65 yıldır kanayan yara: Keşmir

5 Şubat günü Keşmir'in Pakistan'a ilhakını isteyenler tarafından "Keşmir Dayanışma Günü" olarak dünyanın dört bir tarafındaki Keşmirli ve Pakistanlılar tarafından anılıyor. Pakistan'da Keşmir sorunu 5 Şubat öncesi güçlü bir şekilde gündeme gelmeye başladı.

Pakistan'da Urduca olarak yayınlanan Ruznameyi Ekspres gazetesi 31 Ocak tarihli sayısında konunun uzmanı kişilerin katıldığı bir Keşmir'le Dayanışma" seminerini sürmanşetinden " Pakistan ve Hindistan Keşmir Üzerine Bir Diğer Savaşı Kaldıramaz: Çözüm Görüşmelerle Sağlanacak" başlığı ile haberleştirdi.

YENİ BİR ŞAVAŞ ZOR

Haberin sporunda "Keşmir'le Dayanışma" semineri yapıldı deniyordu.

Haberde Pakistan'ın önde gelen siyasi şahsiyetlerinin katılımıyla Keşmir'le dayanışma" seminerinin yapıldığı ve şu önemli görüşlerin serdedildiği aktarılıyor:

* Pakistan'ın dış politika çekirdeğini oluşturan Keşmir meselesinin mutlaka halledilmesi gerekir.

* Pakistan'ın Keşmir meselesini halletmek için çok ince düşünmesi gerekir.

* Keşmir meselesinin çözümü için Pakistan ve Hindistan yeni bir savaşı kaldıramaz.

- Hiçbir Pakistan hükümeti Keşmir, Çin ve nükleer programla ilgili politikalardan taviz veremez.

* Keşmir Hint Alt kıtasında bir nükleer alevlenme noktasıdır ve tüm bölgenin güvenliği buraya bağlıdır.

Gazete seminere üst düzey katılım olduğunun altını çiziyor ve Pakistan Parlamentosu Keşmir Komitesi ve aynı zamanda Pakistan Ulema Cemaati Başkanı Mevlana Fazlurrahman'ın seminerdeki sözlerini gündeme getiriyor.

TEK YOL MÜZAKERELER

Fazlurrahman Pakistan'ın Keşmir'e desteğinin tabi kaynakları için değil Keşmir halkının kendi geleceğini belirleme hakkına sahip olması için destek verdiğini öne sürüyor. Keşmir halkının Pakistan'a katılmak istediğini söylüyor ve Keşmir meselesinin çözümünün Pakistan dış politikasının esasını oluşturması gerektiği üzerinde duruyor. Sorunun çözümünün tek yolunun Hindistan'la müzakereler olduğunu belirten Mevlana Fazlurrahman sırf retorikle bir yere varılamayacağı uyarısında bulunuyor.

PAKİSTAN: BM ÇÖZSÜN

Seminerde bir konuşma yapan Pakistan Federal Hükümeti Keşmir İşleri Bakanı Meya Menzur Vetto ise Pakistan'ın sorunun çözüm yolundaki stratejisi ile ilgili ipuçları veriyor: Vetto Keşmir sorununun Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları doğrultusunda çözülmesi gerektiğini belirtiyor. BM Güvenlik konseyi kararları Keşmir'de halkın geleceğini tayin etmesi için özgür ve şeffaf halkoylaması yapılmasını öngörüyor. Vetto'nun daha sonraki açıklamaları daha da göz açıcı: " Keşmir için üç kere savaştık ama Pakistan ve Hindistan dördüncü bir savaşı kaldıramazlar" diyen Vetto Pakistan'ın Hindistan'ı Keşmir dâhil tüm sorunlarla ilgili müzakerelere ikna ettiğini ve bunun büyük bir diplomatik başarı olduğunu savunuyor. Haberde Pakistan Cemaati İslami eski lideri Gazi Hüseyin Ahmet'in sözlerine de yer veriliyor ve onun Keşmir sorunu ile ilgili Hindistan'ın müzakere masasından kaçtığı, Pakistan'ın Keşmir'le ilgili asıl duruşundan saptığı suçlamasına yer veriliyor. Gazi Hüseyin "bu direniş bugüne kadar şehitlerin kanlarıyla canlı kaldı" diyor. Keşmir yarası 65 yıldır kanıyor. Sahnede Pakistan ve Hindistan'a ilaveten bir dev daha etkisini her geçen gün daha fazla hissettiriyor. Bu ülke Çin. Keşmir sorunu eğer çözülmezse, her üçü de nükleer güç olan bu ülkeler arasındaki felakete yol açacak bir savaşın sonuçlarını tahmin etmek zor. Çözüm girift olduğundan görünen yaranın daha da kanayacağıdır.

Savaş kronolojisi

* 1846: Camu ve Keşmir Eyaleti ilk kez oluşturuldu. Mihrace Gulab Singh 75 milyon rupiye Keşmir'i İngilizlerden satın aldı.

* Bahar: Punç Bölgesi'nde baskıcı Mihrace ve vergiler aleyhine iç isyan başladı. Punç İsyancıları 24 Ekim'de Azad Keşmir hükümetini ilan ettiler.

* 26 Ekim: Mihrace yüzde yetmiş beşi Müslüman olan bölgeyi Hindistan'a ilhak etti. Hindistan, Keşmir tartışmalı bölge olarak tanındığı için, Keşmir halkı bir plebisit ile kendi geleceğini belirleyene kadar bu ilhakı geçici olarak kabul etti.

* 1947/1948: 1947 Hindistan-Pakistan savaşı: İlhakın yasal olmadığını öne sürdü ve Keşmir üzerine ilk savaş patlak verdi.

* 1949: 5 Ocak 1949'da BM Keşmir'de özgür ve tarafsız bir halkoylaması kararı aldı

* 1956-1957: 30 Ekim 1956 da Eyalet Kurucu Meclisi Hindistan anayasasının Keşmir'i ayrılmaz parça yapan maddesini benimsedi. BM bu adıma karşı da bir karar çıkardı.

* 1965: Hindistan-Pakistan savaşı: 23 Eylül'de ateşkes ilan edildi.

* 1987: Faruk Abdullah seçimleri kazandı. Müslüman Birleşik Cephesi seçimlere hile karıştırıldığı suçlamasında bulundu. Bu seçimler sonrası Keşmir Vadisi'nde silahlı isyan hız kazandı.

* 1990 ve sonrası: Resmi rakamlara göre, 10.000 den fazla genç eğitim ve silah almak için Pakistan'a geçti. Yerli ve yabancı militan gruplar 1990'- lı yıllar boyunca silahlı mücadele verdiler. Hindistan Keşmir'e yarım milyona yakın asker konuşlandırdı. On binlerce Keşmirli çatışmalarda hayatını kaybetti.

* 1999: Pakistan tarafından sızan militanlarla Hindistan ordusu arasında çıkan çatışmalar tam bir savaşa dönüşme eğilimi gösterdi.

* Ekim 2001: Srinagar'da Keşmir parlamentosuna saldırı 38 kişi öldü

* Temmuz 2006: Hindistan-Pakistan ikinci aşama barış görüşmeleri

Sorunun önemli yerel aktörleri

Keşmir sorununun ana aktörleri aslında Pakistan, Hindistan ve Çin'dir. Bu ülkelerin açık ve örtülü faaliyetleri sahaya yansımaktadır. Sahadaki aktörlere de değinmek gerekir.

Seyyid Selahuddin

Silahlı direnişin en büyüklerinden Hizbul Mücahidin örgütü lideri. Hint İşgali altındaki Keşmir'in Pakistan'a ilhakını savunan Keşmirli militan gruplar birliği Birleşik Cihad Konseyi'nin başkanı.

Seyyid Ali Şah Geylani

Camu ve Keşmir'de sivil direniş gösteren İslamcı siyasi lider. Şimdi Tüm Partiler Özgürlük Konferansı'nın kendi fraksiyonunun başkanlığını yürütüyor. Ayrılıkçı görüşleri nedeniyle birçok kez hapse atıldı

Mirvaiz Ömer Faruk

Keşmirli Müslümanların ruhani lideri. Babası Mirvaiz Mevlevi Faruk'un bir suikasta kurban gitmesi ardından 17 yaşında bu makama gelmiştir. Ömer Faruk Keşmir vadisinde önemli dini ve siyasi role sahiptir.

Ömer Abdullah

Hint işgali altındaki Keşmir eyalet Başbakanı 3. Nesil siyasi lider. Dedesi Şeyh Abdullah ve babası Faruk Abdullah Camu ve Keşmir eyalet başbakanlığı yaptılar. Hindistan'la işbirlikleri ile tanındılar.

Serdar Yakup Han

Pakistan kontrolündeki Özgür Keşmir Başkanı'dır. Özgür Keşmir Pakistan kontrolü altında ama başka bir ülke tarafından tanınmıyor. 1948'de kurulmuştur. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne benzemektedir.

Kaynak: Yeni Şafak

65 yıldır kanayan yara: Keşmir

Keşmir Yarası 1947'de Birleşik Krallığın Hint Alt Kıtası'ndan çekilmesiyle kanamaya başladı. Halkının çoğunluğu Müslüman olan Keşmir'i Keşmir Mihracesi geçici olarak Hindistan'a ilhak etti.Yıl 2012 ama Keşmir hâlâ kanıyor.