Kırmızı bülten değişiyor

Kırmızı bültenlerin ülkeden ülkeye farklılık göstermesi, Interpol Genel Kurulu'nu harekete geçirdi. Kırmızı bültenin uluslararası statüsünü geliştirme konulu çalışma grubu oluşturuldu. Çalışma grubu, mevcut kırmızı bülten sistemi ve bu sisteme hakim olan prensipleri değiştirerek yeni kurallar belirledi. Bu kuralların 2012 yılı Eylül ya da Ekim ayı içerisinde Filipinler'de yapılacak Interpol Genel Kurul toplantısında kurulun oylamasına sunulması bekleniyor.

Konuyu Çağın Polisi Dergisi'nin son sayısında değerlendiren Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Levent Kurt, Interpol Genel Kurulu'nun 2009 yılında AG-2009-RES-11 sayılı önergesiyle kırmızı bültenin uluslararası statüsünü geliştirme konulu çalışma grubu oluşturulmasını kararlaştırdığını ifade etti. Bu çerçevede oluşturulan çalışma grubunun ilk toplantısını Fransa'nın Lyon kentinde 10- 11 Haziran 2010 tarihinde 30 ülkeden 46 temsilcinin katılımıyla gerçekleştirdiğini anlatan Kurt, "İkinci toplantı ise Fas'ın Kazablanka kentinde 29 ülkeden 45 temsilcinin katılımıyla 22-24 eylül 2010 tarihinde yapıldı. Son toplantısı ise 8-10 Haziran 2011 tarihinde Fransa'nın Paris kentinde 28 ülkeden 48 katılımcının iştirakiyle gerçekleştirildi. Uzun zamandır dillendirilen kırmızı bültenlerin ülkeden ülkeye farklı değer atfedilmesi rahatsızlığı üzerine harekete geçen organizasyon, belirtildiği şekilde gerçekleştirilen çalışmalar sonucu mevcut kırmızı bülten sistemi ve bu sisteme hakim olan prensipler değiştirilerek yeni kurallar oluşturuldu. Çalışma grubu tarafından oluşturulmuş olan bu kuralların 2012 yılı Eylül ya da Ekim ayı içersinde Filipinler'de yapılacak Interpol Genel Kurul toplantısında kurulun oylamasına sunulması bekleniyor." dedi.

Değişikliklerin aslında kırmızı bültenle ilgili birçok ülkenin eleştirisine karşılık olarak benimsenen ve uygulamayı tamamıyla değiştirecek kurallar bütünü olduğuna dikkat çeken Kurt, çalışma grubunun yeni kırmızı bülten sistemini belirleyen kuralları oluşturmanın yanında ayrıca taslak mahiyetinde hazırlanmış olan yeni kuralları tamamlayıcı bir kısım tavsiyeleri de kabul ettiğini söyledi. Mevcut düzenlemeler çerçevesinde genel olarak kırmızı bültenin yayımlanmasını talep etme yetkisinin sadece ulusal merkezi bürolara ve uluslararası yetkilendirilmiş kurumlara verildiğini dile getiren Kurt, şöyle devam etti: "Genel mantalite olarak kırmızı bülten suçluların araştırılması için çıkartılmaktadır. Interpol anayasasının 26-e maddesine göre Interpol Genel Sekreterliği kırmızı bülten düzenlenmesi ile ilgili olarak merkezi ulusal ya da uluslararası birimlerle irtibat halinde bulunmalıdır. Bu düzenlemeden anlaşılması gereken; kırmızı bültenin düzenlenmesiyle ilgili Interpol Genel Sekreterliğiyle muhatap olanın sadece ulusal merkezi bürolar olduğu, aslında ulusal bazda kırmızı bülten talebinde bulunmaya yetkili adli mercilerin Interpol'le temas halinde olmadıklarıdır. Böyle bir yapının mantığı kırmızı bültenin aslında bir polis yardımlaşma aracı olmasında yatmaktadır. Yani bir polis yardımlaşma aracı olan kırmızı bültenin düzenlenmesi talebi uluslararası polis yardımlaşma örgütü olan Interpol'e yine ulusal polis birimlerince iletilecektir. Daha önce de belirtildiği gibi, Türkiye örneğinde bu birim Emniyet Genel Müdürlüğü Interpol Daire Başkanlığıdır. Bunun haricinde kırmızı bülten düzenlenmesini soruşturma ve kovuşturma yetkisi bulunan uluslararası yetkili kuruluşlar da talep edebilmektedir."

Pratikteki mevcut durumu göz önünde bulunduran çalışma grubunun Interpol'ün kendiliğinden kırmızı bülten çıkartması ihtimalini dışlayarak yeni bir düzenleme ortaya koyduğunu ifade eden Kurt, buna göre kırmızı bültenin ancak ulusal merkezi büro tarafından ya da uluslararası yetkili kurum tarafından talep edilmesi üzerine yayınlanabileceğini vurguladı. Talepte bulunacak uluslararası kuruluşun soruşturma yürütme yetkisi ve yasal süreçleri başlatma yetkisi bulunması gerektiğini kaydeden Kurt, "Yeni düzenlemeye göre ulusal merkezi makamlar tarafından talep edilmesi üzerine yayımlanan kırmızı bülten ile bir uluslararası kuruluşun talebi üzerine yayımlanan kırmızı bülten arasında hukuki anlamda herhangi bir farkın bulunmadığı belirtilmiştir." diye belirtti.

937 KİŞİ KIRMIZI BÜLTENLE ARANIYOR

Türkiye'de Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki Interpol Daire Başkanlığı, ulusal merkezi büro olarak görev yapıyor. Savcılıkların ve mahkemelerin yargılaması devam etmekte olan ya da hakkında verilmiş olan bir kararın infazı aşamasında bulunan şahıslarla ilgili bütün aramalara rağmen bulunamamaları sonucu haklarındaki yargılamanın tamamlanması ya da verilmiş hükümlerin infazı amacıyla yakalanmaları için bu kişiler hakkında kırmızı bülten yayımlanması talebinde bulunmaları mümkün. Adli merciler tarafından düzenlenen bu talepler Adalet Bakanlığı tarafından UHDİGM'e gönderiliyor. Oradan da Lyon'daki Interpol Genel Sekreterliğine iletilmek üzere Interpol Daire Başkanlığına iletiliyor.

İçişleri Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de son 10 yılda bin 235 adet 'Kırmızı Bülten' talebi, değerlendirilmek üzere Interpol Genel Sekreterliğine gönderildi. Olumlu değerlendirilen bin 181'i ile ilgili kırmızı bülten yayımlandı. Aranan şahısların yakalanması, vefat etmesi, zaman aşımı ve davanın kaldırılması gibi sebepler nedeniyle 244 şahsa ait bülten iptal edildi. Şu an 937 şahıs kırmızı bülten ile aranıyor.