12 Eylül'ün bir hesabı görüldü

Altın Portakal film festivali 1979 yılında sansür, 1980’de ise askeri darbe nedeniyle yapılamayan yarışmaları bu yıl sonuçlandırdı. Jüri, 1979 yılı için en iyi film ödülünü Yavuz Özkan’ın yönettiği ‘Demiryol’ ve Ömer Kavur’un yönettiği ‘Yusuf ile Kenan’ filmleri arasında paylaştırırken, 1980 yılının filmi Zeki Ökten’in ‘Sürü’sü oldu. Altın Portakal’ın bu iki yılın filmlerine yaptığı ‘jest’ ve ‘Geç Gelen Ödüller’ başlığı altında gerçekleştirilen ödüllerin sonuçları dün Türker İnanoğlu Vakfı Sinema-Tiyatro Müzesi’nde (TÜRVAK) gerçekleştirildi. En iyi yönetmen ödülleri ise 1979’da ‘Demiryol’ ile Yavuz Özkan’a, 1980’de ise ‘Sürü’ ve ‘Düşman’ filmleriyle Zeki Ökten’e gitti.

Ödüller paylaşıldı

Kadın oyuncu ödülleri 1979 yılı için Sevda Ferdağ’ın (Seninle Son Defa) olurken 1980 yılı ödülleri Melike Demirağ (Sürü) ve Güngör Bayrak (Düşman) arasında paylaştırıldı. 1980’de erkek oyuncu ödülleri Sürü’deki rolüyle Tarık Akan ve ‘Düşman’daki rolüyle Aytaç Arman’ın oldu. 1979 yılının en iyi erkek oyuncusu ise ‘Demiryol’daki performansıyla Fikret Hakan’ın oldu. Filmleri değerlendiren jüri Prof. Dr. Özdemir Nutku (Jüri Başkanı), Hale Soygazi, Selahattin Tonguç, Vecdi Sayar, Atilla Dorsay, Tunca Yönder, Doğan Hızlan, Ahmet Keskin, Nurettin Tekindor, Kenan Değer ve Tonguç Yaşar’dan oluştu. Ödüller 12 Ekim’de sahiplerine verilecek.

Tarık Akan/Sürü-Adak

ÇOK MUTLUYUM

Tabii ki çok mutlu oldum. Festivalin yapılacağı tarihlerde ben Denizli’de askerlik yapıyordum. Festivale katılmak için hazırlıklarımı yapmıştım. O sırada darbe oldu. ‘Adak’, televizyonlarda çok gösterilmediği için fazla bilinmez ama çok önemli bir filmdir. Atıf Yılmaz’la birlikte çalışmıştık. Yanlış din eğitimi almış bir adamın çocuğunu ‘kurban’ edişinin hikayesini anlatıyordu. O tarihte Türkiye’de din eğitiminin yanlış yönlerine dikkat çekiyordu. ‘Sürü’nün çekimleri için ise üç ay Siirt’te kaldık. Muhteşem bir filmdir Zeki Ökten’i ve Tuncel Kurtiz’iyle.

Aytaç Arman/Düşman

ÖNEMLİ BİR FİLMDİ

Müthiş bir mutluluk bu. Sonuçta ‘Düşman’ çok önemli bir filmdi. Ayrıca bu ödülü Tarık Akan ile paylaşmak da çok hoş. Gerçekten iyi bir oyuncu. ‘Düşman’ filmi film-roman denilecek kadar çaplı bir filmdir. 3.5 ay çalıştık, müthiş bir emek harcadık. Senaryosuna en yoğun yaklaştığım ilk filmdi. Yılmaz Güney’in senaryosu, Zeki Ökten’in yönetimi çok iyiydi. Bugün yeniden gündeme gelmesi hoş.

Atilla Dorsay/Jüri

BÜYÜK BİR HAKSIZLIKTI

Deha düzeyinde önemli bir karar olduğunu düşünüyorum. Yalnızca bütün dünyada 20-30 yıl önceki metinlerin değerlendirmesi şimdiye kadar rastlanmış bir şey olmadığı gibi, filmlerdean de anlaşılıyor ki 79 ve 80 yılları Türk sinemasında bir dönüm noktasıymış. Düşünün ki o iki yıllık zamanda ‘Sürü’, ‘Düşman’, ‘Adak’ gibi birçok, hepsi başyapıt ne jüri önüne çıkabilmiş ne de doğru dürüst bir şekilde seyirciye ulaşabilmiş. Bu büyük bir haksızlıktı, bir sanatsal cinayet var burada. Burada bu şekilde de olsa toplum vicdanını rahatlatacak biçimde çözümlenmiş oluyor.

Hale Soygazi/Jüri

MALESEF ÇOĞU YAŞAMIYOR

Biz bugün o festivali yeniden yaptık ama burada acı olan, gerçekten söylemek lazım ki ödül verdiğimiz veya ödül vermediğimiz ama filmlerde oynayan birçok oyuncu bugün yaşamıyor. Mesela en iyi film ödülünü ‘Yusuf ile Kenan’ ile ‘Demiryol’a paylaştırdık, ama Ömer Kavur yaşamıyor. Daha bir sürü böyle hayatını kaybetmiş birçok oyuncu ve yönetmen var. Şimdi ödül aldılar ama o zaman yaşarken alabilecekleri ödülü şimdi aldılar. Bu çok üzücü.

GEÇ GELEN ÖDÜLLER

1979
Film: Demiryol/ Yusuf İle Kenan
Yönetmen: Yavuz Özkan-Demiryol
Senaryo: Onat Kutlar ve Ömer Kavur-Yusuf İle Kenan
Müzik: Arif Erkin-Kanal
Kadın Oyuncu: Sevda Ferdağ-Seninle Son Defa
Erkek Oyuncu: Fikret Hakan-Demiryol
Yardımcı Kadın Oyuncu: Sevda Aktolga- ‘Bebek’ ve ‘Demiryol’
Yardımcı Erkek Oyuncu: Kamuran Usluer-Kanal
Çocuk Oyuncu: Cem Davran- Yusuf İle Kenan

1980
Film: Sürü-Zeki Ökten
Yönetmen: Zeki Ökten-Sürü ve Düşman
Senaryo: Başar Sabuncu -Adak
Müzik: Zülfü Livaneli-Sürü
Kadın Oyuncu: Melike Demirağ -Sürü, Güngör Bayrak-Düşman
Erkek Oyuncu: Tarık Akan-Adak ve Sürü, Aytaç Arman- Düşman
Yardımcı Kadın Oyuncu: Fehamet Atila- Düşman
Yardımcı Erkek Oyuncu: Tuncel Kurtiz-
Sürü

12 Eylül'ün bir hesabı görüldü

Altın Portakal'da 'Geç Gelen Ödüller', 1979 yılı için 'Demiryol' ve 'Yusuf ile Kenan', 1980 yılı için ise 'Sürü' filmlerine gitti. Ödüllerin 12 Eylül'ün yıldönümünde açıklanması manidardı