Türkiye, Mısır'da Amerika'yı geçti

Arap dünyasında geçen yıl demokrasi yanlısı ayaklanmaların patlak vermesinden bu yana en sık sorulan sorulardan birisi nüfusu Müslüman olan Türkiye’nin demokratikleşme süreci geçirmeyi uman bu ülkelere örnek oluşturup oluşturamayacağı oldu. Bu soru sık sık Amerika’da tartışıldı. Ayaklanmaların ilk etkilediği ülkelerden biri olan Mısır’da Türkiye modelinin ne denli rağbet gördüğü, bir süre önce Washington’da bir toplantıda ele alındı.

Ne Ankara, ne de siyasi değişim geçiren Arap ülkelerinden gelen resmi açıklamalar Türkiye’nin model bir ülke olmasından yana. Bu ülkeler arasında en hızlı değişim geçirenlerden biri olan Mısır’da halk da belli bir ülkenin tamamen model olarak alınması taraftarı değil. Gallup Araştırma Merkezi’nin Müslüman Çalışmaları birimi, Mısır’da geçen yıl Mayıs ayından bu yana halka hangi ülkeleri model almak istediklerini soruyor. Ankete katılan Mısırlılar arasında Türkiye’yi model ülke olarak görenlerin oranı son bir yılda iki kat artmış. Ama bu rakam ülke geneline oranla çok fazla sayılmaz:

Gallup Araştırma Merkezi’nden Muhammed Yunus,`“Mısırlıların Türkiye’den örnek almak istediği şey ne? Mısırlılara Mayıs 2011’den bu yana hangi ülkeleri örnek almak istediklerini soruyoruz. Küçükten büyüğe doğru sıralarsam, katılımcıların yüzde 8’i Amerika’yı, yüzde 15’i Türkiye’yi seçti. Bu rakam Mayıs 2011’de yüzde 7’ydi. Aynı şekilde Suudi Arabistan’ın da popülaritesi artıyor,” diyor.

Mısırlıların tercihlerinde kısmen de olsa Türkiye’yi göstermesinin bir nedeni ülkenin son on yılda kat ettiği ekonomik büyüme. Washington'daki Ortadoğu Enstitüsü'nde konuşan Muhammed Yunus, “İslamcı siyasi partilerin yükselişi açısından, Türkiye’nin son dönemdeki deneyimleri Mısır’dakinden farklı. Adalet ve Kalkınma Partisi bir gecede popüler olmadı. AKP’nin büyümesi ve popülerliği Türk ekonomisinin canlandırılmasına dayanıyor. Daha devletçi, daha merkezci bir ekonomiyi canlı bir hale getirdi, uluslararası ticarete açtı. Ekonomik merkezleri Ankara ve İstanbul’un ötesine taşıdı. Türkiye’nin bir çok kenti uluslararası bağlantıları olan ticari merkezler haline geldi. Anadolu Kaplanları, AKP’nin büyümesinde ve Başbakan Erdoğan’ın popüler olmasında önemli rol oynadı,” diye konuşuyor.

Türkiye’de ordunun siyaset üzerindeki etkisinin azaltılması yaklaşık 30 yılı buldu. Ordunun nüfuzunu hala koruduğu ve askeri bir konsey tarafından yönetilen Mısır’da da bu geçiş sürecinin ne kadar zaman süreceği büyük bir soru işareti. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Muhammed Yunus, şunları söyledi: “Demokratikleşme sürecinin hızı Türkiye modeliyle ilgili yaptığımız araştırmaya katılan Mısırlıları kaygılandıran bir unsurdu. Türkiye’de yaşanan sürecin olumlu-olumsuz sonuçları, zorlukları, Mısırlıların neden Türkiye modeline yoğun bir şekilde destek vermediklerini gösteriyor. Sonuçta Türkiye’deki ordunun durumu kendine has, Mısır’dakinin kendine has. Türkiye elindeki iç siyaset ortamının da etkisiyle kendi politikalarını, kendi yaklaşımlarını oluşturdu. Avrupa Birliği adaylığı, ordunun siyasetten uzaklaştırılması sürecini hızlandırdı. Mısır’daki dinamikler çok farklı. O yüzden Türkiye ekonomik ve mali açıdan Mısır’ın kalkınmasına ve ilerlemesine bir örnek oluşturabilir. Ordunun önemli ölçüde etkisi olmasına rağmen Türkiye, bölgesinde canlı ve enerji bir ekonomi oluşturdu. Mısırlılar bunu kendilerine uygulamayı tercih ediyor.

Hüsnü Mübarek sonrası Mısır’da büyük bir değişim yaşanıyor. Bir süre önce parlamento seçimlerinin yapıldığı ülkede halk yıllar sonra ilk kez cumhurbaşkanlarını da seçimle belirleyecek. Bir yılda bu kadar büyük değişimin yaşandığı ülkede gelişmelerin nasıl bir seyir alacağını herkes merakla izliyor