44 yılda 2 bin 800 civarında tarihi dini eserin faaliyetine son verildi

Tarihçi Cezmi Yurtsever, Türkiye'de camileri satma ile ilgili kararının 8 Aralık 1928 tarih ve 6061 nolu kanun hükmünde kararname kapsamında verildiğini açıkladı. Uygulama ile şehir merkezinde ihtiyacı karşılayan bir caminin 500 metre civarındaki diğer mabetlerin satılarak hazineye gelir sağlanmasının amaçlandığını belirten Yurtsever, bu anlayışın ülkede 1940'lı yıllarda inanç ve ibadet özgürlüğünü kısıtlayacak şekilde vahşice uygulandığını ifade etti.

        Camileri satma kanunu kapsamında 1928-1972 yılları arasında yaklaşık 2 bin 800 civarında tarihi ve dini eserin faaliyetine son verildiğini anlatan Yurtsever, İstanbul Eminönü'nde Osmanlı'dan kalan 212 camiden 113'ünün satılıp veya yıkıldığını dile getirdi. Bu bilgilerin İstanbul Müftülüğü'nün 1987 yılında yayınladığı Eminönü Camileri kitabında yer aldığını vurgulayan Yurtsever, bunu son yüzyılda Türkiye'de yaşanmış en büyük kültür tahribatı olarak değerlendirdi. Sanat Tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice'nin danışmanlığında hazırlanan kitapta Eminönü ilçesinde 'faal olmayan camilerin' isimlerini gösterir bir liste ve bu yapıların bulunduğu yerin haritasının önemli bir belge olduğuna işaret eden Yurtsever, Eminönü'nde 113 cami ve mescidin çalışmalarına son verildiğini aktardı.

        Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mehmet için Mimar Sinan'a yaptırdığı Şehzadebaşı Camii'nin batı tarafındaki bahçede bulunan Burmalı Camii'nin yıkımdan son anda kurtarıldığı bilgisini veren Cezmi Yurtsever, şunları söyledi: "Eminönü Camileri kitabındaki haritada, Osmanlı'dan miras olarak Türkiye'ye bırakılan 213 cami ve mescidin isimleri ve yerleri mevcut. Faal olmayan (yıkılan, satılan) cami ve mescit sayısı da 113 olarak gösterilmiş. Bu durumda Eminönü'ndeki dini mabetlerin yarıdan fazlasının çalışmalarına son verildiği yani 'ezan sesinin susturulduğu' anlaşılıyor. Bu uygulama tek parti döneminin dini inanç ve ibadet hürriyetine vurduğu en büyük darbe olsa gerektir."

        TOPKAPI SARAYI'NDAKİ 9 CAMİ VE MESCİDİN ÇALIŞMALARINA SON VERİLDİ

        Harita üzerinde 'faal olmayan' camiler listesinde yer alan 9 adet cami ve mescidin Topkapı Sarayı'nın müzeye çevirme çalışmaları esnasında yıkıldığını bildiren Yurtsever, bu dini yapıların isimlerini Ağalar Mescidi, Harem Camii, Zülüflü Baltacılar Mescidi, Karağalar Camii, Aşcılar Mescidi, Yedekçiler Mescidi, Şekerci Mescidi, Tarakçılar Daye Hatun Mescidi, Sofa Camii diye sıraladı. Yurtsever, Topkapı Sarayı'nı müzeye çevirenlerin öncelikle ezan sesinin susturulması için eserin mimari yapısında dini yapıların yıkımını gerçekleştirdiğini savundu.