Batu Serdağ / TIMETURK
Tacikistan, çocukların ve ergenlerin cami ve kiliselerde ibadet etmesini yasaklama yolunda ilk adımı attı. Orta Asya devletinin bu adımı dini özgürlüklere yönelik baskısına karşı çıkan Müslüman liderler arasında infiale yol açtı.
Yoksul eski-Sovyet cumhuriyeti parlamentosunun alt kanadı bu hafta, “aile sorumluluğu” yasasını onadı. Yasaya göre devletçe onaylanmayan dini bir kuruma çocukların katılmalarına izin vermek yasak kapsamına alındı.
Yetkililer önlemlerin, cumhuriyette dini köktenciliğin yayılmasını engellemek için gerekli olduğunu iddia etti. Eski Sovyet cumhuriyetleri arasında en yoksulu Tacikistan’da, hükümet güçleri dağlık doğu bölgesinde direnişçilerle savaşıyor.
Müslüman liderler, uzun süredir işbaşındaki Başkan İmamali Rahman’ın fikri olan yasanın, 1990’larda on binlerce kişinin öldüğü bir iç savaşın geçiren, çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede huzursuzluğu artırmadan başka bir şeye yaramayacağını söyledi.
Müslüman teolog Ekber Turanhanzade şunlar söyledi: “Müslümanlar için kara bir gün. Sovyetler zamanında dahi böylesi cezalandırıcı önlemler ve dini kovuşturmalar yoktu. Devlet yapmak istemiyorsa, insanlar inançlarını savunacaktır”.
Afganistan’la bin 340 km sınırı olan Tacikistan, dini grupları ayaklanmayı körüklemekle suçluyor. Rahman geçen sene dışarıda dini okullarda okuyan öğrencilerini geri çağırmış ve artan İslami giyimi eleştirmişti.
Yasa teklifi şimdi parlamentonun gündemine gelecek. Ancak uysal Senato’nun yasayı onamaması düşük bir ihtimal gibi görünüyor. Ardından Rahman’ın imzasıyla kanunlaşacak. Başkan Rahman, Tacikistan’ı 1992’den beri yönetiyor.
1992-1997 içsavaşını sonlandıran güç-paylaşımı anlaşmasının ardından başbakan yardımcılığına getirilen Turanhanzade, yeni yasayla ilgili Müslümanlarla aynı fikri paylaştığını belirterek, “İnananları cezalar, tutuklamalar, hapisle korkutamazsınız. Huzursuzluk büyürse, Tunus ve Mısır’da hükümetlerin başına gelen şeyler olabilir” diye konuştu.
Tacikistan’ın 7,5 milyon nüfusunun yüzde 98’i Müslüman. Hıristiyan azınlığı temsil eden gruplar da yeni yasalarla ilgili hoşnutsuzluklarını dile getirdi.
“Yaşam Nehri” adlı evanjelikal grup yazılı açıklamasında, “Kiliseler ve Hıristiyan organizasyonlar bir ikilemle karşı karşıya. Yasaları çiğnemeden ve ilkelerimize bağlı kalarak cemaatimize nasıl yardım edeceğiz?” ifadelerini kullandı.
Grup, Tacikistan’ın 2 bin 500 Protestan’ın ekserisini temsil ediyor. Ülkede çoğunluğu Ortodoks 70 bin etnik Rus yaşıyor.
Yasa aynı zamanda genç kızların küpe dışında takı takmalarını, dövme yaptırmalarını ve 20 yaşından önce gece kulüplerine gitmelerini yasaklıyor.
Ayrıca aileler çocuklarına “uygun bir isim vermek”, alkolden, sigaradan ve uyuşturucudan korumakla mükellef kılınıyor. Yeni yasanın ihlali durumunda verilecek cezalar ise yayınlanmadı.
Geçen hafta alt meclisten geçen ayrı bir yasamada, ergenlerin devam ettiği kayıtsız din okulların kurucularının 5 ila 12 yıl arasında hapis cezasına çarptırılması yer aldı.
Tacik yetkililer, geçen sene yasaklı dini örgütlere üyelikten 158 kişiyi tutukladı. Önceki sene bu rakam 37 idi. Bu hafta yerel bir BBC muhabiri benzer suçlamalarla tutuklandı.
