DEPREM
Ülkemizin % 92'si deprem riski taşımaktadır. Nüfusumuzun % 98'i bu tehlike ile her an yüz yüzedir.
Depremde insanlara ölümcül zarar veren betonun ağırlığıdır. 100 m²'lik betonarme karkas sisteminin yaklaşık 75 ton, 100 m²'lik ahşap yapının ise 2,5 - 4 ton arasında geldiği hesaplanmıştır. Betonarme, ahşaba göre 5 kat, çelik ise 13 kat fazla ağırlığa sahiptir. Bu yüzden ölüm riski çok fazladır. Buna rağmen aynı ağırlıktaki beton ve çeliğe göre ahşap, daha fazla yük taşımaktadır.
Bir binanın depremde yıkılma sebebi, deprem dalgasının tersi yönünde hareket etmesidir. Bu yüzden taşıyıcı kolonlar bu güçlü dalgalara dayanamaz ve yıkılır. Ahşap yapılar ise, esneklikleri sayesinde bu dalgalarla aynı yönde hareket edebildikleri için depreme kafa tutabilirler.
YANGINA KARŞI MUKAVEMET
Türkiye'de dünyanın aksine yangında ahşabın diğer yapılara göre daha korumasız ve dayanıksız olduğu zannedilir. Fakat bu yanlış bir düşüncedir. Yanan ev değil, içindeki eşyalardır. Ahşap, gerekli kalınlık kullanıldığında yangın anında dış yüzeyinin kömürleşmesi nedeniyle kendine doğal bir koruma perdesi meydana getirir ve bu doğal izolasyon, alevlerin iç kısma kadar gitmesini geciktirir.
Bu sayede taşıyıcı kiriş ve kolonlar saatlerce dayanabilir. Yanan kısmın kolayca tamiratı ise mümkündür. Yanan bir beton yapı ise, taşıyıcıların içerisindeki demirin deforme olmasından dolayı taşıyıcı özelliğini yitirir. Bu yüzden, içinde tekrar oturmak son derece tehlikelidir. Çelik bir yapı ise, aşırı genleşmeden dolayı deforme olur.
Taşıyıcılar 600 Cº'den itibaren çökme riski taşır ve bu yüzden 15 dakika içinde çökebilmektedir. Isıda genleşmesi sıfır olan ahşap bir çatı ise, yanarak taşıyıcı gücünü kaybedene kadar ortalama bir saat ayakta kalabilmektedir. ABD'de spor salonu gibi büyük kalabalıkları barındıracak binaların yangın tehlikesine karşı ahşap karkasla inşaa edilmesinin sebebi bundandır.
Zamana kalsa,
Ahşabı seçerdi. Ahşap, uzun ömrüyle zamana yıllarca eşlik ederdi Telekomünikasyon hatlarında kullanılan ahşap direklerin hizmet ömrü 50 yıl, ahşap karayolu köprülerinin de öyle, ön koruma işleminden geçmiş çam doğramanın ise 60 yıldır. Aynı alanlarda beton,çelik ve PVC'nin ömrü ahşabın ömrünün yarısına bile ulaşamıyor. Ahşap, fiziksel özelliklerini tarih sürecinde ispatlamış bir inşaat malzemesidir.
Günümüz teknolojisinin ürettiği koruyucu maddeler ve yöntemlerle daha da üstün özellikler kazanmıştır.
Depreme sorsanız,
Yapı malzemeleri arasında en güveniliri hangisi diye, ahşap derdi. 17 Ağustos depremiyle bilinçsiz inşaa edilen bütün binaların onbinlerce cana mal olduğunu gördük. Şu anda benzer fay hattına sahip Kaliforniya'da deprem riski sıfıa yakındır. Bu rakam, deprem ihtimalinin değil, depremin vereceği muhtemel hasarın rakamıdır. Çünkü artık Kaliforniya'da konutların % 99'u ahşaptır. Biz ise hâlâ, ahşaba göre 30 misli ağır betonarme yapıların, daha sağlam nasıl yapılacağını tartışıyoruz.
Şehirler ortalama 20 yılda rant ve fonksiyon farklılaşması ile kabuk değiştirir.
Bugünden itibaren alacağımız tedbirlerle ahşaba hayatımızda daha çok yer vermeye başlarsak, hem sağlıklı hayat imkânına kavuşur, hem de deprem riskinden her gün biraz daha uzaklaşmış oluruz. Hiçbir ticarî veya meslekî gaye, insan hayatından daha kıymetli olamaz.
Alevlere baksanız, en güvenli inşaat malzemesinin ahşap olduğunu görürdünüz. Ahşap, ısı geçirmeme ve kömürleşme özelliklerinden dolayı yangına 30-90 dakika dayanabiliyor.
Ahşabın yeniden keşfi, doğal âfetlerdeki can kayıplarını önlemekle kalmayacak, beraberinde doğal dengelerin korunması, yeni estetik değerlerin ve sağlıklı hayat şartlarının kazanılması gibi önemli yararlar da sağlayacaktır.
Bir bilene danışsanız,
Bir ahşap ustasına, bir mimara, mühendise ahşap kadar geniş imkânlı bir başka malzeme daha sayamazdı.
Ahşap, hafifliği nedeniyle, büyük ve geniş açıklıkları geçebilir. Amerika'daki Tacoma Dome, ahşap ile kolonsuz 162 metre geçilmiştir. Niçin ahşap? Çünkü bu tip konstrüksiyonlarda ahşap sadece ağırlığı ile değil, korozyona ve hava şartlarına dayanıklı olması, üstün akustik özellikleri ve en önemlisi ısı değişiklikleri ile boyut değiştirmemesi nedeniyle tercih edilmektedir.
Ahşap yapının hiçbir gizliliği yoktur. Mimari tasarımı ve mühendislik sistemi herkesçe kolaylıkla okunabilir. İşte bu, bu yapı malzemesinin özgür ifadesidir. Ayrıca ahşabın çelikle, betonla mükemmel kombinasyonları da bilinmekte.
Kendinize sorsanız,
Ahşabı, sıcak ve sağlıklı diye tarif edersiniz. Ahşap toz barındırmaz, kolay temizlenir, nefes alır.
Ayrıca mikroorganizmaların da ahşapta plastiğe oranla çok daha az yaşadıkları saptanmıştır. Üstelik ahşap, ortam ısısının değişiminden en az etkilenen malzemedir. Ahşabın elastikiyeti, üzerinde yürüyen, koşan, zıplayan bacaklarımızın sağlığı için de çok önemlidir.
Çünkü tabiat da ahşaptan yana. Ahşabın en çok kullanıldığı ABD ve İskandinavya gibi ülkelerde orman alanları, ahşabın az kullanıldığı ülkelerin aksine, büyüyor. Ahşap kullanımını teşvik, orman alanının büyümesini de teşvik ediyor. İşte, bilinçli yaklaşım ve koruma önlemleri ile, yıllarca Uzakdoğu'nun tomruk ihtiyacını bile karşılayan Amerika'nın ormanları her yıl büyümekte. Yapı sektöründe ahşabı kullanan tüm ülkelerde bu böyle.
Bu yüzden çevreci teşkilatlar inşaatta ahşap kullanımını destekliyor. Artık ormanların, ancak tüketim bilincine sahip kullanıcılar tarafından gerçekten korunabileceği anlaşılmıştır. Yeni dikilen ağaçların, havanın karbondioksitini yaşlı ağaçlara göre çok daha hızlı filtre ettiği bilinmektedir. Bu yüzden bilinçli bir kesim ile orman yüzeyini yenilemek, ekolojik dengelerin çok daha çabuk kurulmasını sağlayacaktır.
.jpg)
