DKKA'ların ekonomik planlamasına ilişkin kılavuz hazırlandı

Türkiye'nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları (DKKA) Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında, "Ekonomik Prensiplerin DKKA Planlama Sürecine Entegrasyonu Kılavuzu" hazırlandı. Kılavuz, DKKA'ların kullanımı ve kalkınma planlaması sürecinde ekonomik prensiplerin entegrasyonuna yönelik esasları ortaya koyuyor.

Türkiye'deki DKKA'lar dahil olmak üzere deniz ve kıyı alanlarının kullanımı ve kalkınma planlaması sürecinde ekonomik prensiplerin entegrasyonuna yönelik üst düzey esasların belirlendiği kılavuz, söz konusu planlama sürecinin ekonomik açıdan belirli ölçütler çerçevesinde işlemesinin temelini oluşturuyor. Kılavuzda yer alan esasların uygulanması, Türkiye'nin kıyı ve deniz kaynakları hakkında daha iyi yatırım kararlarının alınmasına ve maliyetin etkin yönetimine destek verirken DKKA'ların çok farklı şekillerde kullanılabileceğine ve yönetilebileceğine dikkat çekiliyor.

Kılavuz dahilinde yer verilen muhtemel kullanımlar arasında doğal kaynak çıkarma, iskân, endüstriyel faaliyetler, enerji temini, denizcilik projeleri, ulaştırma tesisleri, rekreasyon ve tatil, kıyı şeridinde arazi kazanımı ve doğal açıdan önemli alanların korunması öne çıkıyor.

Kılavuzda yer alan ölçüt önerileri arasında, kilit deniz ve kıyı ekosistem hizmetlerinin para olarak ifade edilmesi ve seçeneklerin fayda maliyet analizi yapılarak karşılaştırılması dahil olmak üzere ekonomik analiz yapılması esası da yer alıyor. Bu yöndeki uygulamaların, sürdürülebilir ekonomik yönetimle ilgili temel soruları cevaplamakta yardımcı olacağına dikkat çekiliyor. Kılavuzda ayrıca yapılacak olan ekonomik analizlerde, insan faaliyetlerindeki ve ekosistem niteliği ve miktarındaki değişikliklerin toplum refahını nasıl etkileyeceği, kıyı şeridi düzenlenerek yeni şehir veya turizm alanları oluşturulmasının mı yoksa yaban hayatına yaşam alanı sağlamak üzere olduğu gibi bırakılmasının mı tercih edileceği, kıyıdaki bir sulak alanın tarım faaliyetleri için kurutulmasının mı yoksa tatlı su ﬁltrelemek için daha fazla sulak alan oluşturulmasının mı kararlaştırılacağı gibi önemli konularda, karar alma süreçlerinin çok iyi analiz edilmesi gerektiği vurgulanıyor.

DKKA'lara ilişkin karar alma süreçlerinde hayata geçirilecek gelişim sonucu kayıp ve kazançların neler olduğunun hassasiyetle değerlendirilmesi gerektiğinin altı çizilen kılavuzda, ekolojik dengeler gözetilerek ekonomik olarak en uygun gelişim/yönetim seçeneğinin ne olacağına karar verilmesi de önemli bir ölçüt olarak ortaya koyuluyor. Oluşturulacak planları uygulama sürecinin, önerilen faaliyetlerin sosyal, çevresel ve ekonomik etkilerini iyi anlamaya dayalı olması, finansman mekanizmalarının belirlenmesi ve sosyoekonomik değerlendirmelere ağırlık verilmesi gerektiği de kılavuzda yer alan önemli öneriler olarak göze çarpıyor.

Türkiye'nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi, Küresel Çevre Fonu (GEF) mali desteğiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü (TVKGM) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye Temsilciliği (UNDP Türkiye) tarafından, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ortaklığında yürütülüyor.