14 liradan ucuz kaşar, kaşar değildir

Türkiye'de son dönemde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın ürünlerde hile yaptığını tespit ettiği şirketleri teşhir etmesi, gıda güvenliğini bir kez daha gündeme getirdi. Üretim aşamasında en çok hileye başvurulan alanlardan biri olarak süt ürünleri öne çıkıyor. Sektör temsilcileri, söz konusu ürünlerde en çok başvurulan yolun kullanma tarihi geçmiş iade ürünleri değerlendirmek olduğunu söylüyor. Konuyla ilgili değerlendirme yapan Kervan Süt Ürünleri Genel Müdürü Ali Sabit, piyasadaki ucuz kaşarlara dikkat çekti. Doğal tekniği ile üretilmiş taze kaşar peynirinin kilogram fiyatının en düşük 14 lira olabileceğini, bu fiyatın altının tehlikeli kabul edildiğini belirten Sabit, market raflarındaki kaşar fiyatları arasında çok fark bulunduğunu dile getirdi. "Bugün en yüksek tonajla çalışanla onun yarısında çalışanların yaptığı masraf belli. Sütün fiyatı ve süte yapılan masraf da belli. Herkes için maliyet aynıyken satış fiyatları arasındaki büyük farklılıklar nasıl oluşuyor?" diyen Sabit, Türkiye'de iki çeşit taze kaşar üretim tekniğinin olduğunu kaydetti. Birinin bakanlığın izin verdiği standarda uygun olan sulu aşlama, diğerinin ise iade malların eritilmesiyle elde edilen kuru aşlama kaşar olduğunu ifade eden Sabit, şu bilgileri verdi: "Taze kaşarın doğal üretim yöntemi olarak bilinen sulu aşlamada sadece süt, maya ve tuz kullanılıyor. Kuru aşlama ile üretilen kaşarlar ise iade olarak gönderilen çeşitli süt ürünlerinin eritme tuzuyla homojen hale getirilmesiyle elde ediliyor. Bu tür kaşarların içinde margarin, süt tozu ve palm yağı gibi ürünler var. Diğerleri belki kabul edilebilir ama vatandaş sütten yapıldığını düşünerek aldığı ürünün yüzde 40'ının margarin olmasını istemez. Çünkü endüstriyel bir ürün." Bakanlığın bu konuda da denetimlerini sıklaştırdığını söyleyen Sabit, son yıllarda margarin içeren kaşarların azaldığını belirtti.

Üretimlerinin yüzde 80'inin kaşar peyniri olduğunu dile getiren Sabit, "Tesislerimizde eritme hattı olmayan tek firma biziz." dedi. Bakanlığın teşhir uygulamasının doğru bir uygulama olduğunu söyleyen Ali Sabit, "Ama hata ile hileyi ayırmamız lazım. Soğuk zincir kırılınca ürünlerde oluşan ekşime bir hatadır. Bütün firmalar bunu yaşayabilir. Ürünün içeriği ile oynama söz konusu ise bu bir hiledir. Türkiye'de büyük markalar hile yapmaz diye bir durum yok. Bakanlığın açıkladığı markalar arasında lider firmalar da bulunuyor." diye konuştu. Ulusal zincirlerde süt ürünleri reyonunun üvey evlat muamelesi gördüğü yorumunu yapan Sabit, mağduriyetten doğan zararı kapatmak için firmaların sağlıksız üretim yollarına gittiğini söyledi. Sabit, özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin marketlerin uygulamaları karşısında rekabette zorlandığını belirterek, "Orada önemli olan, sizin kural koyabilmeniz. Yapamıyorsanız, marketlerin verdiği rakamlarda devam etmek zorundasınız. Çiftçiden alınan sütü çok kısa vadelerle ödemek zorunda kalan üreticinin marketlerin dayattığı uzun ödeme vadeleri karşısında zor durumda kaldığı ortada. Aldığımız süt için 20-25 günlük vade söz konusu ama marketlerdeki en basit vade 90 gün. Onun altına in dediğimiz zaman peşin satış öne sürülüyor, orada da rakam koyamıyorsunuz zaten." dedi.

Bu sene kırkıncı yılını dolduracak olan Kervan, Çanakkale'deki beyaz peynir üretim tesisinin yanı sıra 2007'den beri Sakarya'da üretim yapıyor. Firma, süt ürünlerinde kaşar, dil, Çerkez, çeçil, beyaz peynirin yanında yoğurt, ayran, tereyağı üretiyor. Sakarya'da 25 bin metrekare açık alan, 7 bin metrekare kapalı alanda kurulu tesis 200 ton üretim kapasitesine sahip. Ali Sabit'in verdiği bilgilere göre, "90 ton taze kaşar üretimi olurken Biga'daki 30 tonluk üretimle birlikte toplam 120 ton ürün işleniyor. 120 kişi istihdam eden aile şirketinin cirosu yaklaşık 25 milyon lira. Ulusal zincirlerle birlikte tüm Türkiye'de faaliyet gösteren şirketin satışlarının yüzde 60'ını ise İstanbul oluşturuyor." Kervan Süt Ürünledi Genel Müdürü Ali Sabit, kaşar seçerken dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı: "Taze kaşarın rengi sonbahar, kış aylarında beyaz, ilkbahar, yaz aylarında sarı tonlarda olur. Sert ve bıçağa yapışmayacak kıvamdadır."