önümüzdeki 5-6 (Perşembe-Cuma) Temmuz tarihlerinde Griniç saatiyle 20.00’da yayınlanacak olan belgesel Cezayir devriminin seyrini, yüz binlerce Cezayirli’nin Fransız askeri baskını sonucu nasıl da kurban gittiğini, sömürgecilikle işbirlik yapanların ve Cezayir’de doğan ve Cezayir’in Fransız olduğunu, aksinin asla düşünülemeyeceğini savunan Fransızların göçettirilişini ele alıyor.

Belgesel filmin ilk bölümü Alhaji Messali liderliğindeki direnişten ‘Ulusal Kurtuluş Cephesi’ne dönüşmesine, Cezayir davasının BM’de ‘Bağlantısızlar Grubu’nun oluşturulmasından sonra uluslararası platforma taşınmasına kadar; 1954-1958 tarihleri arasını kapsıyor.

Film, Fransa’nın meseleye karşı tavrını da değerlendiriyor. Bazen Cezayirlilerin kalplerini kazanma yoluna başvurduğuna bazen de korkunç katliamlarla sonuçlanan ‘demir yumruk’ politikası uyguladığına değiniyor.

Belgeselde, aralarında Fransa’nın Mısır Cumhurbaşkanı Abdunnasır’ı Cezayir’de Fransa’ya karşı silahlanma hareketine sebep olmakla suçlaması da bulunmak üzere bölgesel merkezlerin çekişmesi de konu ediliyor. Bu suçlama sonucunda Fransa’nın 1956 yılında İngiltere ve İsrail’e katılmasıyla ‘Mısır’a karşı üçlü saldırı ’ başlatıldı.

İkinci bölümde ise 1958-1962 yılları arası dönem konu ediniliyor. 1959 yılında General Charles de Gaulle’nin Fransa’da cumhurbaşkanlığına gelmesi, Cezayir meselesine karşı sergilediği farklı tutum, doğrudan savaşa girmek yerine yaptığı barış çağrısı, müzakerelere ve referanduma gitmesi konu ediliyor.

Bu aşamalar katliam ve intikam eylemlerini artırsa da 1962 yılının yazında Cezayirlilerin bağımsızlıklarını ilan etmelerini sağladı. Böylece General de Gaulle de kendisine radikal Fransız generaller arasından yeni düşmanlar edinmiş oldu. Fransa’nın Cezayir’deki hasarının sorumluluğunu Gaulle’ye yükleyen bu generaller kendisine karşı suikast girişiminde bulunmuşlarsa da başarılı olamamışlardır.