Ceza evinde de kadın olmak zor

Cezaevindeki anneler başka imkânları olmadığı için kanserojen olmasına karşın bebeklerinin pet şişedeki mamalarını elektrikli ısıtıcı içine koyup ısıtıyor, içeriye plastik dışında oyuncak sokulması yasak olduğu için kimi anneler çocuklarına örme bebek kimi de su şişesinden bebek yapıyor. Bir anne ve çocuğu oyalanmak için kendilerine gelen mektuplardan bir oyun yaratmış, zarfları renklerine göre ayırıyorlar, sonra okuyorlar... Türkiye’deki 4 bin 337 kadın mahkûm, imkânsızlık içinde hapis.

‘Küçük Adımlarla Büyük Oyunlar’ projesi işte bu imkânsızlıkların yarattığı sorunları gözler önüne sermek ve bir nebze çare olmak içi yola çıktı. 250 kadın depresyon, hapiste anne olmak, kadın hakları ve toplumsal cinsiyet konularında, 65 ceza infaz koruma memuru kadın ve çocuklarla çalışmanın önemi konularında bilgilendirildi. 60 genç kıza piskososyal uyum eğitimleri verildi, 43 anne etkin ebeveynlik becerisi geliştirme konusunda bilinçlendirildi. Sekiz psikososyal servis uzmanı kadınlarla çalışma becerisi kazandı.

Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı, Ceza İnfaz Sistemi’nde Sivil Toplum Derneği ve Doğuş Üniversitesi Türkiye’deki beş kadın cezaevinde bir yıl süren bir proje gerçekleştirdi. Adana, Ankara, Denizli, Eskişehir ve İstanbul’daki cezaevlerinde yürütülen ‘Küçük Adımlarla Büyük Oyunlar’ projesiyle kadın ve çocuklarla çeşitli çalışmalar yapıldı.

ERKEKLERE GÖRE DÜZEN

Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı kapsamında desteklenen proje cezaevi eksiklerini de gözler önüne serdi. Cezaevleri mimariden güvenliğe, sağlık koşullarından aile ziyaretlerine kadar erkek mahpus nüfusa göre düzenlenmiş, cezaevlerindeki psikososyal servis, gardiyanlar, kadınların ihtiyaçlarına duyarsız. Beş cezaevinde 0-6 yaş arası 444 çocuk bulunuyor. Yasal düzenleme hapiste annesiyle kalan çocukların gündüzleri Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ya da eşdeğer kreş ve yuvalara gönderileceğini, akşamları ise annelerinin yanına getirileceğini belirtse de uygulamada bu sağlanamıyor.

HABİSTEKİ ACİL İHTİYAÇ LİSTESİ

Proje kapsamında kadın cezaevlerine yönelik ihtiyaçlar raporu oluşturuldu. Adalet Bakanlığı’na da sunulacak rapordan bazı öneriler şöyle:

Anne ile çocuğun odaları diğerlerinden ayrılmalı. Oyun odaları oluşturulmalı.

Çocuk ve bebeklere, emziren annelere, hamile kadınlara ayrı yiyecek verilmeli.

Kurumlarda sürekli doktor bulunmalı, çocuk doktoruna erişim kolaylaştırılmalı.

Ziyaretler düzene sokulmalı, dışarıdaki çocuklara özel ayrı görüş günü düzenlenmeli.

Kadın mahpuslara, özellikle küçük çocuğu olan annelere yarı-açık ya da açık kurum seçeneği sunulmalı.

Küçük çocuğu olup beş yıldan az hüküm giymiş hükümlülere infaz erteleme gibi esnek çözümler getirilmeli.

Aileleriyle teması kopan kadınlara yönelik bir destek hattı oluşturulmalı.

Kadınların özel hijyen ihtiyaçları(hamile, çocuklu, emziren, âdet döneminde, kadın hastalığı olan) karşılanmalı.

Ceza evinde de kadın olmak zor

4 bin 337 kadın mahkûm, yanlarında kalan yüzlerce küçük çocuk... Cezaevlerinde bir yandan da imkansızlıklara mahkümlar.