Çek yasasına iş dünyasından tepki

Adalet Bakanı Sadullah Ergün, yargının hızlandırılması için 100 maddelik reform paketinde açıkladı. Pakette yer alan düzenlemeye göre, karşılıksız çek borcundan dolayı bundan böyle kimse cezaevine girmeyecek. Verilen bilgiye göre, şu anda 250 bini Yargıtay'da, 350 bini de ilk derece mahkemelerinde olmak üzere 600 bin karşılıksız çek dosyası yargıda. Paketin Meclis'te kabul edilmesi halinde karşılıksız çekten hapis yatan 1500 kişi de tahliye olacak. 2012 Ocak ayı itibariyle ise piyasada 594 bin karşılık çek dolaşıyor. Bankaların çek yaprağı başına sorumluluğu ise sadece 545 lira.

Bankaların yükü artırılmalı

Paketle karşılıksız çeke hapis cezası kaldırılması alacaklının mağduriyetinin nasıl giderileceği sorusunu gündeme getirdi. Emekli Başsavcı Reşat Petek, karşılıksız çekte hapis cezasının daha önce kaldırıldığını hatırlattı. Petek, "Ama yeni yargı paketiyle üstünde yazılı miktar kadar para cezası verildiğinde bunu ödemezse çeki kesen, savcının kararıyla 3 yılı geçmemek üzere hapse çeviriyordu. Adalet Bakanı'nın yeni tasarısı yasalaşırsa artık savcı hapse çeviremeyecek. Mal iktida kanalıyla tahsil edilecek. Bunun dışında hürriyeti bağlayıcı bir yanı yok" dedi. Petek, paketle alacaklının hukukunun yeterince korunmadığının altını çizerek şunları söyledi: "Bankalara çekin önemli bir bölümünü ödeme zorunluluğu getiren bir düzenleme yapılmalı. Karşılıksız çeki yazan kişi zaten üzerinde haczedilecek bir şey bırakmıyor ve alacaklı mağdur oluyor. Bu mağduriyetin giderilmesinin tek yolu bankaların yükünü artırmaktır."

Senetten bir farkı kalmayacak

Yargıtay Cumhuriyet Eski Savcısı Ahmet Gündel de karşılıksız çekin para cezasına çevrildiğini bunun da ödenmemesi halinde tek yolun hapis olduğunu vurguladı. Gündel, "Bunu zaten kişinin ödeme gücü olmadığı için hapis cezasına çevriliyordu. Şimdi bu hapis cezasını kaldırdığınızda alacaklı mağdur duruma düşecek. Yani çekin senetle bir farkı kalmayacak" diye konuştu. Banka yükünün artırılması halinde bu kez bankaların konuyu suistiimal edeceği uyarısında bulunan Gündel, "Bankalar verdikleri çekleri karşılıksız çıkaracaktır. Yani danışıklı dövüş olacaktır. Bankalara tedbir alması konusunda önemli koşullar getirilmeli. Bankalar çek sahiplerinden çok ciddi teminatlar alabilirler. Bununla alacağın bir kısmı bu şekilde alınabilir" şeklinde konuştu.

Yaprak başına limit getirilmeli

Çekte hapis cezasını kaldırılmasına iş dünyası da tepkili.

MÜSİAD Başkanı Ömer Cihad Vardan: İki taraftan birini memnun etmeyen bir proje. Borçluyu memnun eder ama alacaklı memnun olmaz. İnsanlar bir mal satıyorsa haklı olarak karşılığını almak istiyor.

TUSKON Başkanvekili Ahmet Ciğer: Hapis cezasının kaldırılması alacaklı için büyük bir tehdit. Borçluyu korurken alacaklıyı zor duruma sokuyor. Bugün kredi kartının bile bir limiti var ama çekte bir yaprağın üstüne istediğiniz rakamı yazabiliyorsunuz. Yaprak başına maksimum bir limit getirilmeli. Alacaklının suçu ne? Karşılığında bir çözüm üretilmeden hapis cezasının kaldırılmasını doğru bulmuyorum.

Güvenmediğim kişiden çek almam

Anadolu Aslanları İşadamları Derneği Başkanı Mustafa Koca, çekte hapis cezasının kaldırılmasına tepki gösterdi. Koca, "Mahkemelerde ve adliyelerde iş yükünün azalması için yapılan bu değişiklik eğer beni korumayacak bir sistem üzerine kurulursa ekonomi ciddi olarak tehlikeye girer. Türkiye'de ekonomi çeklerle dönüyor. Yaptırımı ağır olan cezalar sistemin ciddi olarak tehlike sinyali vermesini bugüne kadar engelledi" diye konuştu. Cezaların kaldırılması durumunda sistemde kötü niyetli kişilerin artacağı uyarısında bulunan Koca şu noktalara dikkat çekti:

"Kimse çek alarak iş yapmak istemediği için ekonomi daralır. Tek taraflı adalet olmaz. Alacaklının parasının bir taraftan sigortalanması gerekiyor. Belki AB kriterleri açısından bu karar kazanım ama piyasa şartlarına uygun değil. Güvensiz bir ortamda güvenli şartlara uygun karar veriliyor. Önce ortam güvenilir hale getirilmeli. Sözün, senedin, çekin itibarının olmadığı yerde alacağın bir sigortası olması gerekir. Bunu da ya devlet yapacak ya da bankalar."

Bende mağdur oldum

Bu güne kadar kendisinin de çok karşılıksız çek aldığını ifade eden Koca, kimisinin hapis cezası ile sonuçlandığını kiminin de para cezasına çarptırıldığını bildirdi. Koca, "Yeni uygulamada bunların ikisinin de ortadan kaldırılması demek benim bundan sonra güvenmediğim hiç kimseden çek almamamı gündeme getirecek. Olan küçük esnafa olacak

Bankalara iş düşüyor

İktisadi Girişim ve İşahlakı Derneği Başkanı Şükrü Alkan, hapis gibi ağır cezaların çeklerin ödenmeme riskini azalttığını kaydetti. Alkan, "Akraba ve eş dost devreye girerek borçlunun itibarı bozulmasın diye ödeme yapıyordu. Şimdi kötü niyetli kişilerin yanı sıra nasıl olsa ceza yok diye bu tür karşılıksız çeklerle çok sık karşı karşıya kalmak durumunda olacağız" dedi.

Bugün

Çek yasasına iş dünyasından tepki

“Alacaklnın mağduriyeti nasıl giderilecek” sorusuna cevap aranıyor. Hükümet karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırmak için çalışma başlattı. Ancak hem hukukçular hem de işadamları 'alacaklıların mağduriyeti nasıl giderilecek' diye soruyor.