Türkiye'den Esed'e petrol resti!

Vatan yazarı Ufuk Şanlı’nın enerji bakanlığına yakın kaynaklardan edindiği bilgilere göre ambargo kararı geçen yıl Ekim ayından bu yana uygulanıyor.

Bir varil petrol, yani topu topu 159 litre. 3 otomobilin deposunu doldurmaya ancak yetecek bu petrol, Türkiye'de Diyarbakır'da Şahaban 2 kuyusundan 1 günde çıkan petrolün toplam miktarı. Enerji Bakanı Taner Yıldız, “Unutmayalım ki damlaya damlaya göl olur” dedi. Türkiye'nin günlük petrol üretimi sadece 40 bin varil.

Cari açık tartışmalarının şiddetlendiği bir ortamda enerji cephesinden bir iyi, bir de kötü haber geldi. Yapılan açıklamalara göre Türkiye'nin sadece 45.3 milyon varil petrol rezervi kaldı. Ancak karadaki yüzeylerin sadece yüzde 20'sinin, denizlerin ise yüzde 1'inin taranabildiğine dikkat çekilerek yeni aramalar ve yeni teknolojilerle bu rakamın yukarı taşınabileceği de vurgulandı.

Petrolde yüzde 92, doğalgaz da ise 98 oranında dışa bağımlı olan Türkiye, geçen yıl petrol ve doğalgaz ithalatı için 54.1 milyar dolar ödedi. Ekonomideki büyümeye paralel olarak artan talep ve petrol fiyatlarındaki hızlı yükseliş yüzünden rakamın bu yıl 65 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Enerji faturasını düşürmek ve dışa bağımlılığı azaltmak için çözüm arayan Enerji Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'de petrol ve doğalgaz arayan yerli ve yabancı şirketlerin üyesi olduğu Petrol Platformu (PETFORM) ile üyeleri ile Antalya'da bir araya geldi.

Toplantıda ilginç rakamlar paylaşıldı. Enerji Bakanlığı Petrol İşleri Genel Müdürü (PİGM) Selami İncedalcı, Türkiye'nin petrol rezervleri ve arama faaliyetlerine ilişkin çarpıcı bilgiler verdi. İlk petrol arama çalışmalarının başladığı 1934'ten 2011'e kadar olan dönemde ülke genelinde 4 bin 103 adet petrol ve doğalgaz kuyusu açıldığını açıklayan İncedalcı, bu çalışmalar sırasında 169 noktada rezerv tespit edildiğini söyledi. Açıklanan verilere göre bu sahalarda halen 1180 hampetrol kuyusu ve 283 doğalgaz kuyusu hizmet veriyor. Yine elde edilen verilere göre, Türkiye'deki hampetrol ve doğalgaz kuyularının ortalama derinliği 1864 metre .

Son 67 yılda kamu ve özel sektör şirketlerinin toplam 11 milyar dolarlık arama üretim yatırımı yaptığını kaydeden PİGM Genel Müdürü İncedalcı, bunun 3.8 milyar dolarlık bölümünün son 10 yılda yapıldığının altını çizdi. Türkiye'nin 45.3 milyon ton hampetrol rezervi kaldığını ifade eden İncedalcı, “Bu rakamların ileri de daha da artacağını öngörüyoruz. Bunun için çalışmalara hız kesmeden devam edilmeli” dedi. İncedalcı'nın sunumunda yer alan bilgilere göre Türkiye'de en fazla petrol Diyarbakır'da 2010'da keşfedilen ‘Karacan 5' kuyusundan çıkarılıyor. Kuyudan günde 698 varil hampetrol elde ediliyor. En az petrol de yine aynı şehirde yer alan ‘Güneydoğu Şahaban-2' kuyusundan çıkarılıyor. Buradaki günlük üretim ise topu topu 1 varil...

Oysa çok değil, sınırın hemen ötesinde Kuzey Irak'ta Taq Taq bölgesinde sadece Genel Enerji'nin günlük petrol üretimi 120 bin varili buluyor. Sunumdaki veriler Türkiye'nin petrol açısından ne kadar şanssız olduğunu da bir kez daha gözler önüne seriyor.

Yıldız: Çıkarmaya mecburuz

Yıldız, Enerji Bakanlığı ve PETFORM'un birlikte organize ettiği, “Petrol Arama Üretim Sektörü 1. İstişare Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, dışa bağımlığı azaltmaya ve arama faaliyetleriyle birlikte yerli kaynakları artırmaya yönelik çalışmalara destek olacaklarını açıkladı. Türkiye'nin 2023'te dünyada ilk 10 ekonomi arasına girmeyi hedeflediğini hatırlatan Yıldız, bu noktada petrol ve doğalgaza olan bağımlılığın aşağıya çekilmesinin önemine dikkat çekti. Yıldız, ‘'Geçtiğimiz yıl içerisinde 39 milyar metreküp civarında doğal gaz kullanımının hemen hemen yüzde 97.5''ini ithal ettiğimizi düşünürsek çok fazla arama faaliyetleri ile çalışma yapmamız gerektiğini görürüz. Buna mecburuz. 1 varil de olsa petrolü çıkaracağız. Unutmayalım ki damlaya damlaya göl olur'' dedi.

Petrol bulmak piyango gibi biraz şans işi

PETFORM Başkanı Orhan Duran, arama çalışmalarının biraz da şans işi olduğunu belirterek, “Ama ne kadar çok bilet alırsanız, kazanma şansınız o kadar artar. Özel sektör de petrol ve gaz arama işine artık daha çok yatırım yapacak” dedi. Duran Bakan Yıldız'a teşekkür plaketi verdi.

Türkiye'den Esad petrolüne veto

Türkiye, Suriye'den petrol ithalatını durdurdu. Suriye'den yılda ortalama 300 bin ton hampetrol ithal eden Türkiye, bu işlem için Esad rejimine 200 milyon dolara yakın para ödüyordu.

Suriye'de geçen yıl mart ayında başlayan ‘Arap Baharı' kısa zamanda kanlı bir iç savaşa dönüştü. Esad rejiminin toplumdan gelen ‘değişim' taleplerini kanlı bir şekilde bastırmak istemesiyle başlayan çatışmalarda şu ana kadar 9 binden fazla insan yaşamını yitirdi.

Ankara ise olayların patlak verdiği ilk günlerden itibaren Şam yönetimine ‘Değişim çağrılarına kulak ver' çağrısı yaparak Beşar Esad'ı ikna etmeye çalıştı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun günler süren mekik diplomasisi ve Başbakan Erdoğan'ın yaptığı çağrılar hep sonuçsuz kaldı. Ankara artık sabrının taştığını Ekim ayında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, tarafından açıklanan 9 maddelik yaptırım programıyla ilan etti.

Önemli bir bölümü ekonomik yaptırımlardan oluşan bu süreçte Esad rejiminin Türkiye'deki tüm banka hesapları dondurulurken, Suriye Merkez Bankası'yla olan tüm linkler de kapatıldı.

İşte tam bu süreçte Ankara, sessiz sedasız bir yaptırımı daha hayata geçirdi ve Suriye'den hampetrol alımını durdurdu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre Suriye'den 2008'de 515 bin, 2009'da 160 bin, 2010 da ise 406 bin ton hampetrol ithal edildi. 2011 yılı verilerine göre ise Ocak- Eylül döneminde Türkiye Suriye'den yaklaşık 260 bin ton hampetrol ithal etti. Bir ton hampetrolün ortalama 7.3 varil olduğunu düşünürsek ve hampetrolün varil fiyatını da 100 dolar olarak alırsak ortada yaklaşık 200 milyon dolarlık bir ticaretin olduğu görülüyor.

Elektrikte yola devam

Suriye ile olan ilişkilerin bir diğer ayağını da elektrik ticareti oluşturuyor. 2011 yılının ikinci yarısında başlayan ticaret kapsamında Aksa şirketi altı aylık dönemde Suriye'ye toplam 1.1 milyar kilowatt elektrik sattı. Bu yılın ilk iki ayında ise ihraç edilen toplam rakam 370 milyon kilowatt'a ulaştı. Yetkililer, satılan elektriğin ülkenin kuzeyindeki bölgelerde insani amaçlar doğrultusunda kullanıldığını belirterek, “Bu nedenle herhangi kesinti veya ambargo uygulanması söz konusu değil. Elektrik insani amaçlı satılıyor ve bölgenin bu elektriğe ciddi şekilde ihtiyacı var” yorumunu yapıyor.

Kaynak: Vatan