Merkez Bankası'ndan döviz ve altında 'zorunlu karşılık' hamlesi

Merkez Bankası (MB), Türk lirası yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların döviz olarak tutulabilecek kısmına ilişkin yüzde 45'lik üst sınırı yüzde 50'ye yükseltti. Bu sayede Merkez Bankası rezervlerinde yaklaşık 2,7 milyar ABD doları artış olması, piyasaya ise 2,8 milyar TL likidite sağlanması bekleniyor. Para otoritesi ayrıca yüzde 20 olan Türk lirası zorunlu karşılıkların altın olarak tesis edilebilmesine ilişkin üst sınırı da yüzde 25'e çıkardı. Bu sayede de MB rezervlerinde yaklaşık 2,2 milyar ABD doları artış beklenirken, piyasaya 2,8 milyar TL likidite sağlanması planlanıyor.

        Merkez Bankası, 'Zorunlu karşılıkların döviz ve altın cinsinden tutulabilmesine ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

        "29 Mayıs 2012 tarihinde Bankamızca alınan kararlar doğrultusunda, Türk lirası zorunlu karşılıkların Türk lirası veya döviz cinsinden tesis edilmesindeki maliyet farkının azaltılması ve bankaların yeni imkânı likidite gereksinimleri doğrultusunda serbestçe kullanabilmeleri amacıyla, Türk lirası yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların döviz olarak tutulabilecek kısmına ilişkin üst sınır yüzde 45'e yükseltilirken Türk lirası zorunlu karşılık yükümlülüklerinin ilk yüzde 40'lık dilimine denk gelen tutarın önceden olduğu gibi '1', yüzde 5'lik ikinci dilimine denk gelen tutarın '1,4' katsayısıyla çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutar üzerinden ABD doları ve/veya euro döviz cinslerinden tesis edilmesi imkânı sağlanmıştı. Bankalar bu imkândan büyük ölçüde ve istikrarlı olarak yararlanmakta olup, kullanım oranı sektör genelinde yüzde 97 civarında gerçekleşmiştir. Söz konusu imkânın üst sınırının yüzde 50'ye yükseltilmesi kararlaştırılmıştır. Yüzde 5'lik ilave (üçüncü) dilime denk gelen tutar '1,7' katsayısıyla çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutar üzerinden ABD doları ve/veya euro döviz cinslerinden tesis edilebilecektir.

        Mevcut imkân dâhilinde Türk lirası zorunlu karşılıklar için 14,3 milyar ABD doları tutulmakta olup, sağlanan ek imkânın aynı oranda kullanılması halinde, Bankamız rezervlerinde yaklaşık 2,7 milyar ABD doları artış olacak, piyasaya ise 2,8 milyar TL likidite sağlanacaktır. Bu uygulama 22 Haziran 2012 tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacak ve tesis dönemi 6 Temmuz 2012 tarihinde başlayacaktır.

        Diğer taraftan, Bankamız altın rezervlerinin güçlendirilmesi ve bankacılık sisteminin maliyet ve likidite kanallarının olumlu etkilenmesi amacıyla hali hazırda yüzde 20 olan ve kullanım oranı sektör genelinde yüzde 92 olan Türk lirası zorunlu karşılıkların altın olarak tesis edilebilmesine ilişkin üst sınır yüzde 25'e yükseltilirken, ilk yüzde 20'lik dilime denk gelen tutar önceden olduğu gibi "1", yüzde 5'lik ikinci dilime denk gelen tutar ise "1,5" katsayısıyla çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutar üzerinden altın olarak tesis edilebilecektir.

        Mevcut imkân dâhilinde Türk lirası zorunlu karşılıklar için 10,4 milyar TL değerinde 112 ton altın tutulmakta olup, sağlanan ek imkânın aynı oranda kullanılması halinde, Bankamız rezervlerinde yaklaşık 2,2 milyar ABD doları artış olacak, piyasaya ise 2,8 milyar TL likidite sağlanacaktır. Bu uygulama 6 Temmuz 2012 tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacak ve tesis dönemi 20 Temmuz 2012 tarihinde başlayacaktır."