Dere yatağına ev yapana ceza verilecek

Türkiye'nin su kaynakları artık tek elden yönetilecek. Bunun için 'Su Kanunu Tasarısı Taslağı' hazırlandı. Taslağın yasallaşması halinde suyu tüketen de kirleten de para ödeyecek. Köyler ve askerî gazinolar dahil yer altı ve yer üstü sularını kullanmak isteyenler, izin alacak ve bedelini ödeyecek. Taslakla suyla ilgili her türlü veriler 'Su bilgi sistemi' ile tek merkezde toplanacak. Su bilgilerini vermeyen kamu ve özel kuruluşlara cezai müeyyide uygulanacak.

Bilgiler kamu kuruluşlarına ücretsiz, diğer kişi ve kurumlarına ücret karşılığı verilecek. Ayrıca Su Yönetimi Yüksek Kurulu kuruluyor. Taslak yasallaşırsa Türkiye'nin ilk kez ayrıntılı bir Su Kanunu olmuş olacak. Suyu belirlenen kriterlere uygun kullanmayanlar, ağır para cezasının yanı sıra su kullanımından men edilecek. Kanunla, ülke içi ve sınır aşan suların tamamının yönetimi Orman ve Su İşleri Bakanlığı'na geçiyor.

Taslak suyla ilgili çok sayıda yasak getiriyor. Bazı yasaklar şöyle: "Su yapılarına zarar vermek, dere, nehir, göl ve kıyılardan izinsiz kum ve çakıl çıkarmak, dere yataklarına imar izni vermek, mevsimsel akışlı olsa dahi dere yataklarını ve taşkın sahalarını kapatmak, suyla ilgili her türlü çalışmayı izinsiz yapmak, tahsis miktarından fazla su kullanmak, kontrolsüz tarım ilacı ve gübre kullanmak, su kaynaklarını olumsuz etkileyecek istilacı balık türlerini bırakmak ve bitki ekimi yapmak, projeleri, tahsis projesine uygun yapmamak."

Ülke içi ve sınır aşan su kaynaklarının tek elden kontrolü için hazırlanan taslağın amacı; su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde korunması, kullanılması, iyileştirilmesi, geliştirilmesi, su ile ilgili bilgilerin toplanması, izlenmesi, havza bazında etüt ve planlamaların yapılması, kullanım önceliklerinin belirlenerek tahsislerinin yapılması, su yönetiminde etkinlik ve katılımın geliştirilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesi olarak belirlendi.

Taslakta, suyun ücretlendirilmesiyle ilgili ayrıntılara da yer veriliyor. Buna göre su kaynaklarının verimli kullanılması için her türlü su ve atık su hizmetlerine karşılık yapılan masrafların bedeli kullanıcı veya faydalanıcıdan tam maliyet prensibi esas alınarak tahsil edilecek. Ancak, Su Yönetimi Yüksek Kurulu gerekli hallerde destekleme yapabilecek. Atık sular için kirliliğe göre ayrıca yönetmelikle belirlenecek ücretler uygulanacak. Ayrıca, havzalardaki su kaynaklarının kullanımına yönelik büyükşehirlerde su ve atık su ücretinin yüzde 1'i bakanlık bütçesine aktarılacak.

Kanun taslağının yasallaşması halinde yönetmelik, tebliğ vb. düzenlemelerle yönetilen yer altı ve yer üstü sular tek çatı altında toplanacak. Konu hakkında Zaman'a bilgi veren bakanlık kaynakları, "Mesela son zamanlarda çok konuşulan HES'ler var. Bunların denetimi sorun. Kanun suları tek elden yöneteceği için HES'lerle ilgili sorunlar da ortadan kalkmış olacak. Artık suyu tüketen de, kirleten de bedelini ödeyecek. Yani, dere olsun, yer altı veya yer üstü veya sınır aşan sular olsun, bunları kullanan veya faydalanan bedelini ödeyecek. Böylece su israfı da önlenmiş olacak." diyor. Su Kanunu, suları yönetmek için 'Su Yönetimi Yüksek Kurulu' kurulmasını öngörüyor.