42 yıllık Muammer Kaddafi iktidarının fiilî olarak sona ermesiyle Libya artık, 'Kimlerin liderliğinde, nasıl bir gelecek?' sorusuna cevap arıyor. Libya'da, Mısır'daki Müslüman Kardeşler veya Tunus'taki Nahda gibi hareketlerin bulunmaması, ülke için sayılan dezavantajların başında geliyor. Ancak şubat ayında isyanların başlamasıyla birlikte oluşturulan "17 Şubat Hareketi"nin Kaddafi karşıtı muhalefeti örgütlemek için kurduğu "Ulusal Geçici Konsey" Kaddafi'yi devirmekte başarılı oldu. Önümüzdeki dönemde Libya'yı yeniden kuracak muhaliflerin önde gelen isimleri aslında Kaddafi'nin eski bakanları. Geçici Milli Konsey'e başkanlık eden Mustafa Abdülcelil, son adalet bakanı. Geçici Konsey'in başbakanı pozisyonundaki Mahmut Cibril, Ekonomik Kalkınma Ajansı başkanı idi.
Önümüzdeki dönemde Libya'yı yeniden kuracak muhaliflerin önde gelen isimlerinin ortak yanı bir zamanlar Kaddafi'nin yakın çevresinde bulunmaları ve büyük kısmının çeşitli bakanlıklar yapması.
Mustafa Abdulcelil: Geçici Milli Konsey'e başkanlık eden Kaddafi döneminin son Adalet Bakanı Mustafa Abdülcelil (59), yumuşak ve uzlaşmacı tavrı, Kaddafi'den ayrılan üst düzey ilk yetkili olmasıyla Libya halkının kalbinde ayrı bir yere sahip. Diğer pek çok Geçici Konsey üyesinin tersine dindar kimliği de halk üzerinde büyük bir etki meydana getiriyor. İslam hukuku mezunu olan Abdülcelil özellikle ülkenin doğusunda çok popüler bir isim. 21 Şubat'ta Kaddafi rejiminin muhaliflerle görüşmesi için Bingazi'ye gönderdiği Abdülcelil, istifa ederek muhaliflerin safına geçmişti. Kaddafi'nin 1998 yılındaki Lockerbie faciasının emrini bizzat verdiğini söyleyen ilk yetkili de olan Abdülcelil, kabile reislerinden akademisyenlere, eski muhalif isimlerden işadamlarına 33 kişilik Geçici Konsey'in oluşturulması için çaba sarf eden isimlerin başında geldi. NATO'nun Kaddafi güçlerine karşı operasyon başlatmasına da öncülük etti.
Mahmut Cibril: Geçici Konsey'in başbakanı pozisyonunda bulunan Cibril (59), uzun yıllar yurtdışında yaşadı. Batı yanlısı kimliğiyle ön plana çıkıyor. İdealist bir kişi olarak adlandırılan Abdülcelil'in tersine Cibril aksiyon insanı olarak değerlendiriliyor. Abdülcelil gibi Cibril de mensup olduğu kabile ile anılmamaya büyük bir özen gösteriyor ve kabilecilik anlayışını ortadan kaldırmak için gayret gösteriyor. Ekonomist olan ve son olarak da Kaddafi yönetiminde Ekonomik Kalkınma Ajansı başkanlığı görevini yürüten Cibril, özellikle Fransa'ya yakın durmasıyla dikkat çekiyor.
Abdülhafız Hoga: Geçici Konsey başkan yardımcısı ve sözcüsü, eski Avukatlar Birliği başkanı ve insan hakları savunucusu. Kaddafi'nin oğlu Seyfülislam, onu ikiyüzlü bir kişilik olarak tanıtıyor. "Çadırdayken babamı elleri patlayıncaya kadar alkışlayan ve öven kişi, birkaç gün sonra rejimi devirmekten söz ediyor." diyor. Hoga, 1996 yılında Ebu Salim Hapishanesi'nde öldürülen 1.000 kişinin savunucusu olarak ön plana çıktı. Kaddafi'nin muhtemel bir muhalefeti söndürmek için hapishanede katliam yaptırdığı öne sürülüyor.
Ömer el Hariri: Muhalif güçlerin komutanı Hariri, Kaddafi'nin 1969 yılında gerçekleştirdiği darbede yer alan en etkin kişilerden biri olmasına rağmen daha sonra Kaddafi'ye karşı darbe teşebbüsünde bulunduğu gerekçesiyle 1975 yılında idam cezasına çarptırılarak hapse atıldı. Ancak idam cezası ertelenen ve 15 yıl boyunca hapiste kalan Hariri, muhalifler Tobruk kentini ele geçirene kadar da ev hapsinde kaldı. Muhalifler tarafından kurtarılan Hariri, özellikle genç savaşçılar arasında bir kahraman olarak adlandırılıyor. Geçtiğimiz ay şaibeli bir şekilde öldürülen Abdulfettah Yunus'un mu yoksa Hariri'nin mi muhalif güçlerin komutanı olduğu bir süre tartışma konusu olmuştu.
Ali İssawi: Olayların başlamasıyla birlikte bulunduğu Hindistan büyükelçiliği görevinden istifa eden İssawi (45) ekonomi uzmanı. Bir dönem ekonomi, ticaret ve yatırım bakanlığı görevinde de bulunan İssawi, Seyfülislam'ın kurduğu öne sürülen gölge kabinenin içinde de yer aldı.
Ahmed el Zübeyr Ahmed el Sunusi: Kaddafi'nin 1969 yılında kansız bir darbeyle devirdiği Sunusi hanedanının, muhalif saflarında aktif siyaset yapan tek üyesi. Darbe girişiminde bulunduğu gerekçesiyle 1970 yılında hapse atılan Sunusi (77) 31 yıl boyunca hapiste kaldı.
Fathi Tirbil Salwa: Libya'daki gösterilerin fitilini ateşleyen isim olarak biliniyor. 1996 yılındaki hapishane katliamını protesto etmek için 15 Şubat'ta bir gösteri organize edince, rejim tarafından tutuklandı. Salwa'nın tutuklanması Bingazi'de geniş çaplı gösteriler düzenlenmesinin de yolunu açtı.
Ali Tarhouni: Kaddafi döneminde belki de aktif olarak muhalefet eden tek isim. ABD'de yaşayan Tarhouni (60), isyanların başlamasıyla birlikte Libya'ya döndü ve Geçici Konsey'in ekonomik işlerinden sorumlu üyesi oldu.
Zaman
