İlk kez Van'da uygulanan strateji

Van'da deprem olduğu bilgisi Ankara'ya ulaştığı anda ilgili kurumlar harekete geçmeden önce Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın başkanlığında toplantı yapıldı.

AA muhabirinin Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı yetkililerinden aldığı bilgilere göre, öncelikle hasarın boyutu ve kapsamı belirlendi. Depreme acil müdahale ve enkaz altında kalanların kurtarılması için acil eylem planı hazırlandı.

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) koordinasyonunda Sağlık Bakanlığı, Genelkurmay, Kızılay ve Sivil Savunma Genel Müdürlüğü teyakkuza geçirildi. Bir yandan da AFAD acil masası, başta Van Valiliği ve çevre ilçelerle irtibata geçerek hasarın boyutu hakkında acil rapor hazırladı.

Deprem bölgesinin öncelikli ihtiyaçları belirlendi ve bu ihtiyaç malzemelerinin Van'a ulaştırılması için THY ve Genelkurmay ile irtibata geçildi. 3 saat içinde 4 uçak Van'a ulaştı. Ayrıca hasar için dış yardıma gerek olup olmadığı tartışıldı ve Dışişleri Bakanlığına "dış yardıma ihtiyaç yok" bilgisi ulaştırıldı.

Ardından başta koordinasyonu yürüten Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay olmak üzere ilgili bakanlar Van'a geçerek, arama kurtarma ve barınma gereksinimlerinin karşılanması için çalışmaları yerinde yürüttü. Genelkurmay ve Sivil Savunma Genel Müdürlüğüne bağlı ekiplerin yanı sıra arama kurtarma alanında tecrübeli sivil toplum kuruluşlarının enkaz bölgelerine dengeli dağılımı sağlandı.

Sağlık Bakanlığı, hem deprem öncesinde hastanelerde yatan hastaların durumu, hem de enkaz altında çıkarılacak vatandaşların tedavileri için hastaneler arası iletişimi sağladı.

USDEP 2023 ne getiriyor?

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın koordinasyonunda AFAD'ın uhdesinde depreme karşı önceden hazırlık yapma ve deprem anında çabuk ve etkili müdahale başlıkları altında bir dizi eylem planı içeren Ulusal Deprem Strateji Planı USDEP 2023, 9 bakanlığın katkısıyla hazırlandı.

USDEP 2023'ün öngördüğü eylem planının ana başlıkları şöyle:

-Depreme karşı yasa hazırlanıyor. Plana göre, enerji tesislerinin yanı sıra tarihi binalar depreme karşı güçlendirilecek. Türkiye genelinde bina envanteri çıkarılacak ve mevcut yapılar hasar görebilirlikleri ve riskleri esas alınarak gruplandırılacak. Depreme karşı güçlendirilmesi gerektiği halde binalarını güçlendirmeyenlere karşı para cezası
uygulanacak ve bina güçlendirme parası bina sahibinden tahsil edilecek. Bu amaçla, depremle ilgili kapsamlı bir yasa hazırlanacak.

-Uzman "afet yöneticileri" yetiştirilecek

Tsunami erken uyarı sistemi kurulacak. Deprem risk analizleri ve deprem senaryoları oluşturulacak. Köprü ve viyadüklerin yanı sıra doğalgaz-elektrik hattı gibi tesisler, depreme göre elden geçirilip güçlendirilecek. Depremi yaşamış büyük illerde deprem müzeleri kurulacak. İnşaat sektöründe çalışan yönetici personelin hizmetiçi eğitimi sağlanacak. Tarihi binaların ve doğal-kültürel mirasların depreme karşı dayanıklılıkları test edilip; yetersiz görülenler desteklenecek.

Konuyla ilgili yöneticiler ve karar vericilerin fikir ve dil birliğine varması sağlanacak. Kamuoyunu bilgiledirme konusunda deprem uzmanları uyarılacak. Bu amaçla, etik değerler belgesi hazırlanacak. Depreme karşı stratejik planlama sürecinde "bilgi kirliliğini önlem" başlığı altında kamuoyunun deprem riski karşısında bilinçlendirilmesi sırasında paniğe sevk edilmesini önleyici tedbirler alınacak. Uzman afet yöneticileri yetiştirilecek. Afet gönüllülük sistemi geliştirilecek.