BM'den Suriye'ye özel temsilci isteniyor

193 üyeli BM Genel Kurulunun 66. dönem başkanı Nasır Abdülaziz El Nasır'ın, Suriye'deki krizle ilgili devreye girerek BM'ye üye devletleri dün toplantıya çağırmasının ve toplantıda BM İnsan Hakları Yüksek Temsilcisi Navi Pillay'ın, bu ülkedeki insan haklarının durumuna ilişkin bilgi vermesinin ardından, Suudi Arabistan'ın hazırladığı karar tasarısı Genel Kurula resmen sunuldu. Karar tasarısının bu hafta içinde BM Genel Kurulunda görüşülüp oylanması bekleniyor.

Karar tasarısı metni, BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) Rusya ve Çin'in vetosu nedeniyle kabul etmediği ve Fas tarafından hazırlanan karar tasarısına çok benziyor.

Tasarının giriş bölümünde, Suriye'de kötüye giden durumdan, devam eden insan hakları ihlallerinden ve Suriyeli yetkililerin kendi halkına şiddet kullanmasından ''derin endişe'' duyulduğu belirtilerek, Suriye yönetimi, ülkedeki tüm insan hakları ihlallerine ve sivillere yönelik saldırılara son vermeye, halkını korumaya, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini tamamen yerine getirmeye çağrılıyor.

Suriye'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine, toprak bütünlüğüne güçlü destek verilen tasarıda, bu ülkedeki siyasi krizin barışçıl şekilde çözülmesi gereği vurgulanıyor ve Suriyeli yetkililerin, ''sivillere karşı güç kullanımı, keyfi adam öldürmeler, tutuklamalar, infazlar, işkence ve kötü muamele'' gibi işledikleri tüm insan hakları ihlalleri kınanıyor. Tasarıda, Suriye'de silahlı gruplar da dahil olmak üzere bütün taraflar, tüm şiddet eylemlerini sona erdirmeye çağrılıyor ve ülkede şiddet eylemleri ve insan hakları ihlallerinden sorumlu olanların mutlaka hesap vermeleri gerektiği vurgulanıyor.

Tasarıda, Arap Birliğinin 2 Kasım 2011'de kabul ettiği eylem planı ve 22 Ocak 2012'de benimsediği kararlara uygun şekilde Suriye hükümetine, gecikmeden, ''Şiddete son verme ve halkını koruma, son dönemdeki olaylar yüzünden keyfi tutuklananları serbest bırakma, tüm askerlerini kentlerden ve kasabalardan geri çekme, barışçıl gösteri yapma hakkını garanti etme, tüm medya mensuplarının ve Arap Birliği kurumlarının olayları izleme amacıyla Suriye'e girebilmelerine ve engellerle karşılaşmadan görev yapabilmelerine imkan verme'' çağrısında da bulunuluyor.

Tasarıda şiddet, korku, tehdit ve aşırılıktan uzak bir ortamda, halkın meşru emellerine ve endişelerine etkin şekilde yanıt verecek, ''Suriyeliler tarafından yürütülecek'', her kesimi kapsayan, ancak sonucunun ne olacağı konusunda önceden hüküm verilmemesi gereken siyasi bir sürecin başlaması da isteniyor. Metinde Suriye hükümeti ile tüm muhalif gruplar arasında, Arap Birliği himayesinde ciddi siyasi bir diyalog başlatılmasından da söz ediliyor ve Suriyeli yetkililer, insani yardımın ülke içinde engelsiz ve güvenli şekilde ihtiyacı olanlara dağıtılmasına izin vermeye çağrılıyor.

-Özel temsilci talebi-

Bu tasarının Rusya ve Çin'in vetosu yüzünden kabul edilmeyen BMGK karar tasarısı metninden farklı bir yanı da bulunuyor. Buna göre, tasarıda, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'dan ve BM'nin ilgili kurumlarından, Suriye'deki krizin barışçıl çözümü için Arap Birliğinin çabalarını, hem özel temsilci atayarak hem de teknik ve maddi yardımda bulunarak desteklemeleri isteniyor.

BM Genel Kurul karar tasarılarının oylamasında 193 üye ülkenin hiçbirinin veto hakkı bulunmuyor. Genel Kurul kararlarının BMGK kararlarının aksine bağlayıcılığı bulunmuyor, ancak tavsiye niteliğinde olan bu kararlar uluslararası toplumun görüşlerini yansıtması açısından önem taşıyor.

AA

BM'den Suriye'ye özel temsilci isteniyor

BM Genel Kuruluna, Suudi Arabistan'ın, Suriye'deki şiddeti durdurmaya yönelik karar tasarısı resmen sunuldu.