Sami Ofer*, Türkiye'de hatırı sayılı yatırımları olan İsrailli bir işadamı. Türkiye'deki çok sayıda ihaleyi kazanan ancak hiçbirini almayı başaramayan Oferler'in Türkiye'deki Mesut Yılmaz’ın kuzeni ve Global Grubu şirketlerinin de patronu olan Mehmet Kutman ve de halen tutuklu olan Veli Küçük gibi isimlerle olan ilişkileri de gündeme gelmişti.
Zaman Gazetesi yazarı Abdulhamit Bilici, bugünkü yazısında Ofer ailesinin İran'la ilişkileri ve ölümünün neden olduğu etkiyi ele alıyor. İşte Bilici'nin "İran ve İsrail'in alengirli işleri!" başlıklı bugünkü yazısı:
Küresel zenginler listesinin ilk sıralarında yer alan ve dünyanın yakından tanıdığı işadamı Sami Ofer ismini, Türkiye, Galataport ihalesiyle duydu.
Karaköy İskelesi'nden Mimar Sinan Üniversitesi'ne sahil boyunca uzanan arazi üzerine yapılacak turistik tesislerin, yap-işlet-devret modeliyle 4,3 milyar dolar karşılığında 49 yıllığına kiralanmasını öngören proje. Hani, Rahmi Koç'un "Ödeme şartlarını bilseydim, ben de şahsım adına ihaleye girerdim" diyerek hakkında şaibe istifhamları oluşturduğu; Ofer'in Yahudi kimliği nedeniyle AK Parti Hükümeti'ni de hayli sıkıntıya sokan proje.
Daha sonra iptal edilen ve akim kalan projenin detayı o zamanlar çok konuşuldu. Şimdi ilginç olan, İsrail vatandaşı Sami Ofer'in tam da İran ile ticari ilişkilerinin sorgulandığı bir dönemde Tel Aviv'deki evinde ölü bulunması. Ölüm sebebine ilişkin detaylı bilgi yok. İsrail basınında, ölüm sebebi olarak 'bilinmeyen bir hastalık' gibi yuvarlak ifadeler yer alıyor. Dünya çapında bir işadamının, uluslararası ambargoları hiçe sayarak İran ile yaptığı ticaretin ortaya çıkmasının hemen ardından gerçekleşen böyle bir ölümün, ister istemez birçok soru işaretine yol açması doğal. İsrail medyasının şimdiden sorgulamaya başladığı bu konuda farklı bir bilginin ortaya çıkıp çıkmayacağını göreceğiz. Zaten bu kısmı, işin polisiye ve daha çok istihbaratı ilgilendiren gizli yönü.
Konunun herkesin gözü önünde cereyan eden, uluslararası ilişkileri ve özellikle de Ortadoğu'daki en büyük gerilimlerin adeta iki ucunu temsil eden İran ile İsrail'in kamuoyu önünde izledikleri siyasetin ikiyüzlülüğünü gösteren çok önemli bir tarafı daha var. Üstelik İsrail yönetimiyle her düzeyde ilişkileri olan Ofer Kardeşler'in İran'la yaptığı ticaret, durup dururken ortaya çıkmış değil. Görünüşte iki düşman ülke olan İsrail'in hatırı sayılır zengini ile İran arasındaki bu ticarî ilişkiyi ortaya çıkaran, Amerikan yönetimi tarafından Ofer Kardeşler Grubu'nun İran'la ticaret yaptığı gerekçesiyle yaptırımlar listesine alınan 7 firmadan biri olduğunu duyurması.
YAZININ İRANLA İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜNÜ OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
*OFER KİMDİR?
89 yaşında ölen Sami Ofer, 1922’de Romanya’da doğdu. Ofer ailesi, 1924’de İngiliz mandası altındaki Filistin’e göç ederek Hayfa’ya yerleşti, daha sonra Ofer’in kardeşi Yehuda (Yuli) dünyaya geldi.
Babasının gemilere hizmet veren şirketinde çalışmaya başlayan Ofer, 2. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte İngiliz Kraliyet Donanması’na yazıldı. 1948’deki Arap-İsrail savaşı sırasında İsrail deniz birliklerinde görev aldı. Askerlik hizmetini tamamlamasının ardından Doğu Şirketler Grubu’nda gemi acenteliğine başladı. 1950’ye gelindiğinde ilk gemisine sahip oldu.
Ofer, o günden bu yana gemicilik sektöründe büyümeyi sürdürmekteydi. Ofer’in erkek kardeşi Yuli ile birlikte sahip olduğu malvarlığı içinde denizcilik şirketleri, rafineri, banka ve birçok ortaklığı bulunuyor. Forbes dergisine göre, Ofer Kardeşler’in serveti 10,3 milyar dolar değerinde.
Sami Ofer, Türkiye’deki işlerini yapan Global Menkul Değerler aracılığıyla şaibeli ihalelere ortaklıklarla katılmıştı. Skandal boyutlarına varan ihalelerin bir diğer aktörü deeski Maliye Bakanı Kemal Unakıtan olmuştu. O günlerde geçerli olan kıyı yasası engelinin kaldırılması ve ihalede kolaylık sağlanması için Başbakanlık’ta Ofer’in katıldığı bir zirve yapılmıştı. Torba yasa içinde kıyı yasası çıkarılarak, Galataport ihalenisinin önünün açıldığı iddia edilmişti.
2005’te gerçekleşen ihale, Mesut Yılmaz’ın kuzeni Mehmet Kutman-Sami Ofer ikilisi Galataport ihalesini 3.5 milyar Euro vererek kazanmış, ancak ihale Danıştay’ tarafından iptal edilmişti. Ofer’ler Tüpraş’ın yüzde 14.76’sını da almıştı. Ardında bu kez de Ankara 12. İdare Mahkemesi, Tüpraş’ın hissesinin Ofer’e satışını da iptal etmişti. Ofer Grubu, Kuşadası Limanı ihalesini kazanmış lakin bu ihale de iptal edilmişti. Ofer 2 Haziran günü Telaviv'deki evinde ölü bulunmuştu.
