Mars robotu fırlatılmayı bekliyor

Mars'a, sekiz ay sürecek yolculuğun ardından varacak küçük bir otomobil büyüklüğündeki tekerlekli robot Curiosity (Meraklı) Cape Canaveral Hava Kuvvetleri üssünden bir insansız ''Atlas 5'' roketiyle 25 Kasım'da TSİ 17.25'te uzaya gönderilecek.

Radyoaktif plütonyumun parçalanması sonucu açığa çıkan sıcaklıkla çalışan robotun, Kızıl Gezegen'de bir Mars yılı (687 Dünya günü) geçirmesi ve içinde 5 kelometre yüksekliğinde bir dağ bulunan 150 kilometre genişliğindeki dev Gale kraterine inmesi ve burayı incelemesi öngörülüyor.

Bilimadamları, 150 kilometre genişliğindeki dev kraterde bulunan dağın, aralıksız esen Mars rüzgarının zaman içinde burayı doldurarak, şekillendirmesiyle oluştuğunu düşünüyor.

Taşıdığı 10 bilimsel cihazla, kaya parçalarının kimyasal tahlilini yapacak Curiosity, indiği Gale kraterinde yaşam için organik unsurlar bulunup bulunmadığını inceleyecek.

Curiosity, Mars'ta 2004'ten beri keşiflerini sürdüren Opportunity ile yörüngeden faaliyetlerini devam ettiren Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) ile Avrupa uzay ajansının Mars Express uzay araçlarına katılmış olacak.

Ancak bilimadamları, mali kısıntı nedeniyle ABD'nin bunun ardından başka uzay aracını Kızıl Gezegen'e göndermeyeceği endişesini taşıyor.

-Rus uzay aracı için zaman azalıyor-

Öte yandan, Rusya'nın önceki akşam Mars'ın en büyük uydusu Phobos'a gönderdiği, ancak Dünya'nın yörüngesinde takılıp kalan ve sorun halledilemezse Dünya'ya düşme riski bulunan uzay aracıyla ilgili endişeler zaman geçtikçe artıyor.

Rus yetkililerin aracın bataryalarının tamamen tükenmeden yeni yazılım yüklenerek sorunun çözülmesi için üç gün zaman bulunduğu yönünde dün yaptığı açıklamadan sonra bazı uzmanlar, mühendislerin bunu başaramaması durumunda 167 milyon dolar değerindeki uzay aracının Dünya'ya düşen en tehlikeli uzay atığı olabileceği uyarısında bulundu.

NASA'da danışman olarak görev yapan James Oberg, atmosfere girerken donabilecek yaklaşık 7 ton nitrojen ve hidrazin taşıyan uzay aracının şimdiye kadar dünyaya düşen en toksik uydu olabileceğini belirtti. Oberg, ancak aracı yeniden kontrol etmek için her şeyin bitmediğinin altını çizdi.

28,7 milyon avroya sigortalanan uzay aracının fırlatılmasından önce Rus yetkililerin, aracın komuta sistemindeki cihazlarla ilgili risk konusunda uyarıldığı belirtiliyor.

Kazakistan'daki Baykonur uzay üssünden Mars'a gitmek üzere önceki gece fırlatılan Rus uzay aracı Dünya'nın yörüngesinden ayrılamamıştı .

Rus uzay ajansı Roskosmos Başkanı Vladimir Popovkin, bu sorunu çözmek için üç günleri bulunduğunu belirterek, ''Motor çalışmadı. Uzay aracı güneş sisteminin yıldızlarına doğru yönlenemedi, ancak bataryaların hala çalışması sayesinde bu sorunu çözebilmek için üç günümüz bulunuyor'' demişti.

Uzmanların, uzay aracının bataryaları tamamen boşalmadan yeni bir uçuş programı yüklemek için üç günleri bulunduğunun altını çizen Popovkin, ''Bunun bir başarısızlık olduğunu söylemeyeceğim. Bu beklenmedik bir durum, ama aşılabilir'' diye konuşmuştu.
Rusya, Mars'ın uydularından Phobos'a numune alıp üç yıl içinde Dünya'ya getirecek uzay aracıyla, Rusya'nın uzun bir süredir Batılılara bıraktığı Kızıl Gezegen'in keşfine yeniden başlayarak gezegenlerarası seyahatlerde başarı kazanmak istediği yorumu yapılıyordu.

Mars'a 6 bin kilometre mesafede yörüngede bulunan Phobos'un kökenini ve Mars'ın atmosferini inceleyecek Phobos-Grunt bunun için, numune toplamaya yarayacak bir bilimsel alet ve Dünya'ya dönüşü için modülün bulunduğu bir sondayı da beraberinde götürüyordu.

Rus uzay aracı bunun yanı sıra Mars'ın yörüngesine Çin'e ait ''Yinghuo-1'' uydusunu yerleştirecekti.

Rusya için son derece önemli olan bu program, Kasım 1996'da fırlatılan ''Mars 96'' uzay aracının başarısız olmasından bu yana ilk gezegenlerarası seyahat olacaktı.

Kızıl Gezegen'e ilgisi son dönemde artan ve geçen hafta Mars yolculuğunun simülasyonu için 6 gönüllünün 520 gün süreyle kapatıldığı uzay aracı replikasından çıktığı Rusya, son başarılı gezegenlerarası uzay programını, 1986'da Venüs'ü ve Halley kuyrukluyıldızını keşif için gönderdiği Vega uzay araçlarıyla yerine getirmişti.

AA