Alkol ve sigara, uyuşturucu kullanımına geçişte ilk adım (Özel)

Madde kullanıcıları üzerinde yapılan bir anket çalışmasına göre alkol ve sigara, uyuşturucu kullanımına geçişte ilk adımı teşkil ediyor. Kullanıcılar, maddeyi terk edilmiş yerler ile kendi evlerinde alıyor. Madde kullanıcılarının yüzde 48,8'inin daha önceden hiç sabıkasının olmaması 'madde kullanımının suça meyilli ya da sadece önceden suç işlemiş insanlar arasında daha yaygın olduğu' şeklindeki bir inanışın yanlış olduğunu gösteriyor. Madde kullanıcılarının yüzde 51,2'sinin son 6 ay içerisinde gelir getirici bir işte çalışıyor olması da 'madde kullanıcılarının çoğunlukla işsiz olanlar arasında yaygın olduğu' şeklindeki inanışın yanlış olduğunu gözler önüne seriyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanlığı bünyesindeki Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) tarafından uyuşturucu madde bulundurma-kullanma suçlarıyla ilgili yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak bir anket çalışması yapıldı. Maddeyle ilgili suçlardan dolayı haklarında polis tarafından yasal işlem başlatılıp madde kullandığını beyan eden ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan kişileri kapsayan bu çalışmayla, Türkiye'deki madde kullanıcılarının genel bir profilinin ortaya çıkarılması amaçlandı.

2010 yılında yapılan ve 2 bin 594 kişiyi kapsayan anket çalışmasına göre kullanıcıların maddeye başlama sebeplerinin başında merak ve arkadaş etkisi geliyor. Maddenin temin yolunda da başlama nedeninde olduğu gibi arkadaş etkisi ön plana çıkıyor. Madde kullanıcılarının maddeyi temin yolu olarak ilk sırada 'yabancı' kişileri ifade etmelerinin arkasında, esas madde temin yolu olan 'arkadaşını' koruma düşüncesi ve madde temin kaynağını kaybetme korkusu olduğu değerlendiriliyor.

MADDE KULLANIMI BEKARLAR ARASINDA DAHA YAYGIN

Araştırmaya katılan madde kullanıcılarının yaklaşık yüzde 70'i 15-29 yaş aralığında. Kullanıcıların maddeyi kullanım yerlerinde ilk sırada yüzde 48,4 ile terk edilmiş yerler geliyor. İkinci sırada ise yüzde 29,8'lik bir oranla kendi evleri geliyor. Madde kullanıcılarının yüzde 59,5'ini hiç evlenmemiş şahıslar oluşturuyor. Büyük çoğunluğunun hiç evlenmemiş olan şahıslardan oluşması, madde kullanımının evlilere oranla bekarlar arasında daha yaygın olduğu şeklinde değerlendiriliyor.

Madde kullanıcılarının yüzde 67'si ilköğretim mezunu. Madde kullanıcılarının yüzde 48,8'inin daha önceden hiç sabıkasının olmaması, 'madde kullanımının suça meyilli ya da sadece önceden suç işlemiş insanlar arasında daha yaygın olduğu' şeklindeki bir inanışın yanlış olduğunu gösterdi. Benzer şekilde madde kullanıcılarının yüzde 51,2'sinin son 6 ay içerisinde gelir getirici bir işte çalışıyor olması, 'madde kullanıcılarının çoğunlukla işsiz olanlar arasında yaygın olduğu' şeklindeki inanışın da yanlış olduğunu ortaya çıkardı.

Öte yandan yüzde 48,8'lik çalışmama durumunun neden kaynaklı olduğu ya da daha önce bir işte çalışıyor ve çıkarıldı ise bunda madde kullanımının bir etkisinin olup olmadığı bilinmiyor. Ankete göre madde kullanıcılarının yüzde 60,6'sı aylık gelir düzeylerini bin TL'nin altında olarak ifade etti. Madde kullanıcılarının yüzde 34,77 gibi önemli bir kısmı da bu soruyu cevaplamadı.

ALKOL KULLANIMI DAHA YÜKSEK

Kullanıcıların başlama sırasına göre ilk sırada yüzde 75,3 ile sigara ve ikinci sırada yüzde 1,3 ile alkol gibi legal maddeler geliyor. İllegal maddeler arasında ilk sırada yüzde 0,2 ile esrar geliyor. Buna göre özellikle sigaranın illegal madde kullanımına geçişte ilk adım olduğu değerlendiriliyor. İllegal madde kullanıcılarının yüzde 89,4'ünün aynı zamanda sigara da kullanıyor olması, sigaranın illegal madde kullanımına geçişte ilk basamak olduğu yorumunu desteklediği görülüyor.

Sigara için ifade edilen hususun, alkol için de geçerli olduğu düşünülüyor. İllegal madde kullanıcılarının yüzde 52'sinin aynı zamanda alkol kullandığı tespit edildi. Öte yandan ankette yüzde 34'lük cevap verilmeyen grup içerisinde alkol kullanımının olabileceği düşünüldüğünde, yüzde 52'lik oranın daha da yükselebileceği değerlendiriliyor.

ESRARIN ZARARSIZ YA DA AZ ZARARLI OLDUĞU İNANIŞI TEDAVİYİ ENGELLİYOR

Madde kullanıcılarının yüzde 58,8'i 'Tedavi olmak ister misiniz?' sorusuna hayır cevabı verdi. Türkiye'de en sık kullanılan madde esrar. Kullanıcıların yarısından fazlasının tedavi olmak istemediklerini ifade etmelerinin en önemli nedenlerinden birisinin kullanıcılar arasındaki esrarın zararsız ya da daha az zararlı olduğu şeklindeki yaygın ve yanlış inanış olduğu değerlendiriliyor. Kullanıcılar arasındaki bu yanlış algı, tedavi talebi için bir engel oluşturuyor. Türkiye'de en fazla kullanılan ve yakalanan uyuşturucu madde esrar olmasına rağmen, tedavi talep göstergelerine göre esrar ilk sırada gelmiyor.

Madde kullanıcılarının yüzde 84,4'ü ise 'Daha önce tedavi gördünüz mü?' sorusuna hayır cevabı verdi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2010 yılında tedavi merkezlerine başvuranların yüzde 57,14'ü önceden tedavi gördüğünü, yüzde 41,38'i ise daha önce hiç tedavi görmediğini belirtti.