Öğrencilerin borask projesi ABD'de dünya üçüncülük ödülü aldı

Afyonkarahisar Zafer Lisesi öğrencileri, boraks madeninin sanayide metallerin sertleşmesinde kullanılarak dışa bağımlılığın azaltılmasını sağlayacak proje geliştirdi. 'Plazma Borlama' adı verilen projeyle metallerde 7 kat daha dayanıklılık elde eden öğrenciler, ABD'de yapılan yarışmada dünya üçüncüsü oldu.

        Afyonkarahisar Zafer Lisesi öğrencileri, metallerin borlanmasında yeni, verimli ve ekonomik bir yöntem geliştirdi. Okul öğrencilerinden Sezen Evrenkaya ve Aycan İri, ABD'nin Texas Eyaleti Houston şehrinde 2-7 Mayıs 2012 tarihlerinde gerçekleştirilen 'Uluslararası Sürdürülebilir Dünya Enerji, Mühendislik ve Çevre Proje Olimpiyatı'nda mühendislik dalında hazırladıkları projeyle dünya üçüncüsü oldu. Yarışmaya, dünya genelindeki Arjantin, ABD, Brezilya, Çin, Güney Kore, İtalya, Rusya, Fransa, İngiltere, Kanada, Güney Afrika ve Türkiye gibi toplam 68 ülkeden ve ABD'deki 44 eyaletten 430 proje katıldı. Öğrenciler projelerini ABD'li üniversite öğretim elemanlarından oluşan jüri heyetine İngilizce olarak sundu.

        YERLİ BORAKSLA 7 KAT FAZLA DAYANIKLILIK ELDE EDİLDİ

        Plasma Boriding (Plazma Borlama) adlı projeyi hazırlayan öğrencilerden Aycan İri, yaptıkları çalışmada metalleri borlamak için yeni, ekonomik ve verimli bir metot bulduklarını söyledi. İri, Afyonkarahisar ve Eskişehir civarında çıkan boraks madeninin metal yüzeylerin düzeltilmesinde kullanılmasıyla 7 kat daha dayanıklılık elde ettiklerini söyledi. Şu anda sanayide metallerin yüzeylerinin düzeltilmesinde dışarından ithal edilen ve çok pahalı bir sistem olan 'kutu borlama' metodunun kullanıldığını belirten İri, 'Plazma Borlama' yönteminde Türk boraksını metal yüzeylerin düzeltilmesinde kullanarak 7 kat daha dayanıklılık elde etiklerini, ülkede bolca bulunan boraksın bu sektörde kullanımının önünün de açılmış olduğunu kaydetti.

        Afyon Kocatepe Üniversitesi(AKÜ) laboratuvarlarında yapılan deneylerde plazma borlamanın daha etkili olduğunu gördüklerini ifade eden İri, "Deneyde boraksla alkol karışımına metali batırıp daha sonra üstünde biriken boraksı kurutup 700-800 derecedeki plazma ortamına soktuğumuzda daha da sertleştiğini gördük. Buda makinelerin endüstride daha kullanışlı ve dayanıklı olmasını sağlıyor. Plazma borlama ile sertleştirilen metallerin diğer yöntemlere göre 7 kat daha dayanıklı olduğu bununda hem ekonomik açıdan, hem de makineleri daha uzun ömürlü hale getirdiğini söyleyebiliriz." dedi.

        Geliştirdikleri yöntemin sanayiciye önemli fiyat avantajları sağlayacağını ifade eden İri, sanayide şu anda metallerin sertleştirilmesinde kullanılan ve dışarıdan ithal edilen ticari boraksın kilosunun 136 lirayken, Türk boraksının kilosunun 25 kuruş civarında olduğunu anlattı.

    TOZLAR İHTAL GELİYOR VE DAHA PAHALI

    Sezen Evrenkaya da, geliştirdikleri projeyle ilk defa Türki boraksını metallerin borlanmasında kullanıldığını söyledi. Evrenkaya, "Genellikle ülkemizde metaller kutu borlama yöntemiyle sertleştirilmektedir. Bu yöntemde kullanılan tozlar ticari olup yurt dışından alındığından maliyeti önemli ölçüde attırmaktadır. Proje kapsamında kullanılan bizim boraksımız ülkemizde bol miktarda üretilmektedir. Boraks ve plazma ortamlarının bir metotta birleştirilmesi yüzey işleminin daha etkin olmasını sağlamaktadır." dedi

    Proje kapsamında Amerikan çelik normu (AISI) 8620 ve 52100 çelikleri kullanıldığını ifade eden Evrenkaya, plazma borlama da bir takım termo-kimyasal işlemler sonucunda düşük dirençli bir metalden yüksek dirençli bir metal elde edildiğini yaklaşık iki metal arasında sertlik açısından 7 kat fark bulunduğun anlattı.

    Proje danışmanı Ömer Faruk Yıldız da, yapılan bu çalışmayla yörede çıkan boraks maddesine sanayide ek bir alan kazandırıldığını söyledi. Yıldız, "Ülkemizde kolayca uygulanabilen bu işlemin ülke sanayisine de ekonomik yönden büyük katkılar sağlamasını bekliyoruz." dedi.

    Özel Zafer Lisesi Müdürü Hasan Korkmaz da öğrencilerin uluslararası çok prestijli bir yarışmada dünya 3.sü olarak bronz madalya almalarının hem ülke hem de Afyonkarahisar adına gurur verici bir olay olduğunu söyledi. Korkmaz, projede emeği geçen öğrenci ve öğretmenlerini elde ettikleri başarılardan dolayı tebrik etti.