Kutsal topraklardan dönen Türk hacıları, eskiden takke, tespih ve seccade gibi hediyelik eşya getirdikleri Mekke ve Medine'den artık, her geçen gün yeni modellerin piyasaya çıktığı cep telefonu ve diz üstü bilgisayar gibi teknoloji ürünleri getiriyor.
Daha önce A'dan Z'ye her türlü hediyelik eşyayı Suudi Arabistan'dan satın alan Türk hacılarının, özellikle 2000'li yıllardan itibaren, cep telefonu gibi bazı elektronik cihazlar hariç, hediyelik eşyayı büyük ölçüde Türkiye pazarından temin ettiği ifade ediliyor. Hediyelik eşya tercihindeki bu değişiklik, Türkiye'nin hac kontenjanına göre yılda 100 milyon liraya yakın paranın da Türkiye'de kalmasını sağlıyor. Kutsal topraklara özellikle hava yoluyla giden hacılar böylece, bavullarındaki fazla yüklerden de kurtuluyor.
Başta tekstil malzemeleri olmak üzere takke, tespih, seccade gibi ürünlerin kutsal topraklara da Türkiye'den gönderilmesi, bu durumun en önemli sebebi olarak gösteriliyor. Bütün dünyadan gelen hacıların da, Mekke ve Medine'de satılan hediyelik eşyada artık Türk mallarını tercih etmeye başladığı kaydediliyor.
Suudi Arabistan'da elektronik cihazların Türkiye'den daha ucuza satılması ise, Türk hacıların dönüş öncesi yaptığı alış verişin başta cep telefonu gibi elektronik eşyada yoğunlaşmasına yol açıyor.
Hac ve umre malzemeleri toptan satışı yapan bir firmanın sahibi Ahmet Şahin, kutsal topraklar yerine artık Türkiye'den alınan hediyelik eşya için Türk hacıların yaptığı harcamanın bu yıl yaklaşık 90 milyon lira olduğu tahmininde bulundu. Türkiye'den bu yıl 90 binden fazla kişinin hacca gittiğini hatırlatan Şahin, ''Her hacının ortalama bin liralık hediyelik eşya satın aldığını düşünürsek, hac sezonunda Türkiye'den yapılan toplam hediyelik eşya harcaması ortalama 90 milyon lirayı buluyor'' dedi.
Hac ve umre organizasyonları yapan bir firma sahibi Zekeriya Candan ise, hediyelik eşya alış verişlerindeki bu değişimin, Suudi Arabistan'daki vergi avantajları nedeniyle elektronik aletlerin ucuza satılmasının yanında, takke, tespih ve seccade gibi ürünlerin kutsal topraklara da Türkiye'den gönderilmesinden kaynaklandığını belirtti.
Hurma, zemzem ve Iphone
Candan, ''Zemzem suyunu zaten firma olarak biz veriyoruz. Hacılarımız hurmayı da Medine'den kendileri alıyor. Elektronik aletler ise Suudi Arabistan'da ucuza satılıyor. Çin malı ürünler ciddi anlamda ucuz'' diye konuştu.
''Iphone 4'' gibi Çin malı, orijinal olmayan ucuz cep telefonlarının pasaportlara işlenmediği için bazı hacıların mağdur olduğuna dikkati çeken Candan, ''Orijinal ürünlerde de yüzde 30-40 gibi bir ucuzluk var. Örneğin bin liralık üründe 300 lira kar ediliyor. Ama bu malın garantisi Türkiye'de işlevsel olmayabiliyor. Ürünlerin yolda gelirken valizde hasar görme ihtimali de var'' uyarısında bulundu.
Candan, ''Tespih, takke ve seccade gibi ürünler ise, kutsal topraklara da Türkiye'den gidiyor. İnanın bölgedeki esnaf, dünyanın her yerinden gelen hacılara bu ürünleri 'Yüzde yüz Türk malı' diyerek satıyor. Orada satılan bu ürünlerin 'Türk malı' olması artı bir değer katıyor. Haliyle bizim hacılarımız da bu ürünleri Türkiye'deki firmalardan alıyor. Böylece valizlerde de yük azalıyor. Dolayısıyla hacılarımızın dönüşteki hediyelik eşya alışverişi ağırlıklı olarak cep telefonu başta olmak üzere elektroniğe döndü. Bu değişim 2007-2008'den itibaren yoğunlaştı. Hacılarımızın yaklaşık üçte biri kutsal topraklardan artık elektronik eşya getiriyor'' şeklinde konuştu.
AA
