Yerli malı kullanan Türk firmadan 250 milyon euro daha ucuza elektrik santrali

Enerji sektöründe bir Türk firmasının üstlendiği ilk anahtar teslim yenileme projesi olan Ambarlı Doğalgaz Çevrim Santrali'nın 4 ve 5'inci ünitelerinin devreye alınması için gün sayılıyor. Özellikle anahtar teslim şeklinde çimento ve şeker fabrikaları yapımında uzmanlaşmış EKON Endüstri-Prokon Mühendislik-Prokon İmalat AŞ'den oluşan EPP iş ortaklığının yürüttüğü çalışmalarda sona gelindi. Testlerin başladığı ünitelerde haziranda deneme amaçlı elektrik üretimine başlanacak. İhaleyi en yakın rakiplerinden 250 milyon dolara yakın daha düşük teklif vererek alan Ekon ve Prokon'un kurucu ortaklarından İsmail Salıcı, bunda 'yerli malı' kullanma tercihlerinin etkili olduğunu söyledi.

Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ)'ın anahtar teslimi Ambarlı Fuel-Oil Santrali 4'üncü ve 5'inci ünitelerinin çift yakıtlı (doğalgaz ve motorin) kombine çevrim santraline dönüştürülmesi ve rehabilitasyon projesi kapsamında, santraldeki 2x150 MW gücündeki fuel oil yakıtlı kazanlarının sökülmesi, buhar türbinleri, jeneratörler ve yardımcılarının rehabilitasyonu, yeni iki adet 250-300 MW aralığında gaz türbini konulması, 2 adet yeni atık ısı kazanı konulması, gaz türbin jeneratör çıkışı için uygun şalt teçhizatı tesisi suretiyle kombine çevrim santralına dönüştürülmesi işlerini kapsıyor.

Bu çaptaki bir projeyi ilk defa bir Türk firmasının tek başına üstlendiğine dikkat çeken İsmail Salıcı, şöyle konuştu:

"Türkiye Elektrik Kurumu'nun 1960 yıllarda yaptığı Ambarlı'daki fuel-oil santralleri ekonomik ömrünü doldurmuş, çevre kirliliği oluşturan santrallerdi. Bunların yenilenme kararı alındı ve 2008 yılında başlayan bir süreç sonunda iş ihale edildi. Hem uluslararası ihaleye açıktı, hem kamu ihale yasasına tabi olduğu için EÜAŞ, kamu ihale yasası çerçevesinde ihale yaptı. Bu ihaleye o dönem 3 firma katıldı. Bunlardan bir tanesi, tamamı kendi grubumuzun şirketlerinden oluşan iş ortaklığı şeklinde, tamamı yerli bir grup olan Ekon-Prokon-Prokon iş ortaklığı idi ve ihaleyi biz aldık. Böylece Türkiye'de ilk defa bir termik santrali anahtar teslimi taahhüt eden firma olduk."

Santral ihale edildiği zaman EPP ortaklığı ile en yakın rakibi arasında yaklaşık 250 milyon euroluk fark olduğunun altını çizen Salıcı, "Bizim fiyatımız 384 milyon euro idi. Anahtar teslimi, her türlü mühendislik ve garantileri dahil olduğu için bu maliyetin değişmesi, artması söz konusu değil. En yakın rakibimizle aramızda yaklaşık 240-250 milyon euro civarında fark vardı. Bu o zaman kamuoyunda; 'O yıla kadar yabancı firmalar Türkiye'deki termik santrallerde acaba yüksek fiyatlar mı uyguladılar?' sorusunu gündeme getirdi." ifadelerini kullandı.

Rakiplerine göre daha uygun fiyat teklifi vermelerinde 'yerli üretim'in büyük katkısı olduğunu vurgulayan İsmail Salıcı, "Biz Türk firması olarak çözümleri ekonomik ve olabildiğince yerli üretmeye çalıştık. Ayrıca, yerli yapılamayan ve şu anda dünyada 4-5 firmanın ürettiği bazı üniteleri, o şirketleri bizim taşeronumuz olarak Türkiye'ye getirdik. Onlardan bunları satın aldık ama biz pazarlık ettik, biz fiyatı tayin ettik, kuralları koyduk. Bu yüzden maliyetimiz de azalmış oldu. Türkiye'de bir Türk firmasının yaptığı anahtar teslimi, garantileriyle birlikte işletmeye alması ilk santral bu oluyor." dedi.

Ambarlı Santrali'nin yenilenen 4 ve 5'inci ünitelerinde deneme çalışmaları haziran ayı içinde başlayacak. Şu anda işletmeye alma çalışmaları devam ediyor. Salıcı, "Bundan sonra iki aylık bir deneme çalışma süremiz var. Daha sonra da EÜAŞ'a teslim edeceğiz. Buradaki başarımızın sonuçlanması ile birlikte bir Türk firması olarak ilk defa bir referans elde etmiş olacağız. Bu referansla gerek yurt içinde gerek yurt dışında buna benzer enerji santrallerine talip olacağız. Şu anda da takip ettiğimiz gerek yurtiçi gerek yurtdışı santraller var." diye konuştu.

Ekon-Prokon şirketler grubu, 1974 yılında mühendislik şirketi olarak kuruldu. Ana iştigal sahası sanayi işleri mühendisliği. Türkiye içi ve dışında demir-çelik tesislerinde, çimento, şeker fabrikaları gibi tesislerde, termik santrallerde çok sayıda deneyimi var. 1985 yılında ekon ile imalat gruplarını oluşturan şirket; uluslararası terminolojide IPS contracter denilen ve mühendislik dahil anahtar teslimi tesis yapımı ve işletmeye alınması işlerini kapsayan imalat, yapı ve mühendislik olarak entegre bir konuma geldi. Grubun yapımını üstlendiği bazı işler şöyle: Kahramanmaraş Narlı, Ankara Hasanoğlan, Erzurum Aşkale Çimento fabrikaları. Kayseri Şeker'in Boğazlayan'daki komple şeker fabrikası. Grup ayrıca Tunus'ta anahtar teslimi çok büyük bir çimento fabrikası yapıyor.

"TESİSLER EKONOMİK ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞTI"

Yenileme çalışmalarının ilerlemesi ile ilgili bilgi veren Ambarlı Tesis Müdürü Esef Demir de 1960'lı yıllarda kurulan Ambarlı'daki elektrik santralinin ekonomik ömrünü tamamladığını ifade etti. Bu çerçevede yenilenmesi düşünülen ünitelerin fuel oile göre daha çevreci ve daha ucuz olan doğalgaz ve motorin ile çalışan çevrim santrali olarak yenilenmesinin kararlaştırıldığını ve ihalesinin yapıldığını söyledi. Bu arada eski santralin toplam kapasitesinin 300 MW iken, yeni kapasitesinin 800 MW olarak dizayn edildiğine dikkat çeken Demir, şöyle devam etti:

"Burada bir de 1,2,3 grupları var her biri 110 MW gücünde, toplam 330 MW gücünde. Onlar da ömrünü tamamlamış durumda. Gerekli olursa çalıştırılabilir ama sürekli olarak emre amade tutmak mümkün değil. Bunlar da fuel oil ile çalıştığı için hem maliyeti pahalı, hem çevre kanunlarına uygun değil. Fuel oil ile çalışması için baca gazı arıtma sisteminin yapılması gerekiyor. Yeni santralin en büyük özelliği yerli firma tarafından yapılması. Bizim için en büyük avantajlarından birisi bu. Türkiye'de şimdiye kadar santrallerin yapımı. yabancı konsorsiyumlar tarafından yapılmaktaydı. Türkiye'de ilk olarak bir yerli firma bu işi üstlendi ve görüldüğü kadarıyla başarıyla da tamamladı."

"EN BÜYÜK SANTRAL HALİNE GELDİK"

Ambarlı Fuel Oil-Doğal Gaz Santrali İşletme Müdürü Lütfü Coşkun da yenileme çalışmalarından sonra ülkenin en büyük elektrik santrali haline geldiklerini belirtti. Ambarlı Santrali'nin halihazırda doğalgaz kombine çevrim santrali olarak 1.350 MW güce sahip olduğunu kaydeden Coşkun, yenilenen 4 ve 5'inci ünitelerle ilgili, "Bu iki ünitemiz 5 ve 6 no'lu yakıt dediğimiz fuel oil ile çalışıyordu. Kyoto sözleşmesi kapsamında 3 no'lu fuel oile geçtik. 2x150 MW güce sahip ünitelerimiz fuel oil ile çalıştığı için yeterli verime sahip değildi. Onun için hükümetimiz böyle bir karar aldı. 2x408, toplamda 816 MW'lık daha ilave edildi. Hepsini topladığımızda 2.500 MW ile Türkiye'nin en büyük santralı olduk. Atatürk Hidroelektrik Santralı'nı 100 MW ile geçmiş olduk." bilgisini verdi.

Türkiye'de ilk defa yerli bir şirketin bu çapta bir enerji işini tek başına üstlendiğine dikkat çeken Coşkun, "Bugüne kadar bu işleri hep yabancı firmalar yapıyordu. Bizim firmalarının onun taşeronu olarak çalışıyordu. İlk defe Ekon-Prokon olarak hem mühendislik hem inşaat yönüyle böyle bir projeye imza attıkları için son derece gurur duyduk. Yerli sanayimize inşallah örnek olur. Haziran 15'inde Sayın Başbakanımız ve sayın bakanımızı davet ederek, işletme müdürlüğü olarak tesisin açılmasını planlıyoruz. Üniteler şu anda test aşamasında olmasına rağmen 100 MW'lık bir üretim yapıyor." şeklinde konuştu.

Lütfü Coşkun, ayrıca İstanbul'un sadece Avrupa yakasının şubat ayı itibarıyla puant yükünün 4.700 MW olduğuna işaret ederek, "Biz sadece bunun 2.500 MW'sini üretmiş olacağız. Geriye kalan kısmı diğer şirketler tarafından karşılanıyor. Yapılan projeksiyonlara göre Türkiye genelinde enerji talebinin yüzde 5 artacağı, Marmara Bölgesi'nde ise yüzde 9-10 artacağı tahmin ediliyor. Önümüzdeki günlerde bir iki santralimizin da daha yapılması ve nükleer santrallerin yapılması ile bu ihtiyaçların karşılanacağını düşünüyoruz." dedi.