Obama Yahudi lobisine karşı bu kadar zayıf mı?

ABD Başkanı Barack Obama'nın Filistin'e destek olarak algılanan '1967 sınırlarına dönülmesi' yönündeki sözlerinden üç gün içinde çark etmesi İsrail'de coşkuyla karşılanırken, Arap dünyasında 'Obama'nın Filistin'i seçime feda ettiği' şeklinde yorumlanıyor.

Obama'nın İsrail yanlısı etkin lobi grubu Amerikan İsrail Halkla İlişkiler Komitesi'nin (AIPAC) Washington'da düzenlenen toplantısındaki konuşmasını 'Obama'dan utanç verici çark' başlığıyla değerlendiren Kuds el Arabi gazetesi, ABD Başkanı'nın Yahudi lobisi karşısında bu kadar zayıf olduğunu tahmin etmediklerini vurguluyor. Gazete, Obama'nın Hamas'ın İsrail'in Yahudi kimliğini tanıması ve terörü bırakması yönündeki çağrısının daha önce Filistin Kurtuluş Örgütü'ne de yapıldığının, örgüt tüm istekleri yerine getirdiği halde işgalin sona ermediğinin altını çiziyor. El Arabiye Televizyonu'ndan Abdurrahman el Raşit ise Obama'nın seçim hesaplarıyla geri adım attığını belirterek, geçtiğimiz iki yıllık süreyi ise sorunun çözümü için boşa harcadığını düşünüyor. Filistin haber ajansı Maan'dan Nasır Laham ise Obama'nın Filistin devletinden çok seçimlerdeki Yahudi oyunu düşündüğünü belirtiyor.

Uzmanlar, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun sert tepkisininin yanı sıra Yahudi lobisinin baskılarıyla geri adım atmak zorunda kalan Obama'nın yaptığı konuşmanın daha önceki ABD başkanlarının söylemlerinden farklı bir politika ortaya koyamadığı görüşünde. Ortadoğu uzmanlarına göre İsrail stratejisi tümüyle 'ABD'nin İsrail'e bakışında gedik açmama' üzerine kurulu. Dünyada İsrail'i destekleyen tek ülke olarak kalan ABD'de yaşanacak bir politika değişikliği İsrail'in varlığıyla doğrudan alakalı olarak değerlendiriliyor.

Ortadoğu vizyonunu açıkladığı konuşmasında 1967 sınırlarına dönmekten söz eden Obama, pazar akşamı AIPAC'ta yaptığı konuşmada "1967 sınırlarıyla" ilgili sözlerinde, "yeni bir unsurun olmadığını ve bu konudaki tartışmaların bir temele dayanmadığını" söylemişti. Obama, açıkladığı planın yanlış anlaşıldığını, tarafların sınırlar çizilmeden önce toprak değişimi konusunda karşılıklı anlaşmaya varmasının şart olduğunu söylemişti. AIPAC'taki konuşmasının Obama'nın Netanyahu'nun sözlerini dinlediğini gösterdiğini belirten Netanyahu'nun başında bulunduğu Likud Partisi milletvekillerinden Carmel Shama-Hacochen, Obama'nın apaçık bir şekilde 1967 sınırlarına hayır dediğini öne sürüyor. Aynı partinin diğer bir milletvekili Danny Danon da Obama'nın çatışmadan faydalanarak oy kazanmaya çalışmasının faturasını İsrail'e ödetemeyeceğini öne sürüyor. Filistin, İsrail'in 1967 Savaşı'ndan önceki sınırlarına çekilerek Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ten çekilmesini isterken, İsrail ABD'nin de desteğiyle bu yöndeki taleplere karşı çıkıyor. Hamas sözcülerinden Sami ebu Zühri, ABD hükümetinin Filistin halkının özgürlüğü pahasına İsrail işgalini desteklemeye devam edeceğini gösterdiğini belirtiyor. Obama'nın İsrail'i tanıma çağrısını da reddeden Zühri, Amerikan yönetiminin Filistin halkının bir devlet kurma isteği karşısında işgale tam destek verdiğini ifade ediyor.

Ürdün'de Başbakan Maruf Bakhit ile görüşen Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da, Hamas'ın demokratik temeller üzerinde muhalefet yaptığını söyledi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Obama'nın konuşmasının ardından bir açıklama yayımlayarak, barış müzakerelerinin yeniden başlatılmasının yollarını bulmak için Obama ile birlikte çalışmaya kararlı olduğunu belirtti.

ZAMAN