'Yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve demokratik toplum için vazgeçilmez'

Balkan Bölgesi Yargı Otoriteleri İşbirliği Konferansı'nda "Yargı bağımsızlığının hukukun üstünlüğü ve demokratik toplum için vazgeçilmez bir unsur olup hâkim ve savcılar için bir ayrıcalık değil tam tersine vatandaşların hukuk karşısında eşitliğinin teminatı olduğu" sonucu çıktı. Katılımcı ülkelerin her birinin kendine özgü hukuk sistemi olduğunun farkında olarak ve değişim süreçlerine saygı duyulması istendi.

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK)'nun da üyesi bulunduğu Balkan Bölgesi Yargı Otoriteleri İşbirliği Konferansının yedincisi 29-30 Mayıs 2012 tarihlerinde İstanbul Polis Eğitim ve Kongre Merkezinde düzenlendi. Konferansın sekizincisinin ise İtalya'da yapılması kararlaştırıldı. Hazırlanan 'İstanbul Deklarasyonu' adlı sonuç bildirgesi oybirliği ile kabul edildi.

- VII. Balkan Ülkeleri Düzenleyici Yargı Kurulları Konferansına katılan ülkelerin yetkili temsilcileri, şu hususları sonuç bildirisi olarak ilan etti:

- Yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve demokratik toplum için vazgeçilmez bir unsur olup hâkim ve savcılar için bir ayrıcalık değil tam tersine vatandaşların hukuk karşısında eşitliğinin teminatıdır.

- Yasama ve yürütmeden bağımsız yargı kurullarının varlığı, yargının kendi kendini yönetim ilkesi çerçevesinde, yargı bağımsızlığının en önemli enstrümanıdır.

VATANDAŞLARIN ADALETE OLAN İNANCI KUVVETLENDİRİLMELİ

- Yargı kurulları, yargının bağımsızlığını temin edebilecek özerk bir yapıya ve geniş tabanlı temsil esasına dayalı olmalı ve vatandaşların adalete olan inancını kuvvetlendirecek bir tarzda bağımsız, tarafsız ve adil yargının teminatı olmalıdır. Yargının bağımsızlığının sağlanması için yargı kurullarının anayasal statülerinin olması önerilmektedir.

- Yargı bağımsızlığını temin etmek için hâkimlerin ve savcıların, kariyerleri boyunca ve sonrasında, bağımsızlıklarını kuvvetlendirecek mali haklara ve özlük haklarına sahip olmaları gerekmektedir.

- Yargı bağımsızlığı, hem yasama ve yürütmeden gelecek müdahalelerden bağımsız bir şekilde faaliyette bulunmayı hem de devletin diğer organlarıyla işbirliği halinde toplum yararına çalışmayı gerektirmektedir. Yargı bağımsızlığına zarar verme riskinden kaçınarak, diğer devlet erkleri ile işbirliği, yasalarca belirlenen sınırlar çerçevesinde, denge ve eşitlik temeline dayanmalıdır.

YARGI KURULLARI YARGININ HIZLI İŞLEMESİNİ GÜVENCE ALTINA ALMALIDIR

- Yargı Kurulları, yargının bağımsızlığını ve hızlı, etkin ve adil işlemesini güvence altına almalıdır.

- Yargının hızlı ve etkin işlemesinin sağlanması ve insan kaynakları sorunlarının giderilmesi için, yeni teknolojilerin diğer devlet organları ile işbirliği içinde yargı kurumlarında kullanımı teşvik edilmelidir.

- Yeni Teknolojiler, yargı bağımsızlığını ve diğer yargı etkinliklerinin temel ilkelerini zedeleyecek şekilde kullanılmamalıdır.

- Yargıda yeni teknolojilerin, özellikle örnek ülke uygulamalarının, Konferansa üye ülkeler arasında yayılmasını sağlayıcı işbirliği olanakları geliştirilmelidir.