Erdoğan'ın Gazze ziyareti İsrail'i korkutuyor!

Marc Champion - Joshua Mitnick *

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan dün yaptığı açıklamada, Gazze'ye bir ziyaret planlamaya çalıştığını belirtti. Bu hareket, İsrail'in Arap baharının ortasında karşılaştığı diplomatik güçlüklerin altını çizerken, Ankara ile ilişkilerin onarılması çabalarını da baltalayabilir.

İsrail, 2006'da Gazze'deki seçimleri kazanan Filistin hareketi Hamas'a uluslararası meşruiyet verebilecek her türlü çabaya karşı çıkıyor. Erdoğan, Gazze'yi şu ana kadar ziyaret eden en üst düzey uluslararası yetkililerden biri olacak.

Anadolu Ajansına göre Erdoğan, gazetecilere, planlanan ziyaretin Mısır ziyaretine ek olarak gerçekleştirileceğini söyledi. İsrail ile dayanışma içinde Gazze'ye tecrit politikası uygulayan Mısır'ın eski Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ile Erdoğan'ın ilişkilerinin kötü olması da Mübarek'in Arap baharında devrilmesinden önce böyle bir ziyareti oldukça zor kılıyordu.

Anadolu Ajansının haberine göre Erdoğan, "Eğer şartlar müsait olursa, Gazze'ye gitmeyi düşünüyorum." dedi ve Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin ziyarete ilişkin düzenlemeler üzerinde çalıştığını ekledi.

İsrail Dışişleri Bakanlığından bir sözcü, Türkiye'yi eleştirmemeye özen göstererek İsrail dışında Gazze'ye tek kara sınırı olan ülkenin Mısır olduğunu belirtirken, Erdoğan'ın Gazze'ye geçmesine izin verme yetkisinin Mısır'a ait olduğunu söyledi.

İsrailli sözcü, "Uluslararası toplumun üç ölçütünü yerine getirmeyen Hamas'ı meşrulaştırmaya çalışan herkesi uyarıyoruz." derken, İsrail'in tepkisinin, "Kiminle buluşulacağı ve ne yapılacağına bağlı" olacağını da ekledi.

Türk Dışişleri Bakanlığından bir sözcü ise yetkililerin Gazze'ye bir ziyaret üzerinde çalıştıklarını ancak ülkedeki karışıklıklar yüzünden henüz Mısır ziyareti ile ilgili bir tarihin kararlaştırılmadığını ve Erdoğan'ın Gazze'de kimlerle görüşeceği konusunda bir karara varılmadığını da söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığından bir sözcü ise Dışişleri Bakanı Muhammet el Urabi'nin geçen hafta istifa etmesinden bu yana yeni bir bakanın atanmadığını ve konuyla ilgili yorum yapamayacağını söyledi.

Türkiye ve İsrail son günlerde ilişkileri yeniden geliştirmeyi istedikleri izlenimi uyandıran karşılıklı iyi niyet gösterilerinde bulunuyor. Türkiye, Filistin yanlısı eylemcilere haziran ayında Mavi Marmara gemisiyle yapacakları yolculuğu iptal etmeleri için baskı yaparken, İsrailli liderler de Erdoğan'ı 12 Haziranda yeniden iktidara gelmesi nedeniyle sıcak bir şekilde kutladı.

Ancak her iki tarafın diplomatları, büyük ölçüde derin güvensizlik nedeniyle, uzlaşma çabalarında gerçek anlamda çok az ilerleme kaydedildiğini belirtiyor. Türkiye, Mavi Marmara'daki ölümler nedeniyle İsrail'den özür talebini sürdürürken, İsrail ise kısmen, Türk politikasının her hâlükârda değişmeyeceği şüphesiyle bunu reddediyor.

Taraflar, Mavi Marmara hadisesine ilişkin bu ayın sonuna doğru yayımlanacak Birleşmiş Milletler (BM) Raporu’nun üslubu konusunda da çetin bir mücadele veriyor.

Orta Doğu'da demokrasi yanlısı ayaklanmaların patlak vermesi öncesinde Erdoğan'ın İsrail'e yönelik sert söylemleri onu, Arap sokaklarının ve özellikle de Gazze'nin kahramanı hâline getirdi.

Beşar Esad ve Albay Muammer Kaddafi gibi bazı yakın müttefiklerin popüler ayaklanmalarla karşı karşıya kalması, Arap baharının Türkiye için de hem olumlu hem de olumsuz yanlarının olduğunu gösterdi. Ancak Türkiye, Arap baharının İsrailli yetkilileri tedirgin eden başka bir yan etkisi olan ve Hamas ile Batı Şeria'daki Filistin yönetimi arasında bu yılın başlarında sağlanan anlaşmanın da kilit destekçisiydi.

İsrail, Hamas'ın ortak bir hükûmete katılmasının, hareketi, İsrail'in var olma hakkını kabul etmeden uluslararası alanda meşru kılabileceğinden endişe ediyor. Türkiye ise Filistin'deki anlaşmaya bir şans verilmesini, Mavi Marmara'nın Gazze'ye tekrarlayacağı yolculuğu ertelemesi isteklerine gerekçe olarak gösteriyor.

Türkiye, Filistin yönetiminin eylül ayında BM'de Filistin Devleti'nin tanınması yönündeki çabalarına destek vereceğini açıklarken, İsrail ve ABD yine Hamas'ı meşru kılacağı gerekçesiyle bu girişime karşı çıkıyor.

* The Wall Street Journal, Tercüme: BYEGM

Erdoğan'ın Gazze ziyareti İsrail'i korkutuyor!

İsrail, 2006'da Gazze'deki seçimleri kazanan Hamas'a uluslararası meşruiyet verebilecek her türlü çabaya karşı çıkıyor. Erdoğan, Gazze'yi şu ana kadar ziyaret eden en üst düzey uluslararası yetkililerden biri olacak.