Üretici: Patatesleri devlet alsın

Nevşehirli patates üreticileri, depolarda bozulmak üzere bekleyen tonlarca patatesin, ancak devletin maliyetine satın alarak çözüme kavuşabileceğini savundu. Üreticiler, devletin; alacağı patatesleri askeri birliklere, öğrenci yurtlarına, fakir ve yardıma muhtaç ailelere, Suriye'den gelen mültecilere, Van'daki depremzedelere dağıtarak eritebileceğini, bu sayede kendilerinin de bir nefes alabileceklerini ifade etti.

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın talimatı ve Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kavak'ın girişimleriyle patates üreticileri ve ihracatçıları Nevşehir'de buluştu.
Nevşehir Ticaret Borsası Konferans Salonu'nda yapılan toplantıya; Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kavak, Ekonomi Bakanlığı Tarım Dairesi Başkanı Tayfun Kılıç, Derinkuyu Kaymakamı Mithat Can Kutluca, Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Mustafa Ekiz, Tarım, Gıda ve Hayvancılık Müdür Yardımcısı Kenan Şahin, Kaymaklı Belde Belediye Başkanı Halit Elma, Yazıhöyük Belde Belediye Başkanı Cengiz Çandar ile patates üreticileri katıldı.

Toplantının açılışında konuşan Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Mustafa Ekiz; Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri ile patates sorununu görüştüklerini ve çözüm önerilerini belirttiklerini söyledi.

Nevşehirli üreticilerle yaptıkları görüşmelerden aldıkları bilgiler doğrultusunda, milletvekilleri başta olmak üzere ilgili yerlerle görüştüklerini ifade eden Ekiz, "Bakanlık yetkililerine patatesin devlet tarafından satın alınmasını ve askeri birliklere, öğrenci yurtlarına, fakir ve yardıma muhtaç ailelere, Suriye'den gelen mültecilere, Van'daki depremzedelere dağıtmasını önerdik. Bu yılki kısa vadeli çözümün böylece sağlanabileceğini belirttik. Kendileri dinlediler, ilgili yerlere ileteceklerini söylediler. Sonucu bekliyoruz." dedi.

Oda olarak üreticilerin dertleri ile dertlendiklerini kaydeden Ekiz, "Siz sorunlarla boğuşurken, elinizdeki ürünleriniz depoda çürümeye başlarken, eve ekmek götüremez halde dururken, bizlerin rahat olmamızı beklemeyin. Biz de en az sizler kadar üzülüyoruz. Yapabileceğimiz her şeyi yapmaya gayret ediyoruz." diye konuştu.

Türkiye'de ilk kez Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı ile Ziraat Odaları Genel Başkanlığı ortaklığında Dünya Tarım Günü kutlaması yapıldığını hatırlatan Ekiz, "Toplantıya Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli başta olmak üzere yüksek düzeyli katılım oldu. Bu da devletin tarıma desteğini gösteriyor." dedi.

NEVŞEHİR VE NİĞDE'DE PATATES İÇİN SEFERBERLİK

Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kavak, yurt içindeki arz ve talep dengesizliği sonucu patates ürününde piyasa fiyatlarında kaydedilen keskin düşüşler neticesinde, patatesin ürün stoklarında aşırı birikmeler meydana geldiğini söyledi. Kavak, stoklardaki patatesi eritmek için çözüm yolları bulmak amacıyla patates üretici ve ihracatçılarını buluşturacaklarını kaydetti. Kavak, şöyle dedi:

"Hem önemli bir karbonhidrat kaynağı, hem bir miktar protein içermesi nedeniyle, beslenmemizde önemli bir yer tutan patates, hayvan yemi ve endüstri hammaddesi olarak da kullanılabilir. 2012 yılının ilk üç ayı itibarıyla patates ihracatı incelendiğinde, 2011 yılının aynı dönemine kıyasla zayıf bir seyir izlediği görülüyor. İhracat kanalıyla mevcut stokların eritilmesi imkanının sınırlı kaldığı gözleniyor. Bu sebeple Niğde ve Nevşehir ziraat ve ticaret odaları başta gelmek üzere, üreticileri temsil eden kuruluşlar ile ihracatçı firmalar bir platformda buluşarak, stoklardaki patatesi eritebilmenin ve patatesi ihraç edebilmenin yollarını araştıracağız. Buradaki toplantıda isteklerinizi öğreneceğiz. Durum bana birkaç gün önce bildirildi. Ekonomi Bakanımız Zafer Çağlayan'ın talimatı sonrasında patates ihraç eden üyelerimizle telefonda görüştüm. Durumu tespit ettim. Şimdi de üreticilerle buluşuyoruz. İhracat seferberliği başlatmak istiyorum. Patates ihracatçısı olmadığım için sorunları birebir bilmiyorum. Ama öğrenmek ve çözüm bulmak istiyorum. 23 yıldır Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanlığı'nı yürütüyorum. Türkiye'nin bütün üretim yerlerini gezdim, üreticilerle görüştüm. Ama buradaki tablo beni çok duygulandırdı. Karşımda zor durumda olan bir kesimi gördüm. İnşallah, bir çözüm bulacağız. Önümüzdeki dönemlerde de böyle sorunlar yaşamamak adına her kesimden işi bilen insanların oluşturacağı komite kurulmasını ve alınacak kararlara uyulmasını öneriyorum. Böylece önümüzdeki yıllarda daha sağlıklı bir durumun oluşabileceğini düşünüyorum. Komite dünyadaki gelişmeleri takip etmeli, çözüm önerileri bulmalı, kaliteli, rekabet edebilir, dünyada istenen ürünlerin üretilebilmesi için çalışmalı"

"İHRACAT GEÇ KALDI, TEK ÇARE DEVLETİN ALMASI"

Ekonomi Bakanlığı Tarım Dairesi Başkanı Tayfun Kılıç ise bu toplantıyı sorunları tespit etmek, çözüm önerilerini not etmek ve ilgili bakanlıklara iletmek üzere yaptıklarını söyledi. Devletin, üreticinin yanında olduğunu kaydeden Kılıç, katılanlardan sorunları ve çözüm önerilerini iletmelerini istedi. Bunun üzerine kürsüye çıkan Nevşehirli üreticilerden Yaşar Müezzinoğlu, patatesin ihraç şansının kalmadığını belirterek, tek çözümün devletin maliyetine alması olduğunu savundu.

Nevşehir ve Niğde'de elde kalan patatesin domino taşı gibi Adana ve Ödemiş'teki üreticileri de ciddi sıkıntıya soktuğunu kaydeden Müezzinoğlu, "Bir bölgede yaşanan sıkıntı tüm yurdu etkiliyor. Devlet, fon sağlamalı ve üreticinin elindekini almalıdır. Önümüzdeki yıllar içinse, ihracatçıya ton başına 50 dolar gibi destek sağlanmalı, bu sayede ihracatçı düşük fiyat vererek ürünü satabilmeli. Üretici olan bütün ülkeler ihracata destek sağlıyor. Başka şans yok. İran, Rusya gibi ülkeler düşük girdi maliyetinin yanında destek de sağlıyor. Biz de bununla rekabet edemiyoruz. İç piyasa ise sınırlı sayıda alım var. Üretimi içeride eritemeyiz. Ayrıca, dondan etkilenen büyük bir kesim var. Bunlar içerisinde ÇKS sistemine girmemiş olanlar bulunuyor. Bunlar da tespit edilerek tazminat ödenmeli." dedi.

"GİRDİ MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLMELİ"

Patates üreticilerden İlhan Özkan ise Nevşehir, Niğde ve Kayseri gibi illerde yetişen patateslerin Avrupa'ya satış yasağının kaldırılmasını istedi. Ürgüp ilçesine bağlı Mazı Köyü'nden üretici Mustafa Tiryaki ise çiftçinin 6-7 yıl öncesinde devletten bir kuruş para almadan kuyu açabildiğini, sulama borularını döşeyebildiğini, trafolarını, dinamolarını kurabildiğini belirterek, "Şimdi ise 4 bin TL'lik dinamolarını, 12 bin TL'lik dalgıç pompalarını söküyor. Hurdacıya 100 TL ile 2 bin 500 TL arasında satmaya çalışıyor. Elektrikler kesik. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi'ye borçlardan dolayı hacizler geliyor. Ekim yapacak malzeme de gübre, mazot alacak para da yok. Ekim de yapamıyoruz. Depoda da binlerce ton patates çürümeye başladı. Bunun çaresini istiyoruz. Aynı zamanda sonbaharda ektiğimiz hububatın da yüzde 80'i dondan etkilendi. Hububat yok, patatesin yüzde 40'ı dondan etkilendi. Geri kalanın yarıya yakını depolarda çürüdü. Şimdi kalan da gidiyor. Yeni ekim de yapamıyoruz, ne olacak halimiz." diye konuştu.

"SİCİLLER DÜZELTİLMELİ"

Nevşehir merkez ilçeye bağlı Çardak Köyü Muhtarı Mustafa Özcan ise çiftçinin elde kalan, donan patatesinin yanında bozuk sicili ile de uğraştığını söyledi. Krediler veya kredi kartlarından dolayı çiftçilerin büyük kısmının sicillerinin bozulduğunu kaydeden Özcan, "Bu nedenle malzeme alamıyoruz. Ekim yapacak gübre, mazot, tohum alamıyoruz. Sicil bozuk olduğu için kimse kredi vermiyor. Bu nedenle sicillerin düzeltilmesini istiyoruz." diye ifade etti.