Körfez, Mısır-İran ilişkilerinden tedirgin

Feyza Gümüşlüoğlu / TİMETURK / Al Masry Al Youm-Al Ahram

Mısır'da geçtiğimiz haftalarda göreve başlayan yeni Dışişleri Bakanı Muhammed El Orabi Kuveyt merkezli Al Rai gazetesine verdiği demeçte Mısır ve İran arasındaki ilişkilerin 'Körfez'e rağmen' gelişmeyeceğini söyledi.

Mısır ile İran arasındaki diplomatik ilişkiler, İran devrimi, Mısır'ın İsrail'le imzaladığı barış anlaşması ve devrik şahı ülkesine kabul etmesinin ardından kopma noktasına gelmişti. İran da başkenti Tahran'daki bir caddeye Enver Sedat'ı 1981'de öldüren Halid El İslambuli'nin adını vererek gerginliği artırmıştı. O zamandan beri iki ülke arasındaki ilişkiler diplomatik misyon seviyesinde sürdürülmeye devam etmişti.

Mısır'daki devrimden sonra ise iki ülke arasındaki ilişkiler iyileşmeye başladı. Mart ayında Dışişleri Bakanlığı'na atanan Nabil El Arabî, Mısır ve İran ilişkilerinde yeni bir sayfa açılacağını açıklamıştı. İran da Mısır'ın bu açılımına karşılık vermiş ve ilişkileri geliştirmek arzusunda olduklarını belirtmişti.

Mısır'la İran arasındaki bu yakınlaşma Körfez'deki Arap ülkelerini endişelendirmiş, bunun üzerine Mısır başbakanı Körfez güvenliğinin kendileri için esas olduğunu ifade etmişti. Mısır'ın bu açılımından İsrail de rahatsızlık duymuş, hatta ünlü bir İsrailli siyaset bilimci 'Mısır yeni İran'dır' demişti.

İRAN’DAN MISIR’A ZEYTİN DALI

Tüm bu endişelere rağmen Mısır ile İran ilişkilerini geliştirmekte kararlı gözüküyor. Haziran ayında entelektüeller, aktivistler ve din adamlarından oluşan 50 kişilik bir Mısır delegesi İran'ı ziyaret etmişti. Delegeye hitap eden Ahmedinecad İran'ın Mısır'la olan ilişkilerini koşulsuz iyileştirmeye hazır olduğunu belirtti. İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salehi de, 2001 yılında ‘intifada’ olarak değiştirilen Tahran'daki eski Halid İslambuli caddesinin adını '25 Ocak Şehitleri' olarak değiştirme sözü verdi.

İki ülke arasındaki ilişkilerin nasıl bir yol izleyeceğini ve bölgedeki dengeleri nasıl etkileyeceğini ise zaman gösterecek.

Ancak devrim sonrası Mısır'ın ekonomik anlamda tam olarak ayağa kalkabilmesi için Körfez'den gelecek sermayeye ihtiyaç duyması İran'la ilişkilerin istenilen düzeyde gelişmesi önünde bir engel olabilir. Nitekim Mısır bütçe açığını Körfez'den alacağı borç ve hibelerle kapatmayı düşünüyor.

El Orabi yakında bir Körfez turuna çıkacak. Başbakan Essam Sharaf da bu hafta Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni ziyaret edecek.