AB liderlerinden Çin'e İran, Suriye ve serbest ticaret baskısı

Avrupa Birliği liderleri, Çin yönetimine pazarlarını açması, nükleer programı konusunda uzlaşmak için İran'ı ikna çabalarına destek vermesi ve Suriye'de akan kanın durdurulmasına yardım etme çağrısında bulundu. Avrupa'daki borç krizinden dolayı gecikmeli olarak gerçekleştirilen AB – Çin zirvesinde bir araya gelen AB ve Çin liderleri, ticaretin artırılması ve bir yatırım anlaşması için görüşmelere başlanması konusunda uzlaştı. Ancak görüşmeler sonunda düzenlenen basın toplantısında ise AB yetkilileri ile Çin Başbakanı Wen Jiabao, hem ticaret hem de insan hakları konularında birbirinden farklı görüşler dile getirdi.
    AB Başkanı Herman Van Rompuy ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Jiabao ile görüşmelerinde pazarlarını açması konusunda Çin'e baskı yaptı. Rompuy, "Avrupalı şirketler için, daha iyi bir pazar erişimi, yatırımların ve entelektüel varlıkların korunması ve korumacılık konusundaki endişelerimiz dahil daha seviyeli bir oyun sahasına ihtiyaç olduğu konusuna sık sık üzerinde durdum" dedi.
    Avrupa, Çin'in en büyük ticaret ortağı konumunda bulunuyor; ancak ticari gruplar Pekin yönetiminin bazı sektörlere erişimini engellediği ve serbest ticaret anlaşmalarını ihlal ederek Çinli rakiplerini kayırdığı şikayetinde bulunuyordu. Bugünkü toplantının da daha önce Ekim ayında yapılması öngörlüyordu; ancak Avrupa'daki borç krizinden dolayı gerçekleştirilen olağanüstü toplantılardan dolayı ertelenmişti.
    Görüşmelerde ve basın toplantısında gündeme getirilen bir diğer konu ise Suriye oldu. AB Başkanı Rompuy, AB'nin Suriye'de şiddetin sona erdirilmesine ilişkin Arap Birliği çabalarını desteklediklerini söyledi. Ayrıca daimi üyeleri arasında Çin'in de olduğu BM Güvenlik Konseyi'nin tüm üyelerine "sorumluca hareket etme" çağrısında bulundu. Çin, Rusya ile birlikte Konsey'de Beşşar Esed'e çekilme çağrısı yapan Suriye kararını veto ettiği için eleştiriliyordu.
    Çin, Konsey'deki kararın anlaşma üzerindeki farklılıklar giderilmeden gündeme getirildiğini savundu. Wen Jiabao, Suriye'de en öncelikli ve acil konunun, "savaş ve kaosun önlenmesi" olduğunu ifade etti. Çin Başbakanı, "Çin, kesinlikle Suriye hükümeti de dahil herhangi bir tarafı korumuyor. Suriye'nin geleceği Suriye halkının karar vermesi gereken bir şeydir" dedi.
    Toplantıda gündeme gelen diğer bir uluslararası mesele ise İran'ın nükleer programı oldu. Van Rompuy ayrıca görüşmelerde İran'ı nükleer çalışmaları konusunda masaya oturması için ikna etmesi konusunda Çin ile dirsek temasında bulundu. Batılı ülkeler, nükleer silah ürettiğinden şüphelendikleri İran'a petrol ambargosu kararı almıştı. Ancak İran'ın en büyük ham petrol müşterisi olan Çin, Tahran'ı masaya oturtmak için uygulanacak ambargoyu reddetmişti.
    Wen Jiabao ile İran'ın nükleer programı hakkındaki endişelerini paylaştıklarını söyleyen Rompuy, amaçlarının ve yaptırımlarının amacının Tahran'ı masaya oturmaya ikna etmek olduğunu söyledi.
    Çin Başbakanı ise nükleer silahların yayılmasını önleme konusunda Avrupa ile aynı endişelere sahip olduklarını söyledi; ancak Tahran'a yönelik ekonomik baskıya katılacaklarına dair bir ipucu bile vermedi.
    AB Başkanı Van Rompuy ayrıca görüşmelerde insan hakları konularını da görüştüklerini ekledi; ancak detay vermedi.