Kalp krizi esnasından yapmanız gerekenler
Kalp krizi nedir, geldiğini nasıl anlarsınız, kalp krizi geçirirken ne yapmalısınız, kimler kalp riski altında yaşıyor ?
14 Yıl Önce Güncellendi
2012-06-18 06:57:35
- Kalp krizi nasıl gerçekleşir?
Kalbi besleyen, koroner arterler adını verdiğimiz üç damardan birinin veya dallarının tıkanmasına ve damarın suladığı kalp kasının harabiyetine kalp krizi diyoruz. Sigara içen, beslenmesine dikkat etmeyen, kolesterolü veya şekeri yüksek kişilerde kalp damarlarının içinde “plak” adını verdiğimiz kolesterol birikintileri vardır. Bu birikintiler hiçbir bulgu vermeyebilir. Fazla sayıda plak olması ve plakların üzerindeki koruyucu tabakanın ince olması (ki biz buna hassas plak diyoruz) yırtılma/kopma riskini artırır. Damar içindeki plakların yüzeyi koruyucu bir tabaka ile kaplıdır. Buna rağmen fiziksel veya duygusal bir yüklenme (ağır kaldırma, koşma veya aniden kötü bir haber alma) veya yağlı ağır bir yemekteki toksik maddeler plağın yırtılmasına neden olur. Yırtılan plağın üzerine hücum eden kan hücreleri kısa süre içinde bir pıhtı oluşturarak damarı tıkaması sonucu kalp krizi gerçekleşir.
- Kalp krizinde özellikle kimler risk altında?
Kalp krizi en çok 40 yaş üzerindeki erkek hastalarda görülür, kadınlarda daha çok menapozdan sonra ortaya çıkar. Kalp damarlarında tıkanmaya neden olan risk faktörleri ne kadar çoksa kalp krizi riski de o kadar yüksektir.
- Bir numaralı risk faktörü tansiyon yüksekliğidir.
- Sigara önemli bir risk faktörüdür. Bağımlılığın azaldığı batı ülkelerinde kalp krizi oranları düşmektedir.
- Kötü beslenme ve kolesterol yüksekliği damarları tıkayıcı bir rol oynar. Hayvansal gıdalardan, doymuş yağlardan zengin bir beslenme, aşırı miktarda şeker ve şekerli gıdaların tüketimi kolesterol ve şekeri yükselterek kalp krizi riskini artırır.
- Şeker hastalığı kalp krizi geçirme riskini 2 misli artırır.
- Koltukta televizyon seyreden, masa başında çalışan insanların riski yüksektir. Düzenli spor yapanların kalp krizi geçirme oranı yüzde 50 daha azdır.
- Yaş ilerledikçe risk artar. Erkeklerde 55, kadınlarda 65’ten sonra kalp krizi riski her on yılda bir ikiye katlanır.
- Aileden birinin erken yaşta (erkekse 55, kadınsa 65 yaşından önce) kalp krizi geçirmiş olması riski artırır. l Doğum kontrol hapı kullananlarda, menapoz sonrası hormon tedavisi alanlarda kalp krizi riski artar. Menopoza giren kadınların ateş basması ve terlemelerden kurtulmak için alacakları hormon tedavisi hem kalp krizi hem meme kanseri riskini artırır.
- Şişmanlık hem riski artırır, hem de krizin daha ağır seyretmesine neden olur.
- Diş eti hastalıkları da riski yükseltir
- Göğsü ağrıyan bir insan kalp krizi geçirip geçirmediğini nasıl anlar?
1- Ağrının yeri: Kalp ağrısı göbeğin üstünden çeneye kadar tüm üst göğüs bölgesinde, sol kolun, nadiren sağ kolun iç yüzünde ve sırtta görülebilir. Göğüste baskı olmadan sadece sırtta veya sadece sol kolda ağrı olmaz.
2- Ağrının şekli: Kalp ağrısı bıçak ucu batması veya iğnelenme şeklinde olmaz, baskı, yanma veya sıkışma şeklinde olur. Hastalar göğüslerine bir ağırlık geldiğini, ezildiğini veya birisinin kalbi ellerinin arasına alıp sıkıştırdığını söyler.
3- Ağrının gelişi: Kalp ağrısı genellikle fiziksel veya duygusal bir yüklenme veya aşırı bir yemek sonrası gelir. Koşarken, elinizde yük taşırken, patronunuzla kavga ettiğiniz esnada ya da aniden kötü bir haber aldığınız anda gelebilir. Hiçbir stres olmadan oturduğunuz veya yattığınız yerde gelme ihtimali daha azdır.
4- Ağrının süresi: Kalp ağrısı üç, beş dakika, en fazla on beş dakika sürer. On beş dakikadan fazla sürmesi hastanın kalp krizi geçirdiği anlamına gelir. Sabah başlayan ağrı akşama kadar devam ediyorsa ve hasta bu sırada günlük aktivitesine devam edebiliyorsa bu kalp ağrısı değildir.
5- Kalp krizinde ağrıyla birlikte bulantı, kusma, soğuk terleme, rengin solması gibi belirtiler olabilir.
6- Kadınlarda tipik göğüs ağrısı olmayabilir, kadın hastalar daha çok çabuk yorulmadan ve nefes darlığından şikayet ederler.
7- Kalp ağrısı bazen sadece gaz şeklinde olur. Riskli hastalar durduk yere gelişen bir hazımsızlık atağından gaz ve şişkinlikten her zaman şüphelenmelidir.
- Kalp krizi geçirdiğini anlayan bir kişi ne yapmalı?
1. Kalp krizi geçirdiğinden şüphelenen bir kişi ilk olarak hemen bir aspirin çiğnemelidir.
2. Yürümek, koşmak doğru değildir. Ayaklar biraz yukarıda olarak uzanıp, istirahat edilmeli.
3. Ambulans çağırın. Bu sırada yakınlarınız sizi önceden belirlediğiniz, 24 saat koroner anjiyografi ve balon/stent işlemi yapma kapasitesine sahip hastaneye bir an önce ulaştırmak için hazırlık yapmalı. Ağrı başladıktan sonraki ilk iki saat içinde hastaneye ulaşmanız halinde tıkanan damarın balon ve stent uygulanarak kalpte kalıcı hasar oluşmadan açılması mümkündür.
4. Doktorunuz daha önce dil altı nitrogliserin (isordil 5) verdiyse dilinizin altında emin.
Kalp krizi sonrası dönemde ne yapılmalı?
Kalp krizinin ilk 24 saati çok önemlidir. Ani kalp durmaları ve kalp yetmezliği gibi komplikasyonlar olduğu için hastaların bu dönemi mutlaka hastanenin koroner bakım ünitesinde geçirmesini isteriz. Evde ilaçlarınızı doktorunuzun tariflerine uyarak kullanın.Göğsünüzde yanma, ağrı, baskı gibi şikayetler olması halinde doktorunuza haber verin. Günde en az bir kez tansiyonunuzu ölçün. Büyük tansiyonun 11’in altına düşmesi, 16’nın üzerine çıkması halinde doktorunuzla konuşun. Kalp atışlarında düzensizliğin sık olması, birlikte baş dönmesi ve fenalık hissi halinde doktorunuzla konuşun. Kalp krizi geçirenlerde uykusuzluk, endişe hatta depresyon sık görülür. Olumlu düşünün. Boğazınıza hakim olup, biraz da yürürseniz bir daha kolay kolay kalp krizi geçirmezsiniz. İdeal kilonuza inmek için zayıflayın. Yatakta istirahate gerek yok. Ağırlık kaldırmayın ve stresten uzak durun. Mümkünse ilk ay işe gitmeyin, araba kullanmayın ve seks yapmayın. 6. haftadan sonra, doktorunuz izin veriyorsa günde 20 dakika hafif tempoda yürüyebilirsiniz. Asla sigara içmeyin. Hayvansal tüm besinleri bırakıp bitkisel beslenin. Şekerli yiyecekler yemeyin.
Çift dalda ihtisas
Uzm. Dr. Murat Kınıkoğlu: 1984’te Ankara Üniversitesi Tip Fakültesi’nde İç hastalıkları ihtisası alan Murat Kınıkoğlu 1986’da aynı üniversitede kardiyoloji üst ihtisasını tamamladı. Dr. Murat Kınıkoğlu 23 yıldır İntermed Sağlık Merkezi’nde serbest hekimlik yapıyor. Dr. Murat Kınıkoğlu’nun
“Bozkırın Efendisi” ve “Ölmeden
Önce” adlı yazdığı iki romanı ve “Kalbinize Sahip Çıkın” adlı yayınlanmış bir sağlıklı yaşam kitabı bulunuyor.
VATAN
SON VİDEO HABER
Haber Ara