Gaziantep, nüfus artışında dünyada 9. oldu

Üniversiteler şehri Gaziantep, Uluslararası Göç Sempozyumu'na ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Gazikent Hasan Kalyoncu Üniversitesi'nin İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın desteği ile uzun süredir hazırladığı 'Gaziantep İlinin Göç Konusunda Mevcut Durum Analizi ve Stratejiler' raporunu yayınlandı. Rapora göre, Gaziantep özellikle 1990'lı yıllardan itibaren yoğun olarak iç göç almış; bu iç göç 2000'li yıllardan sonra da katlanarak sürmüş. The Wall Street Journal Gazetesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre, 1999-2009 yılları arasında yüzde 47,8 artış hızı ile nüfusu en fazla artan şehirler arasında Gaziantep dünyada 9. sırada yer aldı. Aşırı göçün Gaziantep'te konut ve gecekondu problemlerine, yeterli seviyede gerçekleştirilemeyen mahalli hizmetlere, gizli ve açık işsizlik başta olmak üzere işsizlik sorununa, yetersiz sağlık hizmetlerine, düşük okullaşma oranına, kalabalık sınıflar sonucu eğitimle ilgili sorunlara, kimlik bunalımları, uyumsuzluk ve yabancılaşma sorunlarına, yol, su, elektrik, ulaşım kanalizasyon vb. gibi alt yapı hizmetlerinde yetersizliklere, başta hava kirliği olmak üzere çevre sorunlarına yol açtığı tespit edildi.

Gaziantep'e olan göçün oluşturduğu bu ve benzeri sorunları çözmek için son yıllarda merkezi ve mahalli idarelerin yaptığı tüm olumlu çalışmalara ve sivil toplum kuruluşlarının da sağladığı katkılara rağmen, bu sorunlar ve etkilerinin devam ettiği kaydedildi. Bundan dolayı göçün sebep olduğu sorunları çözmek için tüm kesimlerin işbirliği yapması ve bu konuda dünyadaki güzel örneklerden yararlanılması gerektiği belirtildi.

Gazikent Hasan Kalyoncu Üniversite'nin İpek Yolu Kalkınma Ajansı ile ortaklaşa gerçekleştirdiği 'Gaziantep İlinin Göç Konusunda Mevcut Durum Analizi ve Stratejiler' projesi ile elde edilen bulgular şu şekilde açıklandı: "Gaziantep'e göç veren ilk altı (6) il sırasıyla Şanlıurfa, Kilis, Adıyaman, Kahramanmaraş, Diyarbakır ve Van'dır. Doğum yerlerine göre göç eden nüfusun yüzde 93,3'ünün Doğu Anadolu Bölgesinden, Güneydoğu Anadolu Bölgesinden ve Gaziantep'e komşu olan diğer illerden geldiği görülmekte. Göç nüfusunun yüzde 6,7'lik bölümünün diğer illerden ve özellikle batıdan geldiği görülmüştür. Göç gerekçelerinin başında yüzde 48'lik oranla iş ve ekonomik koşulların iyileştirilmesi ile ilgili beklentiler gelmektedir. Hakkâri, Van, Bitlis, Siirt, Muş, Şırnak, Elazığ, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin illerinden göç gerekçelerinin arasında güvenlik hususu dikkat çekicidir. Deprem gerekçesi ile göç eden nüfusun tamamı Van ilinden gelmiştir. Anket sorularına cevap veren kişilerin yaklaşık yüzde 63'ünün eğitim seviyesinin ilk öğretim ve daha altında olduğu, eğitim seviyesi ile göç arasında doğrusal bir ilişki olduğu görülmektedir. İş bulmak için herhangi bir kurumdan veya çevresinden destek alanların oranı yüzde 15 iken, yüzde 85'i destek almamıştır. Destek alan yüzde 15'lik kitlenin sadece yüzde 28'i İŞKUR sayesinde iş bulmuş, kalanı ise ağırlıklı olarak sosyal çevresinden destek almıştır.

Göçle gelenlerin yaşadıkları konutun türlerine göre dağılımına baktığımızda, göç eden nüfusun yüzde 55'inin gecekondularda yaşadıkları görülmektedir. Göç nüfusunun yüzde 78,9'unun daha önce yaşadıkları yerlerde bulunan ailelerinden ve/veya yakınlarından maddi destek almadıkları, yüzde 73,9'unun göç etmeden önce Gaziantep hakkında herhangi bir araştırma yapmadıkları görülmekte. Göç edenlerin bir kısmı Gaziantep'in beklentilerini karşılamadıklarını dile getirmekte. Ankete katılan göç nüfusunun yüzde 9'luk bölümü başka bir yere yeniden göç etmeye karar verdiklerini ifade etmektedir. Bu kişilerin yüzde 78'i göç etmeden önce yaşadığı yere geri dönmeyi düşünürken yüzde 22'si ise batıdaki başka şehirlere gitmeyi planlıyor. Göç nüfusunun yüzde 18,5'i açlık sınırında yaşıyor. Bu nüfusun yüzde 62,7'lik dilimi aylık bin 500 TL'nin altında gelire sahip. Anket çalışmasına alınan ailelerin hane halkı nüfusları dikkate alındığında adı geçen bu yüzde 62,7 oranının da dar gelirli ailelerden oluştuğu görülüyor."

Raporla ilgili değerlendirme yapan Hasan Kalyoncu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özdemir, Gaziantep'in farklı dinlerin, dillerin, ırkların, kültürlerin ve medeniyetlerin harmanladığı ve asırlardır birlikte var olduğu tarihi ipek yolunun önemli bir kavşağında kurulmuş olduğunu söyledi. Özdemir, Gaziantep'in tarihi ve aynı zamanda da modern bir şehir olduğunu, bundan dolayı göç olgusunun iyi irdelenmesi gerektiğini vurguladı.

Hasan Kalyoncu Üniversitesi olarak en büyük stratejik hedeflerinden birisinin de bilgi temelinde toplumu, ekonomiyi, kültür ve sanat hayatını değiştirmek ve dönüştürmek olduğunu ifade eden Prof. Dr. Özdemir, göç olgusunu da bilimsel veriler ışığında anlamak, yorumlamak istediklerini; böylece bilimsel veriler ışığında çözümler üretilmesi gerektiğini belirtti.