Türkiye'deki yatrırım rakamları aldatıcı

European Economic Association tarafından dünyanın en önemli 1000 ekonomisti arasında 107. sırada gösterilen Prof. Vefa Tarhan, CHP Lideri Kılıçdaroğlu'nun ekonomi danışmalığından istifasının sebebini anlattı.

Radikal Gazetesi'nden Ezgi başaran'a konuşan Tarhan, Türkiye'nin ekonomi politikalarıyla ilgili çok çarpıcı analiz ve eleştirilerde bulunduğunu, fakat bunların bir muhalefet aracı olarak CHP tarafından hiç kullanılmadığını söyledi. Kılıçdaroğlu'nun çeşitli davalarla ya da uzun tutukluluk süreleriyle ilgili çıkıp anında açıklama yaptığı gibi ekonomi eleştirilerini de böyle kullanabileceğini belirten Tarhan, CHP'nin ekonominin önemini kavramadığını söyledi.

Kılıçdaroğlu'nun önerilerini çok doğru bulduğunu söylediğini belirten Tarhan, CHP'nin önerilerini kullanmamasının sebebini bilmediğini kaydetti. Halk nezdinde CHP'nin en zayıf noktasının ekonomi politikaları olduğunu ifade eden Tarhan, insanların CHP'nin ekonomi alanında ne yapacağını bilmediğini belirtti.

HÜKÜMETİN EKONOMİ POLİTİKASI İLE İLGİLİ ENDİŞELER

Hükümetin açıkladığı teşvik paketi, cari açık ve ekonominin sağlıksız büyümesi ile ilgili endişeleri olduğunu kaydeden Tarhan röportajda şu ifadeleri kullandı:

"Örneğin bir şirketiniz var. Bu şirketin büyümesi için satışlarınızın artması lazım. Tabii bir de satışlarınızı destekleyecek bir envanter... Envanter dediğim, birtakım ticari alacaklarınızın, fabrikalarınızın vesaire olması gerekli. Eğer satışlarınız 100 iken 150'ye çıktıysa harika, değil mi? Ama bu durumda elinizdeki envanter 150'ye yetmeyecek. Sağlıksızlık burada başlar. Örneğin ABD'de internet balonu böyle patladı, o şirketlerin yüzde 98'i iflas etti. İlk başta birçok kişi çılgınlar gibi bu şirketlere yatırım yapmıştı fakat sonradan anlaşıldı ki ufukta kâr yok. O zaman musluğu kıstılar ve şirketler battı. Öbür taraftan Microsoft 1986'dan beri büyüyor ve her ay şirketin kasasına 2 milyar dolar kâr giriyor. Yani büyüyor ama kârla. Biz ise Türkiye olarak büyüyoruz ama cari açıkla, yani zararla."

Bu sorunun çözümünün kısa vadede büyüme ivmesini azaltmak olduğunu belirten Tarhan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye cari açıkta yüzde 10.3 oranla geçen sene dünya birincisi oldu. 2003 yılında 1 dolarlık ihracat için, 1.47 dolar ithalat yapmamız gerekmiş. 2011 rakamı 1.79 dolara gelmiş. Yani kabaca baktığınızda ihracat da ithalat da artıyor ama asıl vahim olan aradaki uçurumun da aynı hızla büyümesi.

Geometrik olarak hem de... Herkes sanıyor ki, cari açık tek problem. Hayır değil. Bir cari açığın kendisi var, bir de bu açığı kapatmak için nereden para bulduğunuz konusu. Türkiye bu açığın yüzde 60'ını çok uzun bir süre sıcak parayla, yani bugün var ama yarın kaçabilecek yabancıların getirdiği parayla kapatmaya çalıştı. Geçen yıl borsa oynadığında yabancı yatırımın bir kısmı kaçtı. Sayın Babacan o günlerde giden yatırımcının çok küçük bir miktar olduğundan söz etmişti. Halbuki önemli olan bu adamların kaçması değil, -ki zaten şu andaki kaçmama sebebi kaçamıyor olmasıdır- gelecek sene yeni yatırım yapıp yapmayacağıdır."

"YATIRIM RAKAMLARI ALDATICI"

Yatırım rakamlarının aldatıcı olduğunu öne süren Tarhan konuyla ilgili şunları söyledi:

"Bunun aldatıcı bir rakam olduğunu söyleyeyim. Tabii kulağa hoş geliyor yüzde 73. Halbuki 10 yıl önce de dünyadaki yatırımların Türkiye'ye gelen kısmı yüzde 1 değildi, yine yüzde 1 bile değil. Yani bize doğrudan yatırımdan para gelmiyor. Buna karşılık ne yapıyoruz? Cari açığımızı kapatmak için elimize güçlükle geçirdiğimiz dövizleri yiyoruz. Bu duruma düştük. Kimse bunun farkında değil.

Merkez Bankası'nda 93 milyar dolar olduğu söyleniyor, halbuki o da gerçek bir rakam değil, yani o 93 milyarın içinde diğer bankaların Merkez Bankası'na yatırdıkları da var. Dolayısıyla 93 milyar net rakam değil çünkü o paranın tamamı Merkez Bankası'na ait değil. Net rakam, altın dahil, 36 milyardır. E bu rezerv daha ne kadar dayanır?"

"HAYAT STANDARDI DÜŞECEK"

Şirketlerin önümüzdeki sene içinde çalışanların maaşına bugün yaptıkları kadar bile zam yapamayacağını ifade eden Tarhan şunları söyledi:

"Bu arada enflasyon artacak, herkesin hayat standardı düşecek. Hele bir de borcu olanların durumunu düşünemiyorum. Şu anda bir bankadan kredi alayım da bir evim olsun diye içinden geçirenleri de bu vesileyle uyarmış olayım: Bu çılgınlık olur, kesinlikle yapmayın. Kredi kartı borçlarının da giderek ödenemez hale gelmesiyle, bankacılık sistemi de kötü etkilenecek. Maalesef durum bu ve ben ciddi biçimde endişeliyim."

Türkiye'deki yatrırım rakamları aldatıcı

Geçtiğimiz günlerde CHP'li Kılıçdaroğlu'nun danışmanlığından ayrılan ekonomist Vefa Tarhan Türkiye'deki yatırım rakamlarının ve döviz rezervlerinin aldatıcı olduğunu öne sürdü.