Halka sesleniş konuşmasında Washington'daki borç savaşlarının son derece vahim sonuçlar doğurabileceğini hatırlatan Obama halâ ümidini kesmiş değil. Ama ABD mali bakımdan artık kritik günlere girdi. Kimi gözlemciye göre, bundan sonra varılacak bir uzlaşma bile durumu kurtarmaya yetmeyecek.
Barack Obama, televizyon konuşmasında durma noktasına geldiklerini ve dünyanın en güçlü ülkesi olan ABD'nin oynamaması gereken bir oyuna sürüklendiğini vurguladı. Obama konuştuğu sırada Amerikan maliyesinin ödeme yapamaz duruma düşeceği tarihe yedi gün kalmıştı. Cumhuriyetçi ve Demokrat partiler son anda uzlaşmaya varamazlarsa Amerikan tarihinde ilk kez devlet parasız kalacak.
Sonunda yarım yamalak da olsa bir çözüm bulunacağına güvenenler yok değil. Ancak Demokrat Parti'nin strateji uzmanı James Carville takvime baktıktan sonra, ‘Doğrusu, uzlaşma olacak mı, diye soranlara kesin yanıt verecek durumda değilim, birkaç gün öncesine kadar böyle bir cümle kullanmazdım', dedi. Adının açıklanmasını istemeyen bir diğer Demokrat Parti Senatörü de, ‘ABD'nin para ödeyemez duruma düşmesi öylesine tasavvur edilemeyecek bir şey ki, mutlaka uzlaşmaya varılması gerekir. Lakin iniş pisti gittikçe kısalıyor', şeklinde konuştu.
Cumhuriyetçi ret cephesi
Kongre'nin her iki kanadında da onaylanma şansı olan bir yasa tasarısının en geç Çarşamba günü genel görüşmeye açılması gerekiyor. Cumhuriyetçi çoğunluğun elindeki Temsilciler meclisi ile Demokrat Parti'nin çoğunlukta olduğu Senato'nun üzerinde uzlaşabilecekleri bir metnin ışık yılı kadar uzağında olduklarını belirten gözlemciler Başkan Obama'nın televizyon konuşmasının Cumhuriyetçileri etkilemediğini hatırlatıyorlar. Nitekim Cumhuriyetçi Parti'li Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, Washington yönetimine, aşırı harcama yapabilmesi için açık çek vermeye niyetli olmadıklarını, tekrarladı.
Borç stokunun azaltılması ve tasarruf önlemleri yüzünden sürdürülen siyasi pokerin tıkanma noktasına gelmesinde, önümüzdeki yıl başkanlık seçimi yapılacak olması da rol oynuyor. Siyaset analizcisi David Gergen, ‘tartışmada ideolojik prensiplerle taktik manevraların her zamankinden daha fazla göze çarptığını', söylüyor. Siyasi gözlemciler, Cumhuriyetçilerin, savurganlıkla suçladıkları Obama yönetimiyle uzlaşmalarının, partiyi başkanlık seçimindeki en önemli kozlarından birinden deceği, görüşünde birleşiyorlar.
Kredi notu tehlikede
Tarafların siyasi taktikler yüzünden kendi ayaklarıyla çıkmaza mı girdikleri, sorusu gündemde. Başkan Obama, piyasalardaki tedirginliğe işaretle, mutlakla çözüm bulunması gerektiğini söylüyor. Uzlaşma ihtimali zayıfladıkça piyasaların asabi reaksiyon gösterme tehlikesi artıyor.
Obama'nın ‘siyasi savaş' olarak nitelediği anlaşmazlığa çözüm bulunsa bile, ekonominin yarar alacağını, hatta şimdiden yara almış olduğunu vurgulayan piyasa uzmanları derecelendirme şirketlerinin de huzursuzluğa kapıldığını belirtiyorlar. Standard & Poor's, kamu borçlanma tavanı zamanında yükseltilmediği takdirde ABD'nin ‘pekiyi' olan kredi notunu kırmakta tereddüt etmeyeceğini bildirmişti. Kredi derecelendirme şirketleri somut tasarruf tedbirleri görmek ve borç stokunun en az 4 trilyon dolar azaltılacağından emin olmak istiyor. Başkan Obama'nın hazırladığı ve Cumhuriyetçiler tarafından ret edilen tasarruf paketi de bu meblağa ulaşıyor. Tarafların sonunda asgari müştereklerde buluşmaları durumunda bile ABD'nin kredi notunun kurtarılabileceğine ihtimal verilmiyor.
DW
