Beyaz Saray'da Suriye ikilemi

Betül Akyüz / TİMETURK

Suriye’de demokrasi ve özgürlük için haftalardır süren gösterilerin hükümet güçleri tarafından kanlı bir şekilde bastırılması, bölgede sadece çıkarları doğrultusunda hareket etmeyi tercih eden Beyaz Saray’ı ikiye böldü. Bir kısım göstericilerin desteklenmesini isterken bir diğer kısım asıl sorunun Esad değil çevresindeki muhafız alayı olduğunu savundu. ABD başkanı Barack Obama, Suriye hükümetinin barışçı gösterilere karşı şiddet kullanmasını kınayarak keyfi tutuklamaların, işkence ve baskının durdurulmasını talep etti. Öte yandan İsrail devlet başkanı da Şimon Peres de Suriye’de demokratik bir düzen kurulmasının gelecek için en uygun yatırım olacağını savundu. Peres’in bu açıklamaları Obama ile görüşmesinin ardından geldi.

Amerikalı bir Ortadoğu uzmanı, ABD’nin Suriye hakkında atacağı bir sonraki adım hususunda Beyaz Saray’da ayrılıklar söz konusu olduğunu bildirdi. Ardından da bu ayrılıklar özellikle de gösteriler ve hükümet güçleriyle göstericiler arasındaki çatışmaların, ölü ve yaralıların sayısının artması neticesinde kendini gösterdiğine dikkat çekti.

‘Sorun Beşşar Esad değil!’

Beyaz Saray’daki Ulusal Güvenlik Konseyi eski Orta Doğu sorumlusu olan ve şu anda Ortadoğu için Washington Enstitüsü’nde uzman olarak görev yapan Michael Singh şöyle konuştu: ‘Başkan Obama’nın bazı danışmanlarının Suriye’de değişikliğin gerekliliğini idrak ettiklerine dair deliller var. Ancak bazıları sorunun başkan Beşşar Esad olmadığını, aksine babası tarafından kurulan ve kendisini çevreleyen eski muhafızların olduğunu düşünüyor. Ancak başkan Esad’ın açıklamaları, halkın istekleriyle çelişiyor.’

Singh, Washington’un bölgesel hedeflerini gerçekleştirmek için kur yapan Esad’ın bu esnada ülkesi dahilindeki durumu ihmal etmesini eleştirdi. Bununla beraber, yaptırımlar uygulanarak daha fazla siyasi ve ekonomik baskı yapılması, Suriye’de demokrasi isteyenlerin desteklenmesi çağrısında bulundu. Ortadoğu uzmanı şöyle dedi: ‘Suriye ekonomik olarak zayıf. Bazı komşuları gibi doğal kaynakları da yok. Bununla beraber Batı’da önemli bir müttefiki olan Fransa’yı da kaybetmiş durumda.’  Bu noktada Fransa dışişleri bakanı Alain Juppe’nin açıklamalarına işaret eden Signh, bu açıklamaların, Fransa’nın bölgeye ilişkin siyasetindeki büyük değişikliği gösterdiğini ifade etti.

Obama’dan kınama

Fransa’nın Libya’ya askeri müdahalesi ışığında ise şöyle dedi: ‘Beyaz Saray, Fransa’nın çizgisi üzerine yürüme ve ABD’nin bölgesel hedeflerine hizmet için Suriye ile ilişkileri iyileştirme arasında ikiye bölünmüş durumda. Bu bölünme Beyaz Saray’dan sürekli olarak yayınlanan kınama beyanlarından da açıkça anlaşılmaktadır. ABD başkanı Barack Obama, Suriye’de güvenlik güçlerinin iki gün önce uyguladığı şiddeti sert bir şekilde kınadı. Beyaz Saray’dan yayınlanan beyanda şöyle dendi: ‘Bugün ve geçen haftalarda Suriye hükümetinin barışçı göstericilere karşı uyguladığı iğrenç şiddet eylemlerini şiddetle kınıyorum. Göstericiler tarafından herhangi bir şekilde şiddet kullanılmasını da kınıyorum.’

Obama şöyle ekledi: ‘Suriye yönetimini, barışçı göstericilere karşı daha fazla şiddet uygulamamaya çağırıyorum. Aynı şekilde keyfi tevkifler, tutuklamalar, tutuklulara işkence de durdurulmalıdır. Engel çıkarmadan bilgi alışverişine izin verilmelidir. Suriyeliler, ifade özgürlüğü, barışçıl gösteri için toplanma ve ıslah gibi isteklerine karşılık verecek bir hükümeti hak ediyor. Ancak Suriye hükümeti halkın bu meşru haklarına hala cevap vermiyor.’