Çift dillilik bunamaya karşı bile koruyor

Globalleşen dünyada birden çok dil bilmenin önemi günden güne artıyor. Ekonomiden bilime oradan politikaya kadar her alanda en azından iki dil bilen yetişmiş insanlar mumla aranıyor. Şimdiye kadar yapılan bilimsel araştırmalar çocukluktan beri çift dilli yetişenlerin sorunları çözme ve yeni diller öğrenme becerilerinin çok daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu. Köln Üniversitesi'nden Prof. Dr. Claudia M. Riehl'in açıkladığı araştırma, çift dilli insanların öğrenme ve zeka kabiliyetlerinin daha yüksek olduğunu ortaya göstermişti. Tüm bunlara rağmen Almanya, başta üç milyona yakın Türk kökenli olmak üzere göçmenlerin beraberinde getirdiği doğal çok dillilik potansiyelini okul eğitimi ile desteklemediği için bu önemli rezervden yeterince faydalanamıyor.

Eğitim Danışma Kurulu Başkanı Mehmet Önel, yarım asırlık Alman eğitim sisteminin göçmenleri hiç dikkate almadan hazırlanmış bir sistem olduğunu belirterek, göçmen kökenli gençlerin bu sistemde ne Almanca'yı, ne Türkçe'yi tam öğrendiklerini, iki yarım dilli gençler olarak hayata da yarım insan olarak başlamak zorunda bırakıldıklarını belirtiyor. Almanya'daki Türk sivil toplum kuruluşları (STK) Türkçe kaygısında buluşarak hafta sonu Dortmund'da birlikte bir Türkçe Çalıştayı' gerçekleştirerek, "Uyumu anahtarı ana dil Türkçe'dir. Türkçe'yi iyi öğrenemeyen gençler sağlıklı kişilik gelişitiremeyeceği için uyum da sağlayamaz." mesajı verdi.

Bu arada son yapılan araştırmalar çift dilliğin yeni bir getirisini, kazancını daha ortaya koydu. ABD ve Kanadalı bilim adamlarının yaptığı araştırmaya göre iki dilli insanların zihinsel yapısı daha sağlam oluyor ve bu onları Alzheimer ve demans hastalıklarına karşı önemli oranda koruyor. Araştırmaya göre; iki yıldan uzun bir süre iki veya daha fazla dili kullanan bir insan Demans semptomlarına karşı daha hazırlıklı. Araştırmacılar, iki veya daha fazla dil bilen bir demans hastasının, bir dil bilene göre fikrinin çok daha açık olduğunu tespit etti.

ABD ve Kanadalı bilim insanlarının konuyla ilgili araştırması bilim dergisi 'Trends in Cognitive Scences'de yayınlandı. Bilimsel tespitlere göre çok dilli bir insanın beyni, en az iki dilin yıllarca kullanımı yoluyla zihinsel bir rezerv geliştiriyor. Bilim insanları, iki dillilerin beyninde, dil ve hafıza ile ilgili kısmın daha iyi işlemesi, daha yüksek düzeyde çalışması ile daha iyi sinir bağlantıları ve beyinsel aktivitelerin yaşandığını bildirdi. Bu nedenle, demans ve benzeri hastalıkların verdiği zarar daha uzun süre telafi edilebiliyor.

Araştırma sonuçlarına göre iki dilli bir insanda demans semptomları, tek dilli bir insana göre ortalama dört yıl daha geç görülüyor. Araştırmayı kaleme alan bilim insanlarından Toronto'daki York University'den Ellen Bialystok, "Bu sürpriz bir şey değil. Yıllarca, yoğun şekilde bir dil çalışmak ruh ve beynimizde önemli izler bırakıyor." dedi. Uzmanlar, iki dilliğin insan beynini kendine özgü bir şekilde şekillendirdiğine dikkat çekiyor ve kişinin beyninin sürekli bir dilden diğerine atladığını belirtiyor. Bu faaliyetler ise zihinsel esnekliği arttırıyor.