Gerçek Demokrasi Meydanlarda Doğar

Dromos*

Yunanistan’da yayınlanan Dromos dergisi Atina’da 25 Haziran’dan bu yana eylemde olan ‘Öfkeliler’ hareketinin deneyimlerini aktarıyor, yeni hareketler ve örgütlenmeler için ‘içeriden’ bir değerlendirme sunuyor. Yazıya konu olan halk meclisleri, çalışma grupları ve tematik meclisler temsiliyet, söz hakkı, örgütlenme, hareketin genişlemesi vb. konularda özgün deneyimlere işaret ediyor.

Açık, katılımcı ve örgütlenmede ve işleyişte doğrudan demokratik bir yöntem olan ‘Meydan Hareketlerinden’ daha iyi bir kopuş olamaz. Tek bir hafta içerisinde bu eylem tarzı bugüne kadar bilinen tüm örgütlenme ve mücadele modellerini kelimenin tam anlamıyla aşan farklı tarzda bir siyasi kültür doğurdu.

Yöntem sorunu henüz halledilmemiş olsa da, bu tarz bir siyasi hareketlenme tekrar tekrar boy veriyor ve ülkenin siyasal ve toplumsal hayatına devredilen en önemli meşrulukla birleşiyor. Bu örgütsüzlük, etkisizlik ve gecikme sorunlarının olmadığı anlamına gelmiyor. Öte yandan gelişiminin patlamaya hazır ritmini, hareketi yaratanların önceki tecrübelerinin olmayışını, adım adım toparlanma ihtiyacını, tüm katılımcıların açık süreçler aracılığıyla heterojen ve farklı fikirlerini göz önünde bulundurursak tüm bunlar bekleniliyordu. Zaman alıcı olsa da, yöntemler esnek ve günlük değişebiliyor; özeleştirel bir yapıları mevcut. Günden güne hatalara, yorumlara ve pratikte test edilerek doğan önerilere göre şekilleniyorlar.

Yöntemlerin ve örgütlenme yollarının açık, eşitlikçi ve katılımcı karakteri krizden etkilenen ve mevcut siyasi sistemden memnun olmayan tüm insanları birleştirebilecek yollar bulma isteğinden kaynaklanıyor. İlk çağrının pasifist ve tarafsız karakteri herkesin aynı şartlarda tartışarak ortak karar verebileceği, belli bir gruba bağlı olmaksızın toplanabileceği bir ortak kamusal alan yaratma yönelimine bağlıydı.

Temsilciler belirlenmesinin veya seçilmesinin reddedilmesi bu tercihle nasıl baş edeceklerini bilemeyen devlet güçlerini tedirgin etmekle kalmıyor, manevra, öfkenin kitlesel şekilde ifadesine iftira atma ve yıkma taktiklerini alaşağı ediyor. Daha da ötesi, -iyi tanınan gerici bir TV muhabirinin söylediği gibi—‘Yüzsüzlük’ hareketin örgütlenmesinde şeffaflığı garantilemesinin ve ortaya çıkan şeyler her ne olursa sadece ‘öncü kıtalara’ değil herkese açıklanmasının en iyi yolu.

Bu yüzden yöntem meselesi sadece örgütlenmede değil, aynı zamanda politik içerikle ilgili sorunlarda da anahtar bir yer tutuyor. Birlik, dahil olma, halk meclislerindeki karar süreçlerine ve konuşmalara özgür katılım haklarının; çalışma gruplarının, tematik meclislerin ve onların acil gözden geçirme ve kontrollerinin garantiye alınması meselesi temel bir yerde duruyor. Herhangi bir temsiliyet ve uzlaşmayı reddeden bu anlayış, devredilebilir görevlerin sürekli dolaşımıyla teminat altına alınıyor ve bu tarz hareketin doğurdu tüm yapılarda ve işleyişlerde yürütülüyor.

Bu ruhla, hareketin Ana Akım Medya’ya karşı duruşu da onlarla yakın ilişki kurulmasının reddedilmesi, hatta basın açıklamalarına bile başvurulmaması yoluyla farklılaştırılıyor. Yöntemler ve örgütlenme yansıtılarak görüntüleniyor veya kayıt altına alınıyor. Ve daha da önemlisi hareketin kendi iletişim kanalları, kendi kararlarının sesi - websitesi www.real-democracy.gr – yaratılıyor.

Halk Meclisi

Her sabah 9’da Sytagma meydanında ve diğer şehirlerdeki meydanlarda toplanan halk meclisleri karar alma hakkını elinde bulunduran tek organ. Her bir halk meclisindeki başlıklar bir önceki meclislerdeki tartışmalara, taleplere ve önerilere göre tanımlanıyor.
Bu meclisler kayıt altına alınıp online halde yayınlanıyor. Öneriler online kanallarla veya elden toplanıyor, karşılık gelen başlık grupları altında toplanıyor ve halk meclisinde müzakere edilmek ve onaylanmak üzere spesifik öneriler olarak yeniden sunuluyor.

Sonuç önergeleri konuşmacıların yorumları uyarınca şekilleniyor, çalışanları ve civar bölgelerdeki evlerine dönmek için toplu ulaşım araçlarını kullananları dışlamamak için her zaman gece yarısından önce onaya sunuluyor.

Herkesin konuşma hakkı var ve her bir meclisin başında başlıkların okunmasından ve onayından sonra konuşmak isteyenlere kartlar dağıtılıyor. Bu kartlar arasından kura ile konuşacaklar seçiliyor. Genellikle 2 binden fazla insanın katıldığı günlük meclislerde konuşmacı sayısı 80 ila 100 arasında değişiyor. Bu şans unsuruna rağmen, deneyimler bu yöntemin belirli gündemlerin dayatılması veya meclisin kararlarının grupçuluk temelinde etkilenmesi durumlarını engellemek için en iyi yöntem olduğunu doğruladı.

Kararların sonuca bağlanmak zorunda olduğu son saat, gece yarısından sonra meclis açık görüş oturumu şeklinde devam ediyor.

Çalışma grupları

Şu anda, 15 çalışma grubu ve 12 tematik grup bulunuyor. Çalışma grupları meydandaki yaşamın köşe taşını oluşturuyor ve katkıları paha biçilemez değerde. Sadece pratik çözümler geliştirmelerinden, çoğu sorun ve gecikmelere rağmen şekillenen ihtiyaçlara, işlerliğe ve meydandaki prosedürlere müdahale etmelerinden dolayı değil, aynı zamanda en önemlisi bu grupların halkın katılım ruhunu oluşturmuş olması, meydan hayatını kendi ellerine alma istekleri ve uzmanlar ve sermaye olmadan kendi olanaklarıyla şartların örgütlenmesini yaratmış olmalarıdır. Binlerce insan bu grup listelerine dahil oldu ve bu erişilebilirlik En verimli haliyle kullanılmasa da, kısmen hareketin hızlı büyümesine bağlı olarak, hareketin sürükleyici noktasını oluşturuyor.

Görülen o ki, önemli finansal ihtiyaçlara ve insanların finansal yardımda bulunma önerilerine rağmen bir fon oluşturulması fikri reddedildi. Bunun nedeni sadece yönetim düzeyinde yolsuzluk olması riski değil aynı zamanda meselelerin halledilmesi için başka yolların olduğunu da göstermekti. Ve böylece uygulama yazı materyallerinden gıdaya, ses sistemleri ve film projektörlerine ekipman sağlanması şeklinde gerçekleşti. Ve halkın katkısı umulanın çok da üzerinde oldu.

Şu ana kadar işleyen gruplar arasında teknik destek, materyal temini, sanat, temizlik, idari destek, kantin-beslenme, çeviri, devriye, iletişim/multimedya, yasal meselelerde destek, yakın bölgelere ulaşım, sağlık, zaman çizelgesi ve hizmet değiş-tokuşu, hakimiyet ve kurye bulunuyor. Her bir grup uzman iş bölümüne göre alt-bölümlere ayrılmış durumda. Her bir grup her akşam 6da açık meclisler halinde toplanıyor ve kurye grubu pürüzsüz işbirliğini sağlamak ve çıkabilecek sorunları çözmek için grubun ihtiyaçları ve önerilerinin tüm gruplara iletilmesini garanti altına alıyor.

Tematik meclisler

Faaliyetteki tematik meclisler meclisin açık kanalları ve web-siteleri aracılığıyla açıklandığı gibi(real-democracy, facebook) çözüm bekleyen meselelerde durumları netleştirecek ve insanları sokaklara ve meydanlara çıkaran tüm sorunlara karşın halkın ihtiyaç ve taleplerine yanıt verecek süreçler yaratmak için ortaya çıktı. Bu meclisler aynı zamanda bazı özel meselelerin onaylanmasından önce daha geniş tartışılması için –merkezi yöntem bakımından üslenemeyeceği bir mesele olarak- uygun koşullar şekillendirmede de görev üsleniyorlar. Ve böyle tematik gruplar kriz için, çalışanlar, işsizler, eğitim ve öğrenciler için, sağlık ve sağlık güvencesi, çevre, teknoloji, dayanışma, özel ihtiyaçları olan insanlar, adalet ve yasal meseleler, borç danışmanlığı için oluşturuluyor. Bu meclislerin işleyişini önemli kılmak esas halk meclislerindeki tartışma ve başlıkları besleyecek ve mevcut sistemi alaşağı etmeleri ve ülkenin krizden kendi istedikleri doğrultuda sıyrılmaları için kesin söylemleri dile getirmelerinde faydalı olacaktır.

* 6 Haziran Pazartesi günü Yunanistan’da yayın yapan haftalık Dromos dergisinde yayınlanan makale

etha

Gerçek Demokrasi Meydanlarda Doğar

AB destekli kriz paketlerinin dayatıldığı Yunanistan’da halk, haftalardır Kuzey Afrika-Ortadoğu isyanlarının izinden meydanları kuşatıyor.